Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling
Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes | #occ |
---|---|---|---|---|---|
เข้า | khao | LF | ข้าว | rice {กินเข้า = to eat} {ปูกเข้า, เฮ็ดเข้า = to grow/plant rice} {เกี่ยวเข้า = to harvest rice} {กับเข้า = courses eaten with rice} | 153/44 |
Link to overview page
Link to dictionary
Vocabulary recordings — เมี้ยน 3
บักหล้า กินเข้าแล้วคือบ่เมี้ยนพาเข้า บักหล้า กินเข้าแล้วคือบ่เก็บพาเข้าแน่
Basic vocabulary — Page 24 — Series A, pictures 11-13: mat, to sit, to eat
12 เขากำลังนั่งสาด
13 เขากำลังกินเข้า
Basic vocabulary — page 22 — Series A, pictures 01-04: to plough, to plant, to harvest
2 เขากำลังดำนา
3 เขากำลังเกี่ยวเข้า
4 เขากำลังเก็บผัก
BCF01 Greetings and leave takings (informal) — Dialogue A
— บ่ได้มาเฮ็ดหญัง มาเหล้นซื่อๆ มาหากินเข้า
— เออๆ กูไปก่อนเด้อ
— เออๆ ไบบ่าย
Vocabulary recordings — เข้างาย, เข้าสวย, เข้าแลง
แล้วคนอี่สานกะมีกานกินเข้า หลือว่าคาบกินเข้าสามคาบส่ำนี้เนาะ บ่มีคาบดึกดอก มีแต่คาบเซ้า คาบเที่ยง คาบแลงส่ำนั้น กะเอิ้นว่า เข้างาย เข้าสวย เข้าแลง นั้นเองเนาะ
Basic vocabulary — page 10 — Series A, pictures 16-20: to feed, chicken, fish, dog, bone, rice, child
17 เขากำลังเอาเญี่ยให้ปา
18 เขากำลังเอากะดูกให้หมากิน
19 นี้เข้าอยู่ในถ้วย
20 เขากำลังป้อนเข้าลูก
Basic vocabulary — Page 01 — Series A, pictures 11-17: bowl, rice, to pour, water, to wash/clean, to stack up, to fall, to break
12 มีเข้าอยู่ในถ้วย
13 เขากำลังเทน้ำใส่ถ้วย
14 เขากำลังล้างถ้วย
15 เขาเอาถ้วยวางซ้อนกัน
16 ถ้วยมันกำลังตก
17 ถ้วยตกแตก
Vocabulary recordings — Planting rice 04
แล้วกะเฮากะสิถ้าจนเข้าซุมนี้มันเกิด จนมันใหญ่ บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย หลือว่าหาแนวบำลุงให้มันซื่อๆ เนาะ แล้วกะถ้าจนมันใหญ่ จนได้เกี่ยวเข้าส่ำนั้น เฮาบ่ต้องเฮ็ดอี่หยัง เป็นวิทีที่ง่ายพอสมควนเนาะ
Vocabulary recordings — Planting rice 06
เข้าซุมนี้ เข้าที่เป็นมะเล็ดพันนี้หละ เฮาสิไปหว่านก่อน เพื่อที่สิให้ต้นเข้านั้นมันเป็นก้าก่อนเด่ะ เป็นต้นก้า หว่านถี่ๆ กัน หว่านแหน้นปึ่บหนาตึ่บเลย บ่ต้องหว่านห่างๆ คือกันกับกานผาย เพาะว่าเฮาสิเอาเข้าซุมนี้มาเป็นก้า
Vocabulary recordings — กินเข้าบ่
กินเข้าบ่ เจ้ากินเข้านำข้อยบ่ ปะโยกนี้กะคือว่ามันทันได้เกิดขึ้น คนที่เฮาถามไปอาดสิญ่างมากินเข้ากับเฮา หลือสิบ่กินกะได้ ขั้นเฮาถามไปว่า กินเข้าบ่ คนนั้นอาดสิญ่างมากินเข้ากับเฮา หลือเขาสิตอบว่า บ่กิน กะได้ บ่กินดอก
Vocabulary recordings — Planting rice 07
ต้นก้านี้กะ ถ้าให้มะเล็ดเข้า หลือว่าเม็ดเข้าที่เฮาไปหว่านเป็นก้านั้นหนะ ใหญ่พอสมควน หลือว่าปะมานสอกหนึ่งเนาะ เพื่อที่สิเอาไปดำต่อไป เฮากะเอาต้นก้านั้นหละหลก ขั้นเฮาหลกขึ้นมา เขาสิเอิ้นว่า หลกก้าเนาะ กะตอนเฮาหว่านนั้น เฮาสิเอิ้นว่า หว่านก้า เฮากะสิเอาก้าต้นนั้นหละไปดำต่อไป
Vocabulary recordings — มื้อนี้
มื้อนี้
คำว่า มื้อนี้ กะคือ มื้อนี้ มื้อที่อยู่ตอนนี้ หลือว่า เวลานี้
มื้อนี้ กะหมายถึงว่า มื้อนี้ เวลานี้ หลือว่า มื้อ ในมื้อนี้ที่เฮาอยู่ตอนนี้ หลือว่าเป็นปัดจุบันนั้นเองเนาะ
กานใซ้คำว่า มื้อนี้ กะคือว่า
— มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง
— มื้อนี้ข้อยเฮ็ดอี่หยัง
— มื้อนี้เจ้าไปใส
— มื้อนี้เจ้าอยู่ใส
— มื้อนี้เจ้ากินเข้ากับอี่หยัง
Vocabulary recordings — Planting rice 01
มื้อนี้เนาะเฮากะสิมาเว้าเกี่ยวกับกานเฮ็ดไฮ่เฮ็ดนาบ้านเฮาเนาะ ว่าบ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด เฮ็ดไฮ่จั่งใด เฮ็ดนาจั่งใดเนาะ กานเฮ็ดเข้านี้กะสิมีสองวิที หลือว่าสองกานเฮ็ดด้วยกันเนาะ กะคือกานผายเข้า แล้วกะกานดำนานั้นเองเนาะ กานผายเข้ากับกานดำนานี้กะสิเป็นวิทีที่แตกต่างกันพอสมควนเนาะ วิทีหนึ่งกะสิง่าย วิทีหนึ่งกะสิญาก
Vocabulary recordings — Planting rice 09
อันนี้กะสิเป็นวิทีกานดำนาแล้วกะผายเข้า มันกะสิแตกต่างกันพอสมควน เป็นวิทีที่แตกต่างกัน กานผายเข้ากะสิง่าย บ่หญุ้งญาก ขั้นตอนบ่หญุ้งญากปานใด แต่ว่าคนซู่มื้อนี้กะหันนิยมมาผายเข้าหลาย บ่คือสะหมัยก่อน สะหมัยก่อนกะสิพากันดำเอา เพื่อที่สิได้ผนผะหลิดหลายกว่า เนาะ กานผายเข้า ผนผะหลิดสิได้เคิ่งต่อเคิ่งเลย กะอาดสิบ่ได้หลายท่อกานดำ
Vocabulary recordings — Planting rice 03
แล้วกะเอาเข้าซุมนั้นไปหว่าน หว่านในไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน ไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน หลือว่าไถฮุด เฮ็ดให้นาดินมันงามแล้ว พ้อมเอาเข้านั้นหว่านลงไป กานผายนี้กะเอาเข้าซุมนี้หละไปหว่านลงเลย หว่านบ่ถี่เด่ะ หว่านห่างๆ จักหน่อย หว่านห่างๆ พอสมควนเพื่อที่สิให้เข้าซุมนั้นมันเกิดขึ้นมา บ่ถี่กันหลาย บ่แออัด หลือว่าบ่แหน้นคักปานใดเนาะ
Vocabulary recordings — มื้อวาน
มื้อวาน
คำว่า มื้อวาน นั้น กะสิหมายถึงว่า มื้อที่ผ่านมาแล้ว ผ่านมาแล้วมื้อหนึ่ง หลือว่า มื้อวาน หลือว่ามันเป็นอะดีดไปแล้วเนาะ กะอย่างเซ้นว่า หลือว่า คำว่า มื้อวาน สิใซ้จั่งใด กะคือ
— มื้อวานเจ้าไปใสมา
— มื้อวานเจ้าเฮ็ดอี่หยัง
— มื้อวานเจ้าเฮ็ดอี่หยังแน่
— มื้อวานเจ้ากินเข้ากับหญัง
— มื้อวานเจ้าได้เฮ็ดงานบ่
อันนี้กะคือคำเว้าที่เว้าเกี่ยวกับมื้อวาน หลือว่ามื้อที่ผ่านมาแล้ว หลือว่ามันเป็นอะดีดเนาะ
Vocabulary recordings — มื้ออื่น
มื้ออื่น
คำว่า มื้ออื่น นี้กะสิหมายถึงอะนาคด หลือว่ามื้อที่มันบ่ทันได้ฮอด หลือว่าเวลาที่มันทันได้ฮอด หลือว่าเป็นมื้อถัดไป หลือว่ามื้อต่อไปนั้นเอง คำว่ามื้ออื่นหนิกะสิต่อจากมื้อนี้ มื้อนี้ แล้วกะมื้ออื่นนั้นเอง
กานใซ้คำว่ามื้ออื่นกะสิใซ้ว่า
— มื้ออื่นเจ้าสิไปใส
— มื้ออื่นเจ้าสิไปโลงเลียนบ่
— มื้ออื่นเจ้าสิเฮ็ดอี่หยัง
— มื้ออื่นเจ้าสิไปกินเข้าใส
— มื้ออื่นเจ้าสิมาหาข้อยบ่
อันนี้กะคำเว้าที่ใซ้เกี่ยวกับคำว่า มื้ออื่น เนาะ
Vocabulary recordings — เข้าสวย
ต่อไปกะสิคำว่า เข้าสวย เนาะ เข้าสวยนี้กะสิเป็น อาดสิหมายถึงว่าเข้าเที่ยง หลือว่าก่อนเที่ยง หลือว่าหลังเที่ยง หลือว่าซ้วงบ่ายๆ เนาะ สิเอิ้นว่าเข้าสวยเนาะ กะอาดสิอยู่ก่อนเที่ยง เวลาก่อนเที่ยง หลือว่าหลังเที่ยงนั้นเอง
กานใซ้คำว่า เข้าสวย กะสิอาดสิใซ้ว่า
— กินเข้าสวยแล้วติ
— กินเข้าสวยไป่
— กินเข้าสวยกับหญัง
— กินเข้าสวยกับอี่หยังหละพ่อใหญ่
อันนี้กะสิใซ้ค้ายๆ กันกับเข้างายนั้นหละ แต่ว่าเปี่ยนซื่อคาบตอนกินเข้าไปส่ำนั้นเองเนาะ
Vocabulary recordings — Planting rice 02
กะสิเลิ้มจากกานผายเข้ากะเนาะว่าวิทีกานผายเข้านี้มันเฮ็ดจั่งใด ขั้นตอนแลกเนาะ กานผายเข้านี้เฮากะต้อง กานเฮ็ดเข้า ผายเข้านี้ เฮากะต้องมีมะเล็ดพันหลือว่าเม็ดเข้าที่เฮาคัดไว้ถ้าเฮ็ดเป็นพัน หลือว่าไว้ถ้าปูกในปีต่อไป เฮากะสิเก็บไว้ แล้วกะเอาไว้ถ้ามาเฮ็ดเนาะ เข้าซุมนั้นเฮากะเอามา อาดสิเป็น ขั้นตอนแลกเฮากะสิเอาเข้าซุมนั้นมาแซ่น้ำก่อนเนาะ แซ่น้ำในโอ่ง ให้มัน อาดสิ ให้มันสิแตก ให้เม็ดเข้าสิแตกที่สิให้มันหว่านขึ้นแล้วสิเกิดเนาะ กะแซ่น้ำ จัก สองสามมื้อเนาะ
Vocabulary recordings — Planting rice 05
แล้วกะอีกวิทีหนึ่งเนาะเป็นวิที เขาเอิ้นว่ากานดำนา ดำไฮ่ดำนานี้หละเนาะ ขั้นตอนแลกเฮากะสิมีเม็ดพันคือกันนั้นหละ เม็ดพันกะสิ แล้วแต่คนสิเอาเม็ดพันแบบใดมา กะอาดสิเป็นเม็ดพันคือกันกับกานผายเข้าเลยเนาะ ขั้นตอนแลกกะเอาเข้าไปแซ่คือกัน แล้วแต่พุใดสิแซ่โดนบ่โดน สองสามมื้อกะได้ กะเอาแซ่ไว้ แล้วกะ ขั้นตอนแลกเฮากะเอาเข้าที่แซ่นั้นหละไปหว่านในไฮ่นา บ่ต้องให้ใหญ่ปานใด แล้วแต่ปะลิมานเข้า เฮาสิเอาเข้าซุมนี้ไปหว่านในไฮ่ตงนั้นที่เฮาไถฮุด หลือว่าไถนาดินไว้งามแล้ว พ้อมที่สิเอาเข้านี้ไปหว่านแล้ว