อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ หลือว่าทัมมะซาด
แล้วมันเกิดอี่หยังอยู่ตอนนี้ กะเห็นแต่ว่าฝนกำลังตก กะเดาได้เลยว่าตอนนี้อาดสิเป็นหน้าฝน หลือว่าลึดูฝน เพาะว่าฝนมันกำลังตกอยู่
ฝนมันตกแฮงบ่ กะแฮงอยู่ เหลียวเบิ่งขี้ฝ้ามืดอึ้มคึ้มเอาโลด ฝนกะตกท่วนๆ ลง บ่มีหยุดบ่มีย่อน
ขั้นหน้าฝนนี้หละสิเฮ็ดให้เป็นอี่หยัง ขั้นฝนตกคักๆ ต้นไม้ใบหญ้ากะสิได้กินน้ำ หลือว่ากะสิมีน้ำ เฮ็ดให้ป่าไม้อุดมสมบูน หลือว่าซู่สิ่งซู่อย่างอุดมสมบูนเนาะ
แต่ว่าขั้นมันตกมาหลายๆ ตกบ่หยุดบ่เซาจักเที่ย กะสิเฮ็ดให้น้ำถ้วม หลือว่าน้ำถ้วมหม้องๆ นั้นที่มันตกลงไปเนาะ
12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ เป็นป่าไม้อยู่ในป่าคือกัน
เบิ่งลักสะนะแล้วมันเป็นอี่หยังตอนนี้ เบิ่งลักสะนะแล้วกะแห้งแล้ง หลือว่าหน้าแล้ง หลือว่าลึดูแล้งเนาะ เพาะว่าเบิ่งจากลักสะนะต้นไม้หลือว่าพื้นดินแล้ว มันแห้งแล้ง
ขี้ดินกะแปนเบิด บ่มีต้นหญ้าต้นเอ่ยเนาะ ต้นไม้กะตายเบิด หลือว่าบ่มีฮอดใบไม้ที่สิเกิดขึ้นมาเนาะ
หน้าแล้งเป็นหญังต้นไม้คือตาย หลือว่าใบหญ้าคือตาย กะตายเพาะว่ามันบ่มีน้ำกิน ฝนมันบ่ตกลงมา มันบ่มีน้ำที่สิกิน หลือว่าไปหล่อเลี้ยงใบไม้ หลือว่าลำต้นของมัน กะเฮ็ดให้ต้นหลือว่าลำต้นของมันตายไป เฮ็ดให้ต้นไม้ต้นนี้ตายเนาะ
Link to overview page
Link to dictionary
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
|---|---|---|---|---|
| อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
| นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
| คือ | khʉ: | HR | คือ | 1. to be, to resemble, like, as 2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?} |
| อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
| กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
| เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
| ป่าไม้ | pa:-mai | H-HF | ป่าไม้ | forest |
| หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
| ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
| ทัมมะซาด | tham-ma-sa:t | HR-H-HF | ธรรมชาติ | nature Notes: pronunciation: also realized as ทัมมะชาด |
| แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
| มัน | man | HR | มัน | it (also used to refer to people) |
| เกิด | gə:t | LF | เกิด | 1. (often together with ขึ้น) to happen, to arise, to take place {เกิดอี่หยังขึ้น = what is happening?} {บ่มีหญังเกิดขึ้น = nothing's happening} 2. to be born 3. to grow {หนวดกะคือสิเกิดอยู่ใต้ดัง = a moustache grows below the nose} |
| อยู่ | yu: | H | อยู่ | 1. to be (located) at 2. yet, still 3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house} |
| ตอนนี้ | tɔ:n-ni: | M-HF | ตอนนี้ | now |
| เห็น | hen | M | เห็น | to see |
| แต่ | tɛ: | H | แต่ | 1. but {แต่บ่ต่างกันหลาย = but not very different} {แต่บ่ลู้ว่าเขาญ่างมาแต่ใส = but [I] don't know where he's coming from, see also: แต่ว่า} 2. only {ตอนนี้มีแต่ขี้ฝ้า = now there are only clouds} |
| ฝน | fon | M | ฝน | rain |
| กำลัง | gam-laŋ | M-HR | กำลัง | auxiliary indicating continuous or progressive action |
| ตก | tok | M | ตก | 1. to fall, to drop 2. sun: to set {ตะเว็นตกดิน = the sun is setting} |
| เดา | dao | M | เดา | to guess {เดาบ่ถืก = [I] can't guess it} {กะเดาว่าอาดสิเป็น ... = [I] guess it could be ...} |
| ได้ | dai | HF | ได้ | 1. can 2. to get, to obtain 3. before verb: indicating past tense 4. บ่ได้ + verb: not |
| เลย | lə:i | HR | เลย | 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve} 2. too much 3. at all 4. definitively 5. completely, utterly |
| อาด | a:t | LF | อาจ | 1. might, may, will 2. likely |
| สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
| หน้าฝน | na:-fon | LF-M | หน้าฝน | rainy season |
| ลึดูฝน | lʉ-du:-fon | H-M-M | ฤดูฝน | rainy season |
| เพาะว่า | phɔ-wa: | H-H | เพราะว่า | because |
| แฮง | hɛ:ŋ | HR | แรง | 1. strong {ลมกำลังพัดแฮงอยู่ = to wind is blowing strongly} 2. loud {เสียงแฮง = loud} 3. strength, power |
| บ่ | bɔ: | H | ไม่ | 1. no, not 2. question particle, transforming a statement into a question Notes: spelling exception in line with common usage on social media |
| เหลียว | li:ao | M | เหลียว | 1. to turn 2. to look |
| เบิ่ง | bəŋ | H | ดู | 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie} 2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...} |
| ขี้ฝ้า | khi:-fa: | LF-LF | เมฆ | cloud {ขี้ฝ้ามีหลายอยู่ ขี้ฝ้ามันมีเต็มท้องฟ้าอยู่ = there are many clouds, there are clouds all over the sky} |
| มืด | mʉ:t | HF | มืด | dark |
| อึ้มคึ้ม | ʉm-khʉm | HF-HF | อึมครึม | to be dark, gloomy |
| เอาโลด | ao-lo:t | M-HF | เอาเลย, ทำเลย, จริงๆ | in final position: intensifier {โตส่ำกะทะเอาโลด = [a fish] as large as the pan!} {เกียบเต็มถ้วยเอาโลด = the bowl is almost full!} {ทะนาคานมันสิไปตั้งไว้อยู่ซู่หม้องเอาโลด = banks are everywhere!} |
| ท่วน | thu:an | H | เร็ว, เรื่อยๆ | 1. fast, quick(ly) 2. to be continuously doing something |
| ลง | loŋ | HR | ลง | 1. to descend, to lower, to go down 2. down 3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus} 4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat} |
| มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
| หยุด | yut | M | หยุด | to stop |
| ย่อน | yɔn | H | alliterative reduplication of หยุด {บ่มีหยุดบ่มีย่อน = it doesn't stop} | |
| ขั้น | khan | LF | เมื่อ | when, if |
| นี้หละ | ni:-la | HF-M | นี่แหละ | auxiliary for emphasis at the end of a phrase |
| เฮ็ด | het | H | ทำ | to do, to make |
| ให้ | hai | LF | ให้ | 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine} 2. for 3. to allow, to be allowed |
| คัก | khak | H | intensifier: very, very much | |
| ต้นไม้ | ton-mai | HF-HF | ต้นไม้ | tree |
| ใบ | bai | M | ใบ | 1. leaf {ต้นไม้มีใบสีเขียว = the tree has green leaves} 2. banknote {เทิงมีใบพ้อม เทิงมีเหลียนพ้อม = there are notes as well as coins} 3. clf. for leaves, bank notes, helmets, bowls, jars, pots, boxes {ใบบัว = lotus leaf} {ก่องใบน้อย = a small box} {หม้อใบนี้มีฝาพ้อม = the pot here has a lid, too} {ถ้วยใบสีแดง = a red bowl} |
| หญ้า | ɲa: | LF | หญ้า | grass |
| กิน | gin | M | กิน | to eat, to consume, to use |
| น้ำ | na:m | HF | น้ำ | 1. water 2. drink, soft drink, juice |
| อุดมสมบูน | u-dom-som-bu:n | M-M-M-M | อุดมสมบูรณ์ | abundant, plentiful |
| ซู่สิ่งซู่อย่าง | su:-siŋ-su:-ya:ŋ | H-H-H-H | ทุกสิ่งทุกอย่าง | everything, all things/kinds/etc. |
| เนาะ | nɔ | H | เนาะ | final particle: makes the statement softer, looking for agreement |
| แต่ว่า | tɛ:-wa: | H-H | แต่ว่า | 1. but 2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself} |
| มา | ma: | HR | มา | 1. to come 2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person} |
| หลาย | la:i | M | เยอะ, มาก | many, much, very |
| เซา | sao | HR | จบ | 1. to stop, to be finished {น้ำมันเซาไหลแล้ว = the water has stopped flowing} {ฝนเซาตกแล้ว = it has stopped raining} {มันสิเซาเสียงดัง = (phone) it stops ringing loudly} 2. to prevent, to hinder 3. to rest {เซาเมี่ยย = to rest} |
| จัก | jak | M | จัก | 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.} 2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is} 3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?} 4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit} |
| เที่ย | thi:a | H | ครั้ง, เที่ยว | clf. for times, rounds {บางเที่ย = sometimes} |
| ถ้วม | thu:am | LF | ท่วม | to flood, inundate, overflow, submerge |
| หม้อง | mɔŋ | LF | ที่, แห่ง, บริเวณ | 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place} 2. clf. for places |
| นั้น | nan | HF | นั้น | that, there |
| ที่ | thi: | H | ที่ | 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely} 2. for ordinal numbers {ที่สาม = third} |
| ไป | pai | M | ไป | 1. to go 2. auxiliary indicating action extending into the future |
| ใน | nai | HR | ใน | in, within |
| ป่า | pa: | H | ป่า | forest |
| คือกัน | khʉ:-gan | HR-M | เหมือนกัน | 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!} 2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)} |
| ลักสะนะ | lak-sa-na | H-M-H | ลักษณะ | feature, characteristic, quality |
| แห้งแล้ง | hɛ:ŋ-lɛ:ŋ | LF-HF | แห้งแล้ง | dry, arid |
| หน้าแล้ง | na:-lɛ:ŋ | LF-HF | หน้าแล้ง | dry season |
| ลึดูแล้ง | lʉ-du:-lɛ:ŋ | H-M-HF | ฤดูแล้ง | dry season |
| จาก | ja:k | LF | จาก | 1. from {... เฮ็ดมาจากอี่หยัง = ... is made from what?} 2. to depart |
| พื้นดิน | phʉ:n-din | HF-M | พื้นดิน | ground, land, earth |
| ขี้ดิน | khi:-din | LF-M | ดิน | earth, soil |
| แปน | pɛ:n | M | ว่างเปล่า | empty, vacated, desolate |
| เบิด | bə:t/bət | LF/M | หมด | 1. completely, totally, entirely {เทิงเบิด = all of them} {เบิดมื้อเบิดค่ำ = [all] day and night} {ขั้นพุโดยสานลงลดไฟเบิดแล้ว [...] = when all passengers have disembarked […]} {เขากินเบิดบ่ = Has he eaten all of it?} 2. to be finished, to be exhausted, to come to an end, to have no more {โน่ดบุ่กแบ็ดเบิด = the notebook is out of battery/the notebook needs recharging} |
| ต้น | ton | HF | ต้น | 1. clf. for trees, plants, logs/pieces of wood {ต้นไม้ต้นใหญ่ = a large tree} {ต้นฟืน = log/piece of wood} 2. first, primary, initial {ลูกคนต้นหมู่ = first child} |
| เอ่ย | ə:i | H | generic term in reduplications, e.g., เด็กน้อยเด็กเอ่ย, เป็นแผเป็นเอ่ย, เฮ็ดตาเฮ็ดเอ่ย, มีหญ้ามีเอ่ย, เฮ็ดบ้านเฮ็ดเอ่ย | |
| ตาย | ta:i | M | ตาย | to die |
| ฮอด | hɔ:t | HF | ถึง | 1. to arrive, to attain {ฮอดจุดหมายปายทาง = (airplane, train etc.) to arrive at one's destination} {มันทันได้ฮอดหกโมงอยู่ = it's not yet 6 o'clock} 2. to, at {ผมญาวฮอดบ่าไหล่เอาโลด = long hair down to the shoulders} 3. about {บ่ได้เว้าฮอด = [I] haven't talked about [this]} {คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ = the person we've just talked about} |
| ใบไม้ | bai-mai | M-HF | ใบไม้ | leaf (of a tree) |
| ขึ้น | khʉn | LF | ขึ้น | 1. to go up, to increase 2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising} 3. more 4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train} |
| หญัง | ɲaŋ | M | อะไร, เป็นหญัง = ทำไม | 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?} 2. something, anything, (nothing) 3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?} |
| หล่อเลี้ยง | lɔ:-li:aŋ | H-HF | หล่อเลี้ยง | 1. to nourish, feed 2. to moisten |
| ลำต้น | lam-ton | HR-HF | ลำต้น | trunk, stem |
| ของ | khɔ:ŋ | M | ของ | of, belonging to |