Basic vocabulary — page 22 — Series B, pictures 15-18: eye, to look, to close the eyes


15
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นตา อันนี้เป็นตาของคน
อยู่ในตากะสิมีน่วยตา น่วยตาสิเป็นสีดำ
ตาของคนสิเป็นสีขาว แต่ว่าน่วยตานั้นสิเป็นสีดำ
ตานี้ไว้ถ้าแนม ตาสามาดแนมได้ซู่อย่าง
ขั้นคนเฮาบ่มีตา กะบ่สามาดแนมได้ บ่สามาดเห็นฮุ่ง แนมอี่หยังกะบ่เห็น
ขั้นคนตาบอด กะบ่สามาดแนมเห็น บ่สามาดแนมได้จักอย่าง
แล้วพุซายคนนี้กำลังมืนตาอยู่ เขากำลังแนม กำลังแนมไปข้างหน้า

16
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังแนม กำลังแนมไปทางซ้าย
กำลังแนมไปทางซ้ายอยู่ แต่ว่าเขาแนมอี่หยัง เขาใซ้ตาสองข้างของเขานั้นหละ กำลังแนมไปทางซ้ายอยู่

17
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังหลับตา เขากำลังหลับตาอยู่
ขั้นคนหลับตาอยู่ หลือว่าหลับตาอยู่หนี้ สิบ่สามาดแนมอี่หยังเห็น หลือว่านอนหลับ
ขั้นคนนอนหลับกะสิหลับตา แล้วกะบ่สามาดแนมอี่หยังได้จักอย่าง กะคือหลับตาอยู่ ตาเฮากะสิปิด หลือว่าบ่ได้ใซ้งานตาแล้ว

18
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังมืนตา
พุซายคนนี้เขากำลังมืนตาอยู่
เขาอาดสินอนตื่นแล้ว หลือเซาหลับตาแล้ว เขากะเลยมืนตาขึ้น เพื่อที่สิสามาดแนมได้ซู่สิ่งซู่อย่าง หลือว่าแนมเห็นได้ทุกสิ่งทุกอย่าง

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
ตา ta: M ตา eye {เขามีตาสองข้าง = he's got two eyes} {หลับตา = to close one's eyes}
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
คน khon HR คน person, people
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
ใน nai HR ใน in, within
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
น่วยตา nu:ai-ta: H-M ลูกตาดำ pupil
สี si: M สี 1. color
2. colored pencil, crayon
ดำ dam M ดำ 1. black
2. to transplant rice seedlings {ดำนา = to transplant rice seedlings}
ขาว kha:o M ขาว white
แต่ว่า tɛ:-wa: H-H แต่ว่า 1. but
2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself}
นั้น nan HF นั้น that, there
ไว้ถ้า wai-tha: HF-LF usually in a positive statement or answer: is for, is used for, has the purpose of {กะทะมีไว้ถ้าทอด = a pan is for frying} {น้ำบักนาวมีไว้ถ้าปุงอาหาน = lime juice is used to season food} {ปากกามีไว้ถ้าเขียน = a pen is for writing} {กะเทียมเอาไว้ถ้าเฮ็ดแนวกิน = garlic is used to make food} {ขาเอาไว้ถ้าญ่าง = legs are for walking} {เกิบเอาไว้ถ้าใส่ = shoes are for wearing}
Notes: see also ไว้
แนม nɛ:m HR มอง to look, to glance, to stare {เขากำลังยืนแนมก้อนหินอยู่ = he's standing and looking at the stone/rock} {ข้างหนึ่งแนมเห็น อีกข้างหนึ่งแนมบ่เห็น = [we] see one side, [we] can't/don't see the other side}
สามาด sa:-ma:t M-HF สามารถ can, to be able
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
ซู่ su: H 1. all, entire
2. every, any {ซู่พุซู่คน = everybody} {ซู่สิ่งซู่อย่าง = everything} {ไก่ต้องกินเข้าซู่มื้อ = chicken need to eat every day} {ซู่คนสิมีขาเอาไว้ถ้าญ่าง = everybody has legs to walk}
อย่าง ya:ŋ H อย่าง type, kind, sort, category
ขั้น khan LF เมื่อ when, if
เฮา hao HR เรา 1. personal pronoun: we
2. personal pronoun: I
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
เห็น hen M เห็น to see
ฮุ่ง huŋ H 1. light (adj), bright
2. to have light, to be not dark
ตาบอด ta:-bɔ:t M-LF ตาบอด blind
จักอย่าง jak-ya:ŋ M-H (อะไร)สักอย่าง something, anything {บ่สามาดแนมได้จักอย่าง = can't see anything} {บ่เหลียอี่หยังจักอย่าง = there's nothing left}
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
พุซาย phu-sa:i H-HR ผู้ชาย man, male
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
มืน mʉ:n HR ลืม, เปิด to open (the eyes)
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
ไป pai M ไป 1. to go
2. auxiliary indicating action extending into the future
ข้างหน้า kha:ŋ-na: LF-LF ข้างหน้า in front, forward
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
ทาง tha:ŋ HR ทาง 1. way, direction {พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง = the woman goes one way, the man another way} {ตะเว็นไปทางใด = Where has the sun gone?} {เขาถีบจักกะย๊านไปทางหน้า = he's biking on/onward/forward} {มาเว้า มาว่าเฮาในทางที่บ่ดี = he's scolding [me], he's talking to me improperly}
2. by, through, via etc. {เว้าทางโทละสับ = to talk on the phone}
ซ้าย sa:i HF ซ้าย left
ใซ้ sai HF ใช้ to use
สอง sɔ:ŋ M สอง two
ข้าง kha:ŋ LF ข้าง 1. side {มีหูจับสองข้าง = there are handles on both sides}
2. next to {วางอยู่ข้างๆ ก่องใบใหญ่ = it's placed next to the large box} {เขายืนอยู่ข้างๆ อีกพุหนึ่ง = he's standing next to another person}
3. clf. for body parts which come in pairs (eyes, ears, legs etc.) {เขามีตาสองข้าง = she has two eyes}
นั้นหละ nan-la HF-M นั่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
หลับ lap M หลับ 1. to sleep {นอนหลับ = to sleep (see separate entry)}
2. to close (the eyes) {หลับตา = to close one's eyes}
หลือ lʉ: M หรือ or
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
หนี้ ni: LF นี่ here
นอนหลับ nɔ:n-lap HR-M นอนหลับ to sleep
ปิด pit M ปิด 1. to close {ปิดปะตู = to close the door} {ปิดก่อกน้ำ = to close the tap}
2. to finish, to switch off {ปิดไฟ = to switch off the light} {ปิดวิทะยุ = to switch off the radio}
ใซ้งาน sai-ŋa:n HF-HR ใช้งาน to use, to put to use
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
นอน nɔ:n HR นอน 1. to lie down
2. to sleep
ตื่น tʉ:n H ตื่น to wake up
เซา sao HR จบ 1. to stop, to be finished {น้ำมันเซาไหลแล้ว = the water has stopped flowing} {ฝนเซาตกแล้ว = it has stopped raining} {มันสิเซาเสียงดัง = (phone) it stops ringing loudly}
2. to prevent, to hinder
3. to rest {เซาเมี่ยย = to rest}
เลย lə:i HR เลย 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve}
2. too much
3. at all
4. definitively
5. completely, utterly
ขึ้น khʉn LF ขึ้น 1. to go up, to increase
2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising}
3. more
4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train}
เพื่อที่ phʉ:a-thi: H-H เพื่อที่ in order to, so that
Notes: the vowel เอือ is likely to be a Thai loan
ซู่สิ่งซู่อย่าง su:-siŋ-su:-ya:ŋ H-H-H-H ทุกสิ่งทุกอย่าง everything, all things/kinds/etc.
ทุก thuk H ทุก every
Notes: also pronounced ทุ as in ทุมื้อๆ = everyday, always
สิ่ง siŋ H สิ่ง thing, object