Basic vocabulary — page 10 — Series B, pictures 16-20: to feed, chicken, fish, dog, bone, rice, child


16
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเอาเญี่ยให้ไก่
เขาเป็นพุหญิง เขาใส่เสี้ยสีขาว เขาใส่ส้งสีแดง
เขากำลังเอาเญี่ยให้ไก่ เขาเอาให้พุเดียว แล้วกะมีไก่โตเดียว
ไก่มันเป็นสัดหลือคน ไก่มันเป็นสัด ไก่มันบ่แม่นคน
ไก่มันเป็นสัดเลี้ยง สามาดเลี้ยงไว้บ้าน แต่ว่าเลี้ยงคนละแบบกับหมา ไก่เลี้ยงไว้ในคอก หมาเลี้ยงไว้อยู่ในบ้านกะได้
ไก่ต้องกินเข้าบ่ กิน ไก่ต้องกินเข้าซู่มื้อ ต้องให้เญี่ยหลืออาหานมันซู่มื้อ
ไก่มันใซ้ปากจิกแม่นบ่ แม่น ไก่มันใซ้ปากจิก เพาะว่าปากมันน้อย มันต้องจิกกินเอา จิกกินทีละหน่อย
มันหิวบ่ มันกะหน้าสิหิว ขั้นมันบ่หิว มันกะบ่กินเข้า ขั้นมันหิว มันกะเลยกินเข้า

17
ในโถแก้วมีอี่หยัง ในโถแก้วมีปา มีปาโตหนึ่ง ปาโตบ่ใหญ่ ปาโตน้อยปาโตสีขาว มันกำลังสิอ้าปากกินเญี่ย
เขาเลี้ยงปาไว้ใส บ่ลู้คือกัน เขาอาดสิเลี้ยงไว้ในบ้านกะได้
แล้วเขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเอาเญี่ยให้ปา เขาใซ้มือของเขาจับเญี่ยมาให้ปากิน

18
พุซายคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเอากะดูกให้หมากิน แล้วหมามันกะกำลังกินกะดูก
หมามันเป็นสัดแม่นบ่ แม่น หมามันเป็นสัด มันเป็นสัดเลี้ยง
คนมักเลี้ยงหมา เพาะว่าหมามันตาฮัก ตาฮักบักคักหนึ่ง คนกะเลยมักเลี้ยงหมาไว้บ้าน เอาไว้เฝ้าบ้านกะได้
เขาเอากะดูกให้หมากิน กะดูกอันใหญ่บ่ ใหญ่อยู่ แต่บ่ใหญ่หลาย กะดูกอันสีขาว
เบิ่งแล้ว หมามันคือสิมักกินกะดูกหลาย คือสิมักกินคัก
แล้วหมามันกะกำลังสั่นหางของมันพ้อม มันคือสิดีใจหลาย มันกะเลยสั่นหางของมัน ที่มันได้กินกะดูก มันกะเลยดีใจ

19
นี้ถ้วยอี่หยัง นี้ถ้วยเข้า
แล้วเข้ามันฮ้อนบ่ ฮ้อนอยู่ เข้ามันหน้าสิฮ้อนบักคัก เพาะว่ามันมีควนออกมาพ้อม กะเลยฮู้ว่า มันเป็นตาฮ้อนหลาย

20
สองคนนี้เป็นแม่กับลูกแม่นบ่ แม่น
แม่ของเขาใส่เสี้ยสีเทา ผมญาวพ้อม กำลังยืนอยู่
ลูกของเขาเป็นเด็กน้อยพุซาย กำลังนั่งอยู่ ใส่เสี้ยสีซมพู กำลังนั่งอ้าปากอยู่
ตอนนี้แม่ของเขากำลังถือถ้วยเข้าอยู่ ถือถ้วยเข้าไว้ถ้าป้อนเข้าลูก
เข้าอยู่ในถ้วยมีเต็มถ้วยเอาโลด เข้าหลายบักคักหนึ่ง หลายจนล้นเอาโลด
เขากำลังใซ้ตะเกียบคีบเข้าให้ลูกเขากิน แล้วลูกเขากะกำลังนั่งอ้าปากกินเข้าอยู่
เด็กน้อยพุซายนี้กำลังนั่งอยู่เทิงเก้าอี้ นั่งเพื่อที่สิกินเข้าที่แม่ของเขากำลังป้อน
เด็กน้อยเป็นตาฮักบ่ เป็นตาฮักอยู่ เป็นตาฮักบักคักหนึ่ง

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
เอา ao M เอา to take, to give {เขากำลังเอาก่องไปซั่ง = he's taking the boxes to weigh them} {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving medicine to the patient} {เอาไว้ถ้า = is for, is used for, has the purpose of}
เญี่ย ɲi:a H อาหารของสัตว์ เช่น ไก เป็ด นก food for chicken, birds etc.
ให้ hai LF ให้ 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine}
2. for
3. to allow, to be allowed
ไก่ gai H ไก่ chicken
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
พุหญิง phu-ɲiŋ H-M ผู้หญิง woman, female
ใส่ sai H ใส่ 1. to put something in/on {เขาใส่บักพิกในกวยเตียวหลาย = he's putting a lot of chili in his noodle soup} {เขาบีบยาสีฟันใส่แปงสีฟัน = he squeezes toothpaste on the toothbrush} {ก่องเอาไว้ใส่ของ = boxes are there to put stuff in}
2. to wear (clothes) {เขาใส่เสี้ยแขนญาว = he's wearing a long-sleeve}
3. directed at {เอิ้นใส่กัน = to call each other/to say to each other} {หมามันเห่าใส่แมว = the dog barks at the cat} {ล้องเพงใส่ไม = to sing into the microphone} {เขากำลังซี้มือไปใส่พุซาย = she's pointing at the man}
เสี้ย si:a LF เสื้อ shirt
สี si: M สี 1. color
2. colored pencil, crayon
ขาว kha:o M ขาว white
ส้ง soŋ LF กางเกง trousers
Notes: synonym: กางเกง
แดง dɛ:ŋ M แดง red
พุเดียว phu-di:ao H-M คนเดียว 1. alone, by oneself {เขากำลังยืนอยู่พุเดียว = she's standing by herself} {เขานั่งอยู่พุเดียว = he's sitting by himself}
2. one person
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
โต to: M ตัว 1. body, self
2. clf. for animals, characters/letters/consonants, appliances, clothes (e.g., pairs of trousers, shirts)
เดียว di:ao M เดียว only, alone, single
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
สัด sat M สัตว์ animal
หลือ lʉ: M หรือ or
คน khon HR คน person, people
บ่แม่น bɔ:-mɛ:n H-H ไม่ใช่ 1. not {เขาเป็นพุหญิง เขาบ่แม่นพุซาย = she's a woman, she's not a man}
2. no
สัดเลี้ยง sat-li:aŋ M-HF สัตว์เลี้ยง 1. pet
2. farm animal
สามาด sa:-ma:t M-HF สามารถ can, to be able
เลี้ยง li:aŋ HF เลี้ยง to raise
ไว้ wai HF ไว้ 1. to keep, to put, to place, to retain, to save, to reserve {เขาเอาหัวของเขาไว้ใส = Where does she put her head?} {หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน = dogs are kept/raised in the house} {ไก่เลี้ยงไว้ในคอก = chicken are kept/raised in a coop} {หน้ามันบังไว้ = the face is covered/not visible} {เขาเอาโทละสับวางไว้หู = he holds the phone to his ear}
2. for {นาลิกาปุกมีไว้เฮ็ดหญัง = What is an alarm clock for?} {หม้อเอาไว้เฮ็ดแนวกิน = a pot is used to make food} {ก่องเอาไว้เฮ็ดหญัง ก่องเอาไว้ใส่ของ = What is the box for? It's for putting in stuff.}
Notes: see also ไว้ถ้า
บ้าน ba:n HF บ้าน 1. house, home
2. village (also used as a prefix before the name of a village)
3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?}
แต่ว่า tɛ:-wa: H-H แต่ว่า 1. but
2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself}
คนละ khon-la HR-H คนละ different, in a different manner {ไก่กับหมา เลี้ยงคนละแบบ = chicken and dogs are raised differently} {อยู่คนละปะเทด = [they] are in different countries} {คนละแบบ = different(ly), in a different manner}
แบบ bɛ:p LF แบบ 1. example, model, kind
2. style, form, pattern, design
กับ gap M กับ 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken}
2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...}
3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup}
หมา ma: M หมา dog
ใน nai HR ใน in, within
คอก khɔ:k HF คอก stall, stable, coop etc.
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
ต้อง tɔŋ HF ต้อง to have to, must
กิน gin M กิน to eat, to consume, to use
เข้า khao LF ข้าว rice {กินเข้า = to eat} {ปูกเข้า, เฮ็ดเข้า = to grow/plant rice} {เกี่ยวเข้า = to harvest rice} {กับเข้า = courses eaten with rice}
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
ซู่ su: H 1. all, entire
2. every, any {ซู่พุซู่คน = everybody} {ซู่สิ่งซู่อย่าง = everything} {ไก่ต้องกินเข้าซู่มื้อ = chicken need to eat every day} {ซู่คนสิมีขาเอาไว้ถ้าญ่าง = everybody has legs to walk}
มื้อ mʉ: HF วัน day
อาหาน a:-ha:n M-M อาหาร food {ญุงมันกินเลียดเป็นอาหาน = the mosquito feeds on blood}
ใซ้ sai HF ใช้ to use
ปาก pa:k LF ปาก mouth
จิก jik M จิก to pick, to peck
แม่นบ่ mɛ:n-bɔ: H-H ใช่ไหม question particle: ..., right? ..., isn't it? ..., don't you? etc. {เจ้าได้เห็นสิ่งนั้นแม่นบ่ = You've seen that, haven't you?} {ฝนกำลังตกแม่นบ่ = It's raining, isn't it?} {นี้คือกะคุแม่นบ่ = This is a bucket, isn't it?}
แม่น mɛ:n H ใช่ 1. yes
2. affirmative particle
เพาะว่า phɔ-wa: H-H เพราะว่า because
น้อย nɔ:i HF น้อย 1. few, little
2. small
เอา ao M เอา after a verb: expresses focus and continuity
ทีละ thi:-la HR-H ทีละ each time, by {กินทีละหน่อยๆ = (of a chicken picking food:) eat a little bit each time} {ขึ้นไปเทิงท้องฟ้าทีละหน่อยๆ = to rise/ascend little by little}
หน่อย nɔ:i H หน่อย a bit, a little bit, not much {as in หน่อยเดียว, หน่อยหนึ่ง}
หิว hiu M หิว hungry, to crave (food, water, sleep etc.) {หิวนอน = to be tired} {หิวน้ำ = to be thirsty} {หิวเข้า = to be hungry}
หน้า na: LF หน้า 1. front {ปะตูหน้า = front door}
2. face {เขากำลังล้างหน้า = he's washing his face}
3. auxiliary: conditional tense {เขาหน้าสิเป็นพุบ่าวพุสาวกัน = they are probably groom and bride} {กะหน้าสิส้มอยู่ = it's likely to be sour}
4. season {หน้าฮ้อน = hot season}
5. page
6. clf. for pages {เฮาอ่านฮอดหน้านั้นแล้ว = we've read until this page}
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
ขั้น khan LF เมื่อ when, if
เลย lə:i HR เลย 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve}
2. too much
3. at all
4. definitively
5. completely, utterly
โถแก้ว tho:-gɛ:o M-HF glass jar
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
ปา pa: M ปลา fish
หนึ่ง nʉŋ H หนึ่ง 1. one
2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small}
ใหญ่ ɲai H ใหญ่ large, big
อ้า a: HF อ้า mouth, door, window: to open, to stand open {อ้าปาก = to open the mouth, to have the mouth open}
ใส sai M (ที่)ไหน 1. where? {สิไปใส = Where are [you] going?} {มาแต่ใส = Where are [you] coming from?} {กะทะอยู่ใส = Where's the pan?}
2. somewhere, anywhere {ใสกะได้ = anywhere, wherever you like}
ลู้ lu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ฮู้
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
มือ mʉ: HR มือ 1. hand
2. front leg/paw (e.g., of a cat)
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
จับ jap M จับ 1. to grasp, to hold {เขาจับมือกัน = they're holding hands} {เขายืนจับไอติมอยู่ = she's standing, holding an ice cream}
2. to catch, to arrest {จับพุล้าย = to arrest a criminal}
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
พุซาย phu-sa:i H-HR ผู้ชาย man, male
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
กะดูก ga-du:k M-LF กระดูก bone
มัก mak H ชอบ to like, to love, to want, to desire
ตาฮัก ta:-hak M-H น่ารัก cute, lovely
บักคักหนึ่ง bak-khak-nʉŋ M-H-H intensifier: very, very much (variant of คัก)
เฝ้า fao LF เฝ้า to watch, to guard
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
แต่ tɛ: H แต่ 1. but {แต่บ่ต่างกันหลาย = but not very different} {แต่บ่ลู้ว่าเขาญ่างมาแต่ใส = but [I] don't know where he's coming from, see also: แต่ว่า}
2. only {ตอนนี้มีแต่ขี้ฝ้า = now there are only clouds}
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
คัก khak H intensifier: very, very much
สั่น san H สั่น tail of dog: to wag
หาง ha:ŋ M หาง tail
พ้อม phɔ:m HF พร้อม at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle}
ดีใจ di:-jai M-M ดีใจ happy, glad
ที่ thi: H ที่ 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely}
2. for ordinal numbers {ที่สาม = third}
ถ้วย thu:ai LF ถ้วย small bowl
ฮ้อน hɔ:n HF ร้อน hot
บักคัก bak-khak M-H intensifier: very, very much (variant of คัก)
ควน khu:an HR ควัน 1. smoke
2. steam
ออก ɔ:k LF ออก 1. to go out, to leave
2. out
ฮู้ hu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ลู้
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
ตา ta: M ตา as a prefix: likely, worthy, fit for (like Thai น่า-) {ตาฮัก = lovely/cute} {ตาสะออน = praiseworthy} {ตาหวาน = (of ice cream) [likely to be] sweet} {ตาอยู่ = to be a good place to be}
Notes: see also various entries for ตา-, e.g., ตาแซบ, ตาพู่ฮ้าย, ตาย้าน, ตาอยากหัว, ตาฮัก, ตามีแฮง
สอง sɔ:ŋ M สอง two
แม่ mɛ: H แม่ mother
ลูก lu:k HF ลูก 1. child
2. clf. for balls, fruits (lime), mountains
เทา thao HR เทา grey
ผม phom M ผม hair
ญาว ɲa:o HR ยาว long
ยืน yʉ:n M ยืน to stand
เด็กน้อย dek-nɔ:i M-HF เด็ก, เด็กน้อย child
นั่ง naŋ H นั่ง to sit
ซมพู som-phu: HR-HR ชมพู pink
ตอนนี้ tɔ:n-ni: M-HF ตอนนี้ now
ถือ thʉ: M ถือ 1. to hold
2. to carry
3. to regard as, to consider {สี่สิบองสาถือว่าฮ้อน = 40 degrees Celsius is considered hot}
ไว้ถ้า wai-tha: HF-LF usually in a positive statement or answer: is for, is used for, has the purpose of {กะทะมีไว้ถ้าทอด = a pan is for frying} {น้ำบักนาวมีไว้ถ้าปุงอาหาน = lime juice is used to season food} {ปากกามีไว้ถ้าเขียน = a pen is for writing} {กะเทียมเอาไว้ถ้าเฮ็ดแนวกิน = garlic is used to make food} {ขาเอาไว้ถ้าญ่าง = legs are for walking} {เกิบเอาไว้ถ้าใส่ = shoes are for wearing}
Notes: see also ไว้
ป้อน pɔ:n HF ป้อน to feed, to put food in the mouth of so.
เต็ม tem M เต็ม full
เอาโลด ao-lo:t M-HF เอาเลย, ทำเลย, จริงๆ in final position: intensifier {โตส่ำกะทะเอาโลด = [a fish] as large as the pan!} {เกียบเต็มถ้วยเอาโลด = the bowl is almost full!} {ทะนาคานมันสิไปตั้งไว้อยู่ซู่หม้องเอาโลด = banks are everywhere!}
จน jon M จน 1. poor {คนจน = a poor person}
2. until, such that {เสียงดังเลี้ยยๆ จนคนสิลับ = (phone) it's ringing until [he/someone] answers the call} {ถ้าจน [...] = to wait until [...]}
ล้น lon HF ล้น to overflow
ตะเกียบ ta-gi:ap M-LF ตะเกียบ chopsticks
คีบ khi:p HF คีบ to pick up with the fingers or with tongs, chopsticks etc.
เทิง thə:ŋ HR บน 1. on, on top of, at, in {เทิงโต่ะ = at/on the table} {กบมันนั่งอยู่เทิงใบบัว = the frog is sitting on the lotus leaf} {เทิงท้องฟ้า = in the sky} {มันแล่นอยู่เทิงลาง = [the train] runs on rails} {มีคนนั่งอยู่เทิงลดสามล้อสามคน = there are three people sitting in the tuk tuk}
2. up, upward
Notes: pronunciation: also realized as ทัง
เก้าอี้ gao-i: HF-HF เก้าอี้ chair
เพื่อที่ phʉ:a-thi: H-H เพื่อที่ in order to, so that
Notes: the vowel เอือ is likely to be a Thai loan