Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes | #occ |
|---|---|---|---|---|---|
| ดำ | dam | M | ดำ | 1. black 2. to transplant rice seedlings {ดำนา = to transplant rice seedlings} |
51/29 |
Link to overview page
Link to dictionary
Basic vocabulary — Page 31 — Series A, pictures 03: skin color
Vocabulary recordings — Planting rice 07
ต้นก้านี้กะ ถ้าให้มะเล็ดเข้า หลือว่าเม็ดเข้าที่เฮาไปหว่านเป็นก้านั้นหนะ ใหญ่พอสมควน หลือว่าปะมานสอกหนึ่งเนาะ เพื่อที่สิเอาไปดำต่อไป เฮากะเอาต้นก้านั้นหละหลก ขั้นเฮาหลกขึ้นมา เขาสิเอิ้นว่า หลกก้าเนาะ กะตอนเฮาหว่านนั้น เฮาสิเอิ้นว่า หว่านก้า เฮากะสิเอาก้าต้นนั้นหละไปดำต่อไป
Vocabulary recordings — Planting rice 09
อันนี้กะสิเป็นวิทีกานดำนาแล้วกะผายเข้า มันกะสิแตกต่างกันพอสมควน เป็นวิทีที่แตกต่างกัน กานผายเข้ากะสิง่าย บ่หญุ้งญาก ขั้นตอนบ่หญุ้งญากปานใด แต่ว่าคนซู่มื้อนี้กะหันนิยมมาผายเข้าหลาย บ่คือสะหมัยก่อน สะหมัยก่อนกะสิพากันดำเอา เพื่อที่สิได้ผนผะหลิดหลายกว่า เนาะ กานผายเข้า ผนผะหลิดสิได้เคิ่งต่อเคิ่งเลย กะอาดสิบ่ได้หลายท่อกานดำ
Vocabulary recordings — Planting rice 10
แต่ว่าคนสะหมัยนี้นิยมกานผาย เพาะว่ามันบ่ได้ใซ้เวลาโดน คือหว่านแล้ว กะแล้วถ้าเกี่ยวอย่างเดียว กานดำกะคือต้องมาหว่านเป็นก้า ถ้าก้าใหญ่ แล้วกะจั่งมาดำ แล้วกะถ้าใหญ่อีก มันหลายวิที หลายขั้นตอน กะเลยคนส่วนมากสิผายเอา แต่ว่าบ่ค่อยดำหลาย แต่ว่ากะญังมีคนหลงเหลียอยู่ที่สิเฮ็ด หลือว่าญังมีคนเฮ็ดกานดำนี้คือเก่าเนาะ แล้วกะอันนี้กะเป็นกานเว้าค่าวๆ เนาะ เกี่ยวกับกานดำไฮ่ดำนาบ้านเฮาเนาะ
Basic vocabulary — Page 31 — Series B, pictures 03: skin color
อันนี้คือพุใด อันนี้กะเป็นคนคือกัน มีพุหญิงกับพุซายสองคน กำลังยืนเฮียงกันอยู่
มีคนดำพ้อม คนขาวพ้อม แล้วกะคนสีพอก่ำๆ พ้อม
แล้วพุใดเป็นคนขาว กะมีคนขาวพุหนึ่ง เป็นพุซายเนาะ กะเป็นพุซาย อยู่ฝั่งซ้ายมือ
แล้วกะมีคนดำพ้อม กะเป็นพุซายคือกัน คนดำๆ นั้นกะยืนอยู่ฝั่งขวา
แล้วกะมี เป็นพุหญิง อยู่ตงกางเนาะ เป็นพุหญิงผิวพอก่ำๆ หนิหละ ผิวออกน้ำตานหนิหละ บ่ดำหลาย บ่ขาวหลาย
Vocabulary recordings — Planting rice 08
กานดำนี้กะเอาต้นก้าหละปะมานสามสี่ต้นจุ่มลงไป สามสี่ต้นหลือว่าสี่ห้าต้นกะได้ แล้วแต่คนสิจับได้ต้นก้าต้นนั้นไปดำ กานดำเหน้กลงไป เหน้กใส่ขี้ดินเนาะ นิ้วโป้กับนิ้วซี้เฮานี้หละจับตง ตงกกต้นก้านั้นหละ แล้วกะเสียบลงไปในขี้ดิน หลือว่าเหม้ๆ ลงไปในขี้ดินเนาะ เพื่อที่สิให้ฮากก้า ฮากต้นก้านั้นติดลงไปในขี้ดิน เพื่อที่สิให้มันเกิดขึ้นมา หลือว่าใหญ่ขึ้นมาเนาะ กานดำนี้กะคือวางละยะคือตาข่ายนี้หละเนาะ ลูบตาข่ายกะ เหน้กๆ ใส่ขี้ดิน บ่ต้องถี่หลาย กะห่างๆ พอสมควน เพื่อที่สิให้เข้ามันใหญ่ บ่แออัด หลือว่าต้นกะ ต้นเข้า บ่ให้มันหนาเกินไปเนาะ พอเฮาดำเลียบล้อยแล้ว เฮากะถ้าจนมันใหญ่ จนได้เกี่ยวเข้าพุ้นหละเนาะ
Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 11-12: star, moon, sky
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นลูบดาวเนาะ
กะสิมีห้าเหลี่ยมนำกันเนาะ ดาว ปกกะติแล้วกะสิมีห้าเหลี่ยมเนาะ กะมีห้ามุมห้าเหลี่ยมเนาะ เป็นลูบดาวเนาะ
แล้วลูบดาวหนิมันสีอี่หยัง ลูบดาวหนิเป็นสีขาวเนาะ เป็นสีขาว ขาวจุ่นพู่นอยู่ สีงามซ้ำแมะเนาะ สีบ่สดใส บ่ดำ บ่มืด บ่มัวเนาะ
แล้วลูบดาวหนิมีไว้เฮ็ดหญัง อาดสิมีไว้ถ้าปะดับตกแต่งในญามจัดบอดหลือว่าจัดห้องอี่หยัง เฮากะสามาดเฮ็ดเป็นลูบดาว เฮ็ดลูบต่างๆ หลือว่าลูบดาวแบบนี้กะได้
12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นอี่เกิ้งเนาะ อี่เกิ้งสีเหลียง เหลียงเอ้อเฮ้ออยู่เนาะ
เป็นลูบอี่เกิ้งเคิ่งหนึ่ง เขาเอิ้นว่าอี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยว หลือว่าดวงจันเคิ่งเสี้ยว
กะอยู่เทิงท้องฟ้าพุ้นหละวา แล้วกะอยู่ล้อมลอบด้วยดวงดาวเนาะ กะสิมีดาวหลายดวงล้อมอี่เกิ้งนี้ไว้อยู่ อาดสิอยู่เทิงฟ้า หลือว่าอาดสิติดไว้นำฝาผะหนังหม้องใดหม้องหนึ่งกะได้ เพื่อตกแต่งให้มันเบิ่งงามตา งามหูงามตา หลือว่าให้มันมีสิ่งที่ปะดับตกแต่งเนาะ
Basic vocabulary — page 15 — Series B, pictures 09-10: tree, leaf, wind, to blow
นี้คืออี่หยัง นี้คือต้นไม้ ต้นไม้ต้นเดียว
จักต้นไม้ต้นนี้อยู่ใส เกิดอยู่ต้นเดียวข้อหล้อ
ต้นไม้มีใบสีเขียว จักว่าเป็นต้นอี่หยัง ใบของต้นไม้แหลมบักคักหนึ่ง แหลมคืออี่หยังเอาโลด
ส่วนปะกอบของต้นไม้กะมีหลายอย่าง มีใบพ้อม มีกิ่งมันพ้อม มีก้านมันพ้อม มีฮากพ้อม แล้วกะมีลำต้นพ้อม
ลำต้นของต้นไม้เป็นสีน้ำตาน เบิ่งจั่งหนึ่งกะออกสีดำๆ แต่กะออกบ่ดำหลาย
ฮากของต้นไม้สิลงไปในดิน ลงไปบักลึกหนึ่ง ขั้นต้นไม้ต้นใหญ่ ฮากของต้นไม้กะสิลงไปลึกบักคัก ขั้นฮากของต้นไม้ต้นน้อยๆ มันกะสิลงไปหน่อยเดียว ลงไปในดินหน่อยเดียว
10
นี้คืออี่หยัง นี้คือต้นไม้นั้นหละ
ตอนนี้กำลังมีลมพัดอยู่ ลมกำลังพัดต้นไม้ คือสิพัดแฮงเติบ คือสิพัดแฮงบักคักหนึ่ง
พอลมพัดแล้ว ต้นไม้กะปิวซ้ายปิวขวา เอนไปทางซ้ายเอนไปทางขวาอยู่ แล้วกะมีใบไม้ปิวพ้อม ใบไม้ปิวมาจากต้นไม้ ปิวมาหลายใบเอาโลด หลายใบบักคักหนึ่ง
พอมันปิวลงมาแล้ว มันกะสิปิวลงสู่พื้น หล่นลงไปลงพื้นพุ้นหละ
Basic vocabulary — page 22 — Series B, pictures 15-18: eye, to look, to close the eyes
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นตา อันนี้เป็นตาของคน
อยู่ในตากะสิมีน่วยตา น่วยตาสิเป็นสีดำ
ตาของคนสิเป็นสีขาว แต่ว่าน่วยตานั้นสิเป็นสีดำ
ตานี้ไว้ถ้าแนม ตาสามาดแนมได้ซู่อย่าง
ขั้นคนเฮาบ่มีตา กะบ่สามาดแนมได้ บ่สามาดเห็นฮุ่ง แนมอี่หยังกะบ่เห็น
ขั้นคนตาบอด กะบ่สามาดแนมเห็น บ่สามาดแนมได้จักอย่าง
แล้วพุซายคนนี้กำลังมืนตาอยู่ เขากำลังแนม กำลังแนมไปข้างหน้า
16
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังแนม กำลังแนมไปทางซ้าย
กำลังแนมไปทางซ้ายอยู่ แต่ว่าเขาแนมอี่หยัง เขาใซ้ตาสองข้างของเขานั้นหละ กำลังแนมไปทางซ้ายอยู่
17
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังหลับตา เขากำลังหลับตาอยู่
ขั้นคนหลับตาอยู่ หลือว่าหลับตาอยู่หนี้ สิบ่สามาดแนมอี่หยังเห็น หลือว่านอนหลับ
ขั้นคนนอนหลับกะสิหลับตา แล้วกะบ่สามาดแนมอี่หยังได้จักอย่าง กะคือหลับตาอยู่ ตาเฮากะสิปิด หลือว่าบ่ได้ใซ้งานตาแล้ว
18
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังมืนตา
พุซายคนนี้เขากำลังมืนตาอยู่
เขาอาดสินอนตื่นแล้ว หลือเซาหลับตาแล้ว เขากะเลยมืนตาขึ้น เพื่อที่สิสามาดแนมได้ซู่สิ่งซู่อย่าง หลือว่าแนมเห็นได้ทุกสิ่งทุกอย่าง
Basic vocabulary — page 14 — Series B, pictures 09-10: young/old
นี้คืออี่หยัง นี้คือพุหญิง มีพุหญิงสองคน
มีพุหญิงพุหนึ่ง อายุบ่ทันได้หลาย แต่ว่ากะอาดสิเป็นวัยทองอยู่ ใส่เสี้ยแขนสั้นสีขาว ใส่ส้งขาญาวสีเทา เขากำลังยืนอยู่ ยืนอยู่ข้างๆ อีกพุหนึ่ง
พุหนึ่งเบิ่งซงแล้วคือสิเถ้าหลาย อาดสิเป็นพุเถ้า เพาะว่าเบิ่งซงแล้วคือสิเถ้าบักคักหนึ่ง กำลังก้มหน้าก้มตาอยู่ ใส่เสี้ยแขนญาวสีฟ้า
พุหญิงสองคนนี้ พุใดเถ้ากว่ากัน กะสิมีคนหนึ่งเถ้ากว่า คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา แล้วคนยืนอยู่ฝั่งซ้าย กะสิอายุหน้อยกว่า
10
นี้คืออี่หยัง นี้คือคน คนสองคนยืนอยู่ เป็นพุซายสองคนยืนเฮียงกันอยู่
พุซายคนแลกอายุหน้อยๆ หนึ่ง บ่ทันได้เถ้า อายุทันได้หลาย ใส่เสี้ยแขนสั้นสีเขียว ใส่ส้งขาญาวสีขาว กำลังยืนเฮียงกันอยู่
เบิ่งซงเบิ่งหุ่นแล้ว กะสูงเติบ กะเป็นคนสูงเติบ เบิ่งซงเบิ่งหุ่นแล้ว กะสูงเติบ กะพอสูงใคแน่ มีผมสีดำ ผมกะบ่ญาวหลาย
พุซายอีกพุหนึ่ง คือสิเถ้าแล้ว เบิ่งซงคือสิเถ้าคัก
เขามีผมหงอกพ้อม ผมหงอกสีขาว หัวเขากะล้านพ้อม ล้านบักคักหนึ่ง หัวล้านเหมิกเถิกอยู่
เขากะใส่เสี้ยสีซมพูแขนสั้น แล้วกะใส่ส้งขาญาวสีเทาคือกัน
สองคนนี้พุใดสูงกว่ากัน คนใส่เสี้ยสีเขียวสูงกว่า เขาเป็นวัยลุ้นอยู่ เขากะทันได้เถ้า เขาสูงกว่า
แล้วพุใดเถ้ากว่ากัน กะมีพุเถ้าพุหนึ่ง ยืนอยู่ฝั่งขวา เบิ่งซงแล้วกะเถ้าคัก คือสิเถ้ากว่าเด็กน้อยคนนี้อยู่
Basic vocabulary — page 16 — Series B, pictures 09-10: coffee, sugar
นี้คืออี่หยัง นี้คือกาแฟ
กาแฟอยู่ในถ้วย กาแฟอยู่ในถ้วยกาแฟ
กาแฟเป็นน้ำสีดำ เป็นน้ำสีดำๆ อยู่ในถ้วยกาแฟ ตั้งอยู่เทิงโต่ะ หลือตั้งอยู่ใสบุ
ถ้วยกาแฟมีสีขาว ออกสีฟ้าๆ นี้หละ แต่บ่ขาวหลาย ถ้วยกาแฟกะอันบ่ใหญ่ อันบ่ใหญ่หลาย อันพอน้อยๆ
กาแฟมีถ้วยฮองพ้อม หลือจานฮองนั้นหละ เป็นจานฮองกาแฟ
อยู่ข้างกาแฟมีซองน้ำตานพ้อม ซองน้ำตานเป็นซองสี่เหลี่ยม เป็นซองสีส้มๆ ส้มออกแดงๆ นี้หละ ซองบ่ใหญ่หลาย ซองน้อยๆ วางอยู่ข้างถ้วยกาแฟ
ถ้วยกาแฟมีหูจับบ่ ถ้วยกาแฟมีหูจับพ้อมแม่นบ่ แม่น ถ้วยกาแฟมีหูจับพ้อม
หูจับติดอยู่ข้างถ้วยกาแฟนั้นหละ หูจับบ่ใหญ่หลาย หูจับน้อยๆ พอเอาไว้ให้มือจับได้
10
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังปุงกาแฟ
เป็นหญังเขาคือปุงกาแฟ บ่ลู้คือกัน กาแฟอันนี้อาดสิลดซาดบ่แซบ เขากะเลยปุง เพื่อที่สิให้มันแซบ หลือถืกปากของเขากะได้ เพื่อที่เขาสิได้กินแซบๆ
เขาปุงกาแฟจั่งใด เขาใส่น้ำตานเข้าไปในกาแฟอีก บ่ลู้ว่าเขาใส่อี่หยังแน่ แต่ที่เห็นๆ เขากำลังใส่น้ำตานอยู่ เขาจับซองน้ำตานเทลงไปในกาแฟ เขาอาดสิอยากกินหวาน อาดสิอยากกินลดซาดหวานๆ กะได้
น้ำตานมีลดซาดจั่งใด น้ำตานมีลดซาดหวาน มีลดซาดหวานคัก ขั้นใส่หลายกะหวานหลาย ขั้นใส่น้อยกะหวานน้อย
น้ำตานมันแข็งบ่ บ่ น้ำตานมันบ่แข็ง น้ำตานมันอ่อนๆ ขั้นมันถืกน้ำแล้วมันกะสิละลาย มันสามาดละลายได้เอง
Basic vocabulary — page 13 — Series B, pictures 01-04: mouth, to speak/talk
นี้คืออี่หยัง นี้คือคน เขาเป็นพุซาย
คือฮู้ว่าเขาเป็นพุซาย หน้าตาเขาคือพุซาย หน้าตาเขาบ่คือพุหญิงเลย เบิ่งจั่งใดกะฮู้ว่าเป็นพุซาย
มีลูกสอนสีแดงซี้ไปใส่ปากเขาแม่นบ่ แม่น ลูกสอนสีแดงซี้ไปใส่ปากของเขา
เขาเฮ็ดปากจั่งใด ตอนนี้เขาเม้มปากอยู่ เขาบ่ได้อ้าปาก
เขามีตาสองข้าง
เขามีดังพ้อม ดังของเขากะมีอันเดียว
เขามีหูพ้อม เขามีหูสองข้าง ข้างหนึ่งแนมเห็น อีกข้างหนึ่งแนมบ่เห็น เพาะว่าหน้ามันบังไว้
ผมของเขาสีอี่หยัง ผมของเขาสีดำ ผมบ่ญาวหลาย ผมสั้นๆ หนึ่ง
2
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเว้า จักเขาเว้ากับพุใด จักเขาเว้าอี่หยังอยู่ เห็นปากเขากำลังเว้าอยู่ กะเลยฮู้ว่าเขากำลังเว้าแท้ๆ
พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก อาดสิบ่เถ้าหลาย อาดสิเป็นวัยทองอยู่ อาดสิบ่ทันได้เถ้ากะได้
3
เขากำลังเฮ็ดอี่หยังอยู่ เขากำลังเว้ากันอยู่
จักเขาเว้าอี่หยัง เขาเว้ากันอยู่สองคน
เขากำลังนั่งเว้ากัน มีพุหญิงกับพุซาย พุหญิงพุหนึ่ง พุซายพุหนึ่ง เขากำลังเว้ากัน จักเว้าอี่หยัง
เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน จักเขาเว้ากันอยู่ใส เห็นแต่เขานั่งเว้ากันอยู่ แต่บ่ลู้ว่าอยู่ใส
4
เขากำลังเฮ็ดอี่หยัง เขากำลังญ่างอยู่
เขากำลังญ่างกันไปสองคน มีพุหญิงกับพุซาย แล้วเขากำลังเว้ากันพ้อม
จักเขาเว้าอี่หยัง เขาญ่างไปพ้อม เว้ากันไปพ้อม
จักเว้าอี่หยังกัน มะโล่งโจ่งเจ่งอยู่ เทิงญ่างไป เทิงเว้าไป เทิงหันหน้าให้กันพ้อม คือสิม่วนหลาย
Basic vocabulary — page 13 — Series B, pictures 11-12: water buffalo, grass
นี้คืออี่หยัง นี้คือควย ควยโตหนึ่ง ควยโตบักใหญ่หนึ่ง
ควยมันเป็นสัด เป็นสัดเลี้ยง แต่เป็นคนละแบบกับหมา เอาไว้เลี้ยง เลี้ยงไว้ไฮ่ไว้นา
เลี้ยงบ่คือกันกับหมา หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน
แต่ควยนี้ เอาไปเลี้ยงไว้นา เอาไปเลี้ยงไว้ไฮ่ มันกินหญ้า ควยมันกินหญ้า ควยมันบ่ได้กินเข้า
มันเป็นสัดเลี้ยง แต่มันบ่ตาฮัก ควยมันโตสีดำ มันบ่ตาฮักเลย โตมันตาย้านหน่อยหนึ่ง
ควยมันมีเขาบ่ มีอยู่ ควยมันมีเขาพ้อม
เขาควยบักใหญ่หนึ่ง เขาควยอันบักใหญ่ ใหญ่กะด้อกะเดี้ย ใหญ่บักคักหนึ่ง
ควยลังโตกะบ่มีเขา ควยลังโตกะมีเขา ควยแต่ละโตบ่คือกัน
ควยมันสิมีหางพ้อม หางควยบักญาวหนึ่ง ควยบางโตกะหางสั้น ควยบางโตกะหางญาว
ควยมันขี่ได้บ่ คนขี่ควยได้บ่ กะได้อยู่ คนขี่ควยได้อยู่
แถวพากอี่สานสิมีควยหลาย ชาวบ้านสิมักเลี้ยงควย เอาควยไปเลี้ยงไว้นา เด็กน้อยลังคนหลือพุใหญ่ลังคน กะสิขี่ควย ขี่หลังควย
ควยมันมีปะโยดหลายอย่าง ควยเอาเฮ็ดนากะได้ สะหมัยก่อนคนสิเอาควยเฮ็ดนาแทนลดไถ สะหมัยก่อนสิบ่มีลดไถ คนสิใซ้ควยไถนา
12
ควยมันกำลังเฮ็ดอี่หยังอยู่ ควยมันกำลังกินหญ้า
มันกำลังกินหญ้าสีเขียว หญ้าอ่อนๆ หญ้าอยู่ในไฮ่คือใดบุ มันกำลังกัดกินอยู่ มันคือสิหิวหลาย เบิ่งมันกินแล้ว เป็นตาแซบคือหญังหนิ
มันกินอยู่ใส จัก จักว่ามันกินอยู่ใส อาดสิกินอยู่ทุ่งไฮ่หลือทุ่งนากะได้ มันกินอยู่โตเดียวของมัน จักคนเอามันไปเลี้ยงไว้ใส จักคนเอามันไปกินหญ้าอยู่ใส
Basic vocabulary — page 14 — Series B, pictures 11-14: clock, hour, minute
นี้คืออี่หยัง นี้คือนาลิกา นาลิกาเป็นซงวงกม เป็นลูบวงกม
นาลิกาสีขาว ขาวจุ่นพู่นอยู่ ขอบนาลิกากะเป็นสีดำ เป็นวงกมคือกัน
นาลิกามีไว้เฮ็ดหญัง นาลิกามีไว้ถ้าเบิ่งเวลา ไว้ถ้าบอกเวลา
ขั้นมีนาลิกา เฮากะสิฮู้ว่า ตอนนี้จักโมงแล้ว ตอนนี้เวลาเท่าใดแล้ว เฮากะสิฮู้ เพาะว่าเฮาเบิ่งนาลิกา แล้วเฮากะสิลู้เวลา
ตอนนี้นาลิกาจักโมงแล้ว ตอนนี้นาลิกาห้าโมงตง หลือห้านาลิกาพอดี
ตอนนี้เข็มนาลิกาอ่วยไปทางใด ตอนนี้เข็มนาลิกาอ่วยไปใส่เลขห้า เข็มใหญ่อ่วยไปทางเลขห้า เข็มน้อยอ่วยไปหม้องเลขสิบสอง
สะหลุบแล้วว่า เฮากะสิฮู้เวลา เฮากะสิเบิ่งเวลาออก เพาะว่าเฮาเบิ่งจากเข็มนาลิกา มันอยู่หม้องใด มันอยู่เลขใด เฮากะสิเบิ่งเวลาถืก
12
นี้คืออี่หยัง นาลิกาคือกันแม่นบ่ แม่น อันนี้กะนาลิกาคือกัน อันนี้กะเป็นนาลิกา
ตอนนี้เวลาจักโมงแล้ว ตอนนี้เวลาห้าโมงสิบห้านาที เพาะว่าเข็มนาลิกา เข็มใหญ่มันอ่วยไปใส่เลขห้า เข็มน้อยนาลิกามันอ่วยไปใส่เลขสาม สะหลุบแล้วเวลากะห้าโมงสิบห้านาที
13
ตอนนี้เวลาจักโมงแล้ว ตอนนี้เวลาห้าโมงเคิ่ง หลือเวลาห้าโมงสามสิบนาทีนั้นหละ
14
ตอนนี้เวลาจักโมงแล้ว ตอนนี้เวลาห้าโมงสี่สิบห้านาที
เข็มนาลิกาเข็มใหญ่มันยังอยู่เลขห้าอยู่ แล้วเข็มน้อยมันกะอยู่ที่เลขเก้า สะหลุบแล้วเวลากะห้าโมงสี่สิบห้านาที
แล้วตอนนี้เวลามันฮอดหกโมงไป่ บ่ มันทันได้ฮอดหกโมงอยู่ ตอนนี้มันห้าโมงกว่าๆ หนึ่ง บ่ทันได้ฮอดหกโมงเลย
ขั้นเข็มนาลิกาเข็มใหญ่อยู่เลขหก แล้วเข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป มันกะสิฮอดหกโมง ตอนนี้เหลียเวลาอีกสิบห้านาที มันจั่งสิฮอดหกโมง หลือหกนาลิกานั้นหละ
Basic vocabulary — page 08 — Series B, pictures 13-16: leaf, tree, lotus, frog
นี้คืออี่หยัง นี้คือใบไม้
ใบไม้มีจักใบ ใบไม้มีใบเดียว
ใบไม้สีอี่หยัง ใบไม้สีเขียว
ใบไม้คือสีเขียว บ่ลู้คือกัน ใบไม้ใบนี้อาดสิอ่อนอยู่ เพาะว่าขั้นใบไม้อ่อนหลือใบไม้สดมันสิเป็นสีเขียว
ขั้นใบไม้แห้ง มันสิเป็นสีน้ำตานหลือสีดำ
14
นี้คืออี่หยัง นี้คือต้นไม้
ต้นไม้มันเป็นอี่หยัง ต้นไม้มันมีใบไม้หล่นลงจากต้นไม้
ใบไม้หล่นลงจักใบ ใบไม้หล่นลงใบเดียว
ใบไม้ใบใหญ่บ่ บ่ ใบไม้ใบบ่ใหญ่ ใบไม้ใบน้อยๆ น้อยอิ่จิ่หนึ่ง
ต้นไม้ต้นใหญ่บ่ ใหญ่อยู่ ต้นไม้ต้นใหญ่บักคัก ต้นใหญ่บักคักหนึ่ง
ต้นไม้มีจักต้น ต้นไม้มีต้นเดียว ต้นเดียวข้อหล้อ
15
นี้คืออี่หยัง นี้คือสวนดอกบัว
สวนดอกบัวอันอยู่ใส สวนดอกบัวอันอยู่ในน้ำ
สวนดอกบัวมีอี่หยังแน่ สวนดอกบัวสิมีดอกบัว แล้วกะมีใบบัว
ดอกบัวสีอี่หยัง ดอกบัวสีซมพู
ใบบัวสีหญัง ใบบัวสีเขียว
ใบบัวเป็นแบบใด ใบบัวเป็นวงกม ใบใหญ่ๆ
มีใบบัวจักใบ มีใบบัวสี่ใบ
มีใบบัวใบใหญ่บ่ มีอยู่ มีใบบัวใบใหญ่อยู่
มีใบบัวใบน้อยบ่ มีอยู่ มีใบบัวใบน้อยอยู่
16
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นสวนดอกบัวคือเก่านั้นหละ
มีอี่หยังเพิ้มขึ้นมา มีกบโตหนึ่ง มันนั่งอยู่เทิงใบบัว
มันนั่งเฮ็ดหญังอยู่เทิงใบบัว บ่ลู้คือกัน มันอาดสิมานั่งหายใจ หลือมานั่งเหล้นกะได้
กบโตใหญ่บ่ บ่ กบโตบ่ใหญ่
กบมันนั่งอยู่จักโต กบมันนั่งอยู่โตเดียว
กบมันโตหนักบ่ บ่ กบมันบ่หนัก กบมันเบาๆ หนึ่ง
แล้วสวนดอกบัวนี้ มันมีน้ำหลายบ่ มีหลายอยู่ มันมีน้ำหลาย
แล้วน้ำมันลึกบ่ จักลึกหลือบ่ลึกกะบ่ลู้คือกัน บ่ได้ลงไปเบิ่ง
Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 06-08: old, new, car, shirt, house
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นลด เขาเอิ้นว่าลดเก็ง
ลดเก็งมีจักคัน ลดเก็งกะมีสองคัน มีคันที่หนึ่งกับคันที่สอง
คันที่หนึ่งเป็นแบบใด คันที่หนึ่งกะอยู่ฝั่งซ้าย ซ้ายมือที่เฮาเห็นเนาะ มีลักสะนะใหม่ๆ เป็นลดใหม่ๆ บ่มีฮอยอี่หยังเลย อาดสิเป็นลดส้างมาใหม่ หลือว่าผะหลิดมาใหม่ เฮ็ดมาใหม่เนาะ กะใหม่เอี่ยม บ่มีฮอดหม้องอี่หยังหม้องพังหม้องหญังเลย
แล้วลดคันที่สองหละ เป็นลดคันบ่ใหม่ดอก ลดคันเก่า อาดสิซื้อมาแต่โดนแล้ว หลือว่าขี่มาแต่โดนแล้ว ผะหลิดมาแต่โดน เฮ็ดมาแต่โดนแล้ว
7
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นเสี้ย เสี้ยยื้ดเนาะ เป็นเสี้ยยื้ด ไว้ถ้าใส่หนิหละ เสี้ยแขนสั้น
โตใหญ่บ่ กะจักคือกัน แล้วแต่ บ่ลู้ว่าไซอี่หยัง
เป็นโตสีเหลียง มีสองโต โตหนึ่งกะใหม่ๆ ดอก บ่มีฮอดฮอยอี่หยังเอาโลด บ่มีฮอยใส่ อาดสิเป็นเสี้ยโตใหม่ เสี้ยบ่ทันได้มีคนใส่จักเที่ย
แต่ว่าอีกเสี้ยอีกโตหนึ่งกะคือสิเก่าแล้ว คือสิมีคนใส่ดุแล้ว หลือว่าใซ้งาน ผ่านกานใซ้งาน คนใส่มาดุแล้ว กะเลยเก่า เบิ่งไปแล้วดำปี้ๆ อยู่ บ่มีฮอยใหม่อี่หยังเลย มีแต่ฮอยเก่า มีแต่ฮอยเปี้ยนฮอยหญังเนาะ
8
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นบ้านเนาะ เป็นบ้านไม้ สองซั้นพุ้นแหล้ว
มีสองหลัง เปียบเทียบกัน หลังหนึ่งกะใหม่ๆ ดอก อาดสิส้างขึ้นมาใหม่เนาะ บ้านหลังนี้อาดสิส้างขึ้นมาใหม่
อีกหลังหนึ่งกะเก่าๆ อาดว่าส้างมาแต่โดนแล้ว เฮ็ดแต่โดนแล้ว อยู่ในบ้านหลังนี้โดนเติบ หลายปีหลายเอ่ยแล้วเนาะ กะสิเฮ็ดให้บ้านเก่าขั้นใซ้งานโดนเติบ หลือว่าผ่านอี่หยังมาหลาย มันกะสิเก่า มันกะสิเก่าสิฮ้างสิเพไปเลี้ยยๆ เนาะ
Basic vocabulary — page 20 — Series B, pictures 16-20: school, student, teacher, to pay respect
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นโลงเลียน เบิ่งซงแล้วเป็นลักสะนะของโลงเลียน
แล้วเด็กน้อยมาเฮ็ดอี่หยังอยู่โลงเลียน เด็กน้อยนักเลียนมาเฮ็ดอี่หยังอยู่โลงเลียน กะมาเลียนหนังสือ
โลงเลียนเป็นหม้องให้ความฮู้ ขั้นเด็กน้อยมาโลงเลียน กะสิได้ความฮู้ ขั้นบ่มาโลงเลียน กะสิบ่ได้ความฮู้ กะสิปึก
โลงเลียนนี้มีจักซั้น โลงเลียนนี้มีสองซั้น มีซั้นหนึ่งกับซั้นสอง
เสาอยู่ข้างหน้าโลงเลียนนั้นเป็นเสาอี่หยัง เป็นเสาทงซาด ทุกโลงเลียนในปะเทดไทยสิมีเสาทงซาด เป็นเสาเคาลบทงซาดอยู่หน้าโลงเลียน แล้วกะมีทงซาดอยู่เทิงหลักเสานั้นพ้อม
เสาอันนี้กับทงซาดอันนี้เอาไว้เฮ็ดหญัง เอาไว้ยืนเคาลบทงซาด ทุกมื้อเวลาสองโมงเซ้าที่นักเลียนไปโลงเลียน เด็กน้อยต้องมายืนเคาลบทงซาดอยู่หนี้ แล้วกะล้องเพงซาดของปะเทดไทย
17
นี้คือพุใด เขาเป็นพุใด เขาเป็นใผ เขาเป็นเด็กน้อยนักเลียน เป็นนักเลียน
เขาใส่ซุดนักเลียนอยู่ ตอนนี้เขากำลังแต่งซุดนักเลียนอยู่
แล้วเขาถืออี่หยังอยู่ เขาถือกะเปา เป็นกะเปาถือ เป็นกะเปาถือของนักเลียน
18
นี้คือพุใด อันนี้เป็นเด็กน้อยนักเลียน เป็นเด็กน้อยนักเลียนพุหญิง
เขาใส่ซุดอี่หยังอยู่ เขาใส่ซุดนักเลียน พุหญิงสิใส่ซุดนักเลียน แล้วกะใส่สิ้นพ้อม เป็นสิ้นกะโปงนักเลียน
แล้วในมือของเขานั้นถืออี่หยังอยู่ ถือกะเปานักเลียน เป็นกะเปานักเลียน เขากำลังถืออยู่
19
นี้คือพุใด อันนี้เป็นคู เป็นอาจาน
คูมีหน้าที่เฮ็ดหญัง คูมีหน้าที่สอน สอนหนังสือเด็กน้อยนักเลียน ให้นักเลียนมีความฮู้ ให้เด็กน้อยเลียนหนังสือเก่งๆ แล้วกะซ่อยบอกซ่อยสอนเด็กน้อยนักเลียน ให้เป็นคนดี แล้วกะตั้งใจเลียน
เห็นดำๆ อยู่ข้างหลังอาจานนั้นเป็นอี่หยัง เป็นกะดานดำ เอาไว้เขียน หลือเอาไว้สอนนักเลียน
สีขาวๆ ที่เขียนอยู่นั้นคืออี่หยัง เป็นซ่อก เอาไว้เขียนลงไปในกะดานดำนั้น ให้มันเกิดโตหนังสือ หลือให้เกิดสิ่งที่เฮาสิสอนลงไปในนั้น
20
เด็กน้อยนักเลียนกำลังเฮ็ดอี่หยัง กำลังไหว้อาจาน กำลังทำความเคาลบอาจาน
เขาเฮ็ดเฮ็ดหญัง เขาไหว้อาจานเฮ็ดหญัง เขากะไหว้เพื่อที่สิทำความเคาลบอาจาน
เด็กน้อยนักเลียนทุกคนที่อยู่ในโลงเลียนนั้น ขั้นพ้ออาจานคนใด ต้องไหว้ หลือสะหวัดดีอาจาน เพื่อทำความเคาลบ
Basic vocabulary — Page 05 — Series B, pictures 19-20: tall, short
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนเฮียงกันอยู่สามคน
เขายืนเฮียงกันเฮ็ดหญัง บ่ลู้คือกันว่าเขายืนเฮียงกันเฮ็ดหญัง
เขายืนอยู่จักคน เขายืนอยู่สามคน
มีพุซายบ่ มีอยู่
มีพุหญิงบ่ บ่มี
มีพุซายจักคน มีพุซายเทิงสามคน
เขาพากันใส่เสี้ยบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่เสี้ยเทิงสามคน
เขาพากันใส่ส้งบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่ส้ง ใส่ส้งขาสั้นสองคน ใส่ส้งขาญาวพุหนึ่ง
เขาพากันใส่เกิบบ่ ใส่อยู่ เขาใส่เกิบโบกเทิงสามคน เขาใส่เกิบโบกสีขาวสองคน เขาใส่เกิบโบกสีดำคนหนึ่ง
พุซายสามคนนี้ เขาพากันสูงบ่ สูงอยู่ มีคนสูงสองคน มีคนเตี้ยพุหนึ่ง
คนหนึ่งนั้นเขาเตี้ยกว่าหมู่ เขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีเขียว
คนที่สูงสองคน เขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีซมพู กับเขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีฟ้า
20
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนเฮียงกันอยู่สามคน
เขาเป็นพุหญิงหลือเป็นพุซาย เขาเป็นพุหญิงเทิงสามคน เขาเป็นพุหญิงเทิงเบิด
เขาผมญาวบ่ ญาวอยู่ เขาผมญาวเทิงสามคน
เขาได้มัดผมบ่ มัดอยู่ คนกาง เขามัดผมพุเดียว อีกสองคนเทิงขอบ เขาบ่ได้มัดผม เขาป่อยผมลงไป
เขาพากันใส่เสี้ยบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่เสี้ยเทิงสามคน
เขาใส่เสี้ยสีหญัง คนแลกเขาใส่เสี้ยสีฟ้า คนที่สองเขาใส่เสี้ยสีซมพู คนที่สามเขาใส่เสี้ยสีขาว
แล้วเขาพากันใส่ส้งบ่ ใส่อยู่ คนกางเขาใส่ส้งขาสั้น คนขอบเทิงสองคน เขาพากันใส่สิ้น
เขาพากันใส่เกิบบ่ ใส่อยู่ เขาใส่เกิบเทิงสามคน เขาใส่เกิบโบกเทิงสามคน
เขาใส่เกิบโบกสีอี่หยัง สองคน เขาใส่เกิบโบกสีขาว อีกคนหนึ่ง เขาใส่เกิบโบกสีดำ
เขาพากันสูงบ่ หน้าจะบ่สูง เพาะว่าเบิ่งซงแล้วอาดสิเตี้ย
สามคนนี้เป็นเด็กน้อยหลือเป็นพุใหญ่ บ่ลู้คือกัน อาดสิเป็นเด็กน้อย เพาะว่าเบิ่งซงแล้ว เบิ่งบ่คือพุใหญ่ เบิ่งแล้วหน้าสิเป็นเด็กน้อยมากกว่า
เด็กน้อยสามคนนี้เป็นตาฮักบ่ บ่ลู้คือกัน หน้าสิเป็นตาฮัก แนมเบิ่งหน้าแล้วเป็นตาฮักๆ
Basic vocabulary — page 14 — Series B, pictures 01-04: paper, pen, to write, scissors, to cut
นี้คืออี่หยัง นี้คือกะดาด กะดาดหลายแผ่น กะดาดแผ่นสีขาว ขาวจุ่นพู่นอยู่ แผ่นบักใหญ่หนึ่ง
กะดาดมันเป็นลูบสี่เหลี่ยม มันเป็นซงสี่เหลี่ยม ตงดีๆ
กะดาดมันเอาไว้เฮ็ดหญัง กะดาดเอาไว้เขียน เอาไว้วาดลูบ เอาไว้ใซ้งาน สามาดเฮ็ดได้หลายอย่าง
กะดาดมันเฮ็ดมาจากอี่หยัง กะดาดเฮ็ดมาจากไม้ เฮ็ดมาจากพืด คนเฮาสิตัดไม้ หลือเอาไม้นั้นมาลีไซเคินเฮ็ดเป็นกะดาด
ขั้นเอากะดาดหลายๆ แผ่นมาลวมกันๆ หลายๆ มันกะสิกายเป็นสะหมุด หลือเฮ็ดเป็นสะหมุดได้
ขั้นมีกะดาดอยู่แผ่นเดียว เขากะสิเอิ้นว่ากะดาด ขั้นเอากะดาดหลายแผ่นมาลวมกันเฮ็ดเป็นปึกๆ เขากะสิเอิ้นว่าสะหมุด
ตอนนี้กะดาดมีฮอยเขียนบ่ บ่ ตอนนี้กะดาดมันยังว้างเป่าอยู่ บ่มีฮอยเขียนอี่หยังเลย
2
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะกะดาดคือกัน เป็นกะดาดหลายแผ่นคือกัน ตอนนี้เขากำลังเขียนกะดาดอยู่
เขากำลังเขียนอี่หยังบุอยู่ในกะดาด เขาใซ้ปากกาเขียนอยู่ในกะดาดนั้น อาดสิเขียนเป็นโตหนังสือ ปากกาแท่งสีแดง แล้วเขากะเขียนลงไปเป็นโตหนังสือสีแดงคือกัน
เขาใซ้มือของเขาข้างขวาจับปากกา แล้วกะเขียนอยู่ในกะดาดนั้น
ฮู้บ่ว่าเขาเขียนเป็นโตอี่หยัง หลืออักสนอี่หยัง อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาเขียนอี่หยัง อาดสิเป็นโตหนังสือ จักว่าเป็นโตหนังสือปะเทดอี่หยัง อันนี้กะบ่ฮู้นำคือกัน
3
นี้คืออี่หยัง นี้คือกันไก กันไกอันบักญาวหนึ่ง
กันไกเป็นเหล็ก ด้ามมันสีดำ อาดสิเป็นพะสะติกกะได้
กันไกเอาไว้เฮ็ดหญัง กันไกเอาไว้ตัด เอาไว้ตัดหลายสิ่งหลายอย่าง เอาไว้ตัดกะดาดกะได้ เอาไว้ตัดเซียกกะได้ ตัดเสี้ยผ้ากะได้ สามาดตัดได้หลายอย่าง
กันไกมันตาย้านบ่ กะตาย้านอยู่ อันตะลายพ้อม กันไกมันตาย้านแล้วกะอันตะลาย เพาะว่ากันไกมันคม มันแหลม มันสามาดปาดได้ หลือเฮ็ดให้เฮามีแผได้คือกัน
4
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังตัดกะดาด
จักพุใดบุ ตอนนี้เขากำลังตัดกะดาดอยู่ เขาใซ้กันไกอันหนึ่ง กำลังตัดกะดาดอยู่ ตัดกะดาดแผ่นสีขาว แผ่นสี่เหลี่ยม ใซ้กันไกตัดลงไปหม้องกางกะดาด อาดสิตัดเป็นลูบสี่เหลี่ยมกะได้ จักเขาสิตัดไปเฮ็ดอี่หยัง
เขาใซ้มือของเขาข้างหนึ่งจับกะดาดอยู่ มือของเขาอีกข้างหนึ่งกำลังจับกันไกอยู่ แล้วกะตัดกะดาดลงไป
เป็นหญังเขาคือตัดกะดาด อันนี้กะบ่ลู้คือกัน จักว่าเขาสิตัดกะดาดเฮ็ดหญัง อาดสิตัดไปใซ้งาน หลือเฮ็ดอี่หยังบางสิ่งบางอย่างกะได้
Basic vocabulary — page 06 — Series B, pictures 10-13: daytime, sun, cloud, rain, lightning
นี้คืออี่หยัง นี้คืออากาดญามมื้อเว็น
อากาดญามมื้อเว็นเป็นแบบใด อากาดญามมื้อเว็นมันสิแก่งจ่างป่าง
มันสิมีตะเว็นบ่ มีอยู่ ท้องฟ้าญามมื้อเว็นมันสิมีตะเว็นพ้อม
ตะเว็นสีอี่หยัง ตะเว็นสีเหลียง
ตะเว็นน่วยใหญ่บ่ ใหญ่อยู่ ตะเว็นน่วยบักใหญ่
ท้องฟ้าสีอี่หยัง ท้องฟ้าสีฟ้า
ท้องฟ้ามันใหญ่บ่ ใหญ่อยู่ ท้องฟ้ามันสิใหญ่ มันสิกว้าง
มีบ้านคนบ่ มีอยู่
มีบ้านคนจักหลัง มีบ้านคนสามหลัง
บ้านหลังใหญ่บ่ ใหญ่อยู่ แต่บ่ใหญ่หลาย
มีพูเขาบ่ มีอยู่ มีพูเขาอยู่
มีต้นไม้บ่ มีต้นไม้อยู่
มีหญ้าบ่ มีหญ้าอยู่
หญ้ามันหลายบ่ หญ้ามันหลายอยู่ หญ้ามันหลายบักคัก
หญ้ามันเกิดอยู่ใส หญ้ามันเกิดอยู่นำพื้นดิน
11
นี้คืออี่หยัง นี้คือท้องฟ้าญามมื้อเว็น
ตอนนี้ท้องฟ้าญามมื้อเว็นมีอี่หยังแน่ ตอนนี้มีแต่ขี้ฝ้า
ขี้ฝ้ามีหลายบ่ ขี้ฝ้ามีหลายอยู่ ขี้ฝ้ามันมีเต็มท้องฟ้าอยู่
ขี้ฝ้าสีอี่หยัง ขี้ฝ้าสีขาว
ตอนนี้มีตะเว็นบ่ บ่ ตอนนี้บ่มีตะเว็น ตอนนี้แนมบ่เห็นตะเว็น จักตะเว็นไปทางใด
12
ตอนนี้ท้องฟ้ากำลังเป็นหญัง ตอนนี้ฝนมันกำลังตก
ฝนมันตกมาแต่ใส ฝนมันตกมาแต่เทิงท้องฟ้า
ตอนนี้ท้องฟ้าสีอี่หยัง ตอนนี้ท้องฟ้าสีคึ้มๆ ค้ายๆ สีดำ
ฝนตกแฮงบ่ แฮงอยู่ ฝนตกแฮงหลาย
ฝนมันตกมาแต่ใส ฝนมันตกมาแต่เทิงฟ้า
ฝนตกมาแล้วมันสิไปใส มันสิลงไปหาขี้ดิน
มันไปขี้ดินแล้วมันสิไหลไปใส บ่ลู้คือกันว่ามันสิไปใส
หม้องใดค้อย น้ำมันกะสิไหลไปหม้องหั้น
ฝนตกลงมาแล้ว น้ำอยู่ขี้ดินมันสิมีหลายบ่ หลายอยู่ ขั้นฝนตกลงมาแล้ว น้ำอยู่ขี้ดินกะสิมีหลาย
ตอนนี้ขี้ฝ้าสีอี่หยัง ตอนนี้ขี้ฝ้าสีดำ ขี้ฝ้าบ่ได้สีขาว
ขั้นฝนเซาตกแล้ว ขี้ฝ้ากะสิเป็นสีขาวคือเก่า ขี้ฝ้ากะสิบ่สีดำ
13
ท้องฟ้ากำลังเป็นหญัง ตอนนี้ท้องฟ้ากำลังฝนตก
ฝนตกแฮงบ่ แฮงอยู่ ฝนตกแฮงหลาย
ตอนนี้มีฟ้าผ่าบ่ มีอยู่ มีฟ้าผ่า
ฟ้าผ่าแฮงบ่ แฮงอยู่ ฟ้าผ่าแฮงบักคัก
ฟ้าผ่าสีอี่หยัง ฟ้าผ่าสีเหลียง
ฟ้าผ่ามาแต่ใส ฟ้ามันสิผ่ามาแต่เทิงฟ้า
ฟ้าผ่าเสียงดังบ่ เสียงดังอยู่ ฟ้าผ่ามันผ่ามันสิเสียงดังคัก
ฟ้าผ่าตาย้านบ่ ตาย้านอยู่ ตาย้านบักคัก
ขั้นฟ้าผ่า คนสิญ่างไปหาฟ้าผ่าได้บ่ บ่ คนญ่างไปบ่ได้ เพาะว่ามันตาย้านหลาย
ขั้นคนยืนอยู่ใก้ๆ ฟ้าผ่า คนอาดสิตายได้ เพาะว่ามันตาย้านหลาย มันตาย้านบักคัก