คำว่า เข้างาย นี้กะสิหมายถึงว่า เข้าเซ้า เนาะ เข้าเซ้า หลือว่าเวลาเซ้า ในตอนกินเข้าต้องเป็นญามมื้อเซ้า สิเอิ้นว่าเข้างาย หลือว่าเข้าเซ้าเนาะ กะสิอาดในเวลาที่หกโมงฮอดเก้าโมงปะมานนั้นเนาะ กะสิเอิ้นว่าเข้าเซ้าหลือว่าเข้างาย ขั้นเกินหกโมงเซ้าฮอดเก้าโมงกะสิเอิ้นว่า เข้าสวย เนาะ
กานใซ้คำว่าเข้างาย หลือว่าเข้าเซ้านั้น กะอาดสิใซ้ในปะโยกที่แบบว่า
— กินเข้างายไป่
— กินเข้างายแล้วติ
— มากินเข้างายนำกันเด้อ
— มากินเข้าเซ้านำกัน
— กินเข้างายกับอี่หยังหละพ่อใหญ่
อันนี้กะสิเป็นโตอย่างหลือว่ากานใซ้ที่มีคำว่าเข้างาย หลือว่าใซ้ในญามมื้อเซ้าที่เอิ้นกันกินเข้า หลือว่าใซ้กานเอิ้นกินเข้าในญามมื้อเซ้าเนาะ
Link to overview page
Link to dictionary
Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
---|---|---|---|---|
คำ | kham | HR | คำ | word |
ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
เข้างาย | khao-ŋa:i | LF-HR | ข้าวเช้า | breakfast |
นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
หมายถึง | ma:i-thʉŋ | M-M | หมายถึง | to mean |
เข้าเซ้า | khao-sao | LF-HF | อาหารเช้า | breakfast |
เนาะ | nɔ | H | เนาะ | final particle: makes the statement softer, looking for agreement |
หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
เวลา | we:-la: | HR-HR | เวลา | time, period |
เซ้า | sao | HF | เช้า | morning Notes: see also มื้อเซ้า, เข้าเซ้า |
ใน | nai | HR | ใน | in, within |
ตอน | tɔ:n | M | ตอน | when, period {ตอนสองโมงเซ้า = at 8 o'clock in the morning} {ในตอนกินเข้า = when eating} |
กิน | gin | M | กิน | to eat, to consume, to use |
เข้า | khao | LF | ข้าว | rice {กินเข้า = to eat} {ปูกเข้า, เฮ็ดเข้า = to grow/plant rice} {เกี่ยวเข้า = to harvest rice} {กับเข้า = courses eaten with rice} |
ต้อง | tɔŋ | HF | ต้อง | to have to, must |
เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
ญาม | ɲa:m | HR | ยาม | 1. period of time {ญามมื้อเซ้า = morning} {ญามเที่ยง = noon} 2. when, while {ญามทอด ต้องใซ้น้ำมันพ้อม = one needs to use oil when frying} {ญามสิออกไปข้างนอกกะต้องใส่เกิบ = when one goes out, ones has to wear shoes} |
มื้อเซ้า | mʉ:-sao | HF-HF | เช้า | morning |
เอิ้น | ə:n | HF | พูด, เรียก | to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก} |
อาด | a:t | LF | อาจ | 1. might, may, will 2. likely |
ที่ | thi: | H | ที่ | 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely} 2. for ordinal numbers {ที่สาม = third} |
หก | hok | M | หก | six |
โมง | mo:ŋ | HR | โมง | o'clock, hour {ตอนนี้เวลาจักโมงแล้ว = What time is it?} {ตอนนี้เวลาห้าโมงเคิ่ง = It's half past five.} |
ฮอด | hɔ:t | HF | ถึง | 1. to arrive, to attain {ฮอดจุดหมายปายทาง = (airplane, train etc.) to arrive at one's destination} {มันทันได้ฮอดหกโมงอยู่ = it's not yet 6 o'clock} 2. to, at {ผมญาวฮอดบ่าไหล่เอาโลด = long hair down to the shoulders} 3. about {บ่ได้เว้าฮอด = [I] haven't talked about [this]} {คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ = the person we've just talked about} |
เก้า | gao | HF | เก้า | nine |
ปะมาน | pa-ma:n | M-HR | ประมาณ | 1. about, approximatively 2. to guess, to estimate |
นั้น | nan | HF | นั้น | that, there |
ขั้น | khan | LF | เมื่อ | when, if |
เกิน | gə:n | M | เกิน | to exceed, beyond, further/later/more than |
เข้าสวย | khao-su:ai | LF-M | ข้าวเที่ยง | lunch |
กาน | ga:n | M | การ | prefix indicating the action of ... |
ใซ้ | sai | HF | ใช้ | to use |
ปะโยก | pa-yo:k | M-LF | ประโยค | sentence |
แบบ | bɛ:p | LF | แบบ | 1. example, model, kind 2. style, form, pattern, design |
ไป่ | pai | H | หรือยัง | question particle: yet {เขาข้ามสะพานไป่ = Has he crossed the bridge yet?} {เขากินเข้าแล้วไป่ = Has he finished eating yet?} {กินเข้าไป่? บ่ทันกิน = Have you eaten yet? Not yet.} |
แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
ติ | ti | M | หรือ | question particle {นอนแล้วติ = Are you already sleeping?} {กินเข้างายแล้วติ = Have you had breakfast yet?} {เจ้าเป็นนักเลียนติ = Are you a student?} |
มา | ma: | HR | มา | 1. to come 2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person} |
นำกัน | nam-gan | HR-M | together, jointly, with one another {บ่สามาดใซ้นำกันได้ = can't be used together} {เขากำลังญ่างนำกัน = they are walking together} {เหล้นบ่าดนำกันบ่ = Shall we play basketball?} | |
เด้อ | də: | HF | final particle | |
กับ | gap | M | กับ | 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken} 2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...} 3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup} |
อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
หละ | la | M | แหละ, ล่ะ | 1. auxiliary for emphasis at the end of a phrase 2. auxiliary to create a follow-up question: And what about ... ? {แล้วลดคันที่สองหละ = And what about the second car?} |
พ่อใหญ่ | phɔ:-ɲai | H-H | used to address a male person older than the speaker | |
อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
โตอย่าง | to:-ya:ŋ | M-H | ตัวอย่าง | example |
มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
กัน | gan | M | กัน | mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?} |