Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
มืด	mʉ:t	HF	มืด	dark	12/6

Link to overview page
Link to dictionary

Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 11-12: star, moon, sky

11
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นลูบดาวเนาะ
กะสิมีห้าเหลี่ยมนำกันเนาะ ดาว ปกกะติแล้วกะสิมีห้าเหลี่ยมเนาะ กะมีห้ามุมห้าเหลี่ยมเนาะ เป็นลูบดาวเนาะ
แล้วลูบดาวหนิมันสีอี่หยัง ลูบดาวหนิเป็นสีขาวเนาะ เป็นสีขาว ขาวจุ่นพู่นอยู่ สีงามซ้ำแมะเนาะ สีบ่สดใส บ่ดำ บ่มืด บ่มัวเนาะ
แล้วลูบดาวหนิมีไว้เฮ็ดหญัง อาดสิมีไว้ถ้าปะดับตกแต่งในญามจัดบอดหลือว่าจัดห้องอี่หยัง เฮากะสามาดเฮ็ดเป็นลูบดาว เฮ็ดลูบต่างๆ หลือว่าลูบดาวแบบนี้กะได้

12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นอี่เกิ้งเนาะ อี่เกิ้งสีเหลียง เหลียงเอ้อเฮ้ออยู่เนาะ
เป็นลูบอี่เกิ้งเคิ่งหนึ่ง เขาเอิ้นว่าอี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยว หลือว่าดวงจันเคิ่งเสี้ยว
กะอยู่เทิงท้องฟ้าพุ้นหละวา แล้วกะอยู่ล้อมลอบด้วยดวงดาวเนาะ กะสิมีดาวหลายดวงล้อมอี่เกิ้งนี้ไว้อยู่ อาดสิอยู่เทิงฟ้า หลือว่าอาดสิติดไว้นำฝาผะหนังหม้องใดหม้องหนึ่งกะได้ เพื่อตกแต่งให้มันเบิ่งงามตา งามหูงามตา หลือว่าให้มันมีสิ่งที่ปะดับตกแต่งเนาะ

Basic vocabulary — Page 27 — Series B, pictures 11-12: rainy season, dry season

11
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ หลือว่าทัมมะซาด
แล้วมันเกิดอี่หยังอยู่ตอนนี้ กะเห็นแต่ว่าฝนกำลังตก กะเดาได้เลยว่าตอนนี้อาดสิเป็นหน้าฝน หลือว่าลึดูฝน เพาะว่าฝนมันกำลังตกอยู่
ฝนมันตกแฮงบ่ กะแฮงอยู่ เหลียวเบิ่งขี้ฝ้ามืดอึ้มคึ้มเอาโลด ฝนกะตกท่วนๆ ลง บ่มีหยุดบ่มีย่อน
ขั้นหน้าฝนนี้หละสิเฮ็ดให้เป็นอี่หยัง ขั้นฝนตกคักๆ ต้นไม้ใบหญ้ากะสิได้กินน้ำ หลือว่ากะสิมีน้ำ เฮ็ดให้ป่าไม้อุดมสมบูน หลือว่าซู่สิ่งซู่อย่างอุดมสมบูนเนาะ
แต่ว่าขั้นมันตกมาหลายๆ ตกบ่หยุดบ่เซาจักเที่ย กะสิเฮ็ดให้น้ำถ้วม หลือว่าน้ำถ้วมหม้องๆ นั้นที่มันตกลงไปเนาะ

12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ เป็นป่าไม้อยู่ในป่าคือกัน
เบิ่งลักสะนะแล้วมันเป็นอี่หยังตอนนี้ เบิ่งลักสะนะแล้วกะแห้งแล้ง หลือว่าหน้าแล้ง หลือว่าลึดูแล้งเนาะ เพาะว่าเบิ่งจากลักสะนะต้นไม้หลือว่าพื้นดินแล้ว มันแห้งแล้ง
ขี้ดินกะแปนเบิด บ่มีต้นหญ้าต้นเอ่ยเนาะ ต้นไม้กะตายเบิด หลือว่าบ่มีฮอดใบไม้ที่สิเกิดขึ้นมาเนาะ
หน้าแล้งเป็นหญังต้นไม้คือตาย หลือว่าใบหญ้าคือตาย กะตายเพาะว่ามันบ่มีน้ำกิน ฝนมันบ่ตกลงมา มันบ่มีน้ำที่สิกิน หลือว่าไปหล่อเลี้ยงใบไม้ หลือว่าลำต้นของมัน กะเฮ็ดให้ต้นหลือว่าลำต้นของมันตายไป เฮ็ดให้ต้นไม้ต้นนี้ตายเนาะ

Basic vocabulary — page 09 — Series B, pictures 06-08: light, switch, to switch on/off, bright/dark

6
นี้คืออี่หยัง นี้คือหลอดไฟ
หลอดไฟอันใหญ่บ่ บ่ หลอดไฟอันบ่ใหญ่ หลอดไฟอันน้อยๆ
หลอดไฟติดอยู่ใส หลอดไฟติดอยู่เทิงเพดานบ้าน
ขั้นมีหลอดไฟแล้ว มันต้องมีสะวิดเปิดไฟนำบ่ มีอยู่ ต้องมีสะวิดเปิดไฟพ้อม
แล้วสะวิดเปิดไฟติดอยู่ใส สะวิดเปิดไฟติดอยู่ข้างฝาบ้าน หลือข้างกำแพงบ้าน

7
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเปิดไฟ เขาใซ้มือของเขาเด่ไปเปิดสะวิดไฟ
ขั้นบ่เอามือไปเปิดสะวิดไฟ ไฟกะสิบ่ติด ไฟกะสิบ่เห็นฮุ่ง
ตอนนี้ไฟมันฮุ่งบ่ ฮุ่งอยู่ ตอนนี้ไฟมันฮุ่ง ไฟมันฮุ่งบักคัก
แล้วเป็นหญังไฟมันคือฮุ่ง มีคนไปเปิดไฟ ไฟมันกะเลยฮุ่ง ไฟมันกะเลยให้แสงสะหว่าง
ขั้นเฮาเปิดไฟ มันต้องใซ้ไฟฟ้าบ่ ใซ้อยู่ มันต้องใซ้ไฟฟ้าพ้อม
ขั้นเฮาเปิดไฟ มันต้องใซ้ไฟฟ้า มันต้องใซ้พะลังงานไฟฟ้า
ขั้นเฮาเปิดไฟเบิดมื้อเบิดค่ำ มันกะสิเปียงไฟ มันกะสิใซ้ไฟฟ้าหลาย

8
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังปิดไฟ
เขาใซ้นิ้วของเขาเด่ไปเปิดไฟ เขาใซ้นิ้วของเขาเด่ไปปิดไฟตงปุ่มสะวิดสีแดง
พอเขากดปิดสะวิดไฟแล้ว ไฟมันกะสิดับ ไฟมันกะสิบ่เห็นฮุ่ง
ขั้นเขาปิดไฟแล้ว มันสิมืดบ่ มืดอยู่ ขั้นเขาปิดไฟแล้ว มันกะสิมืด มันกะสิบ่เห็นฮุ่ง มันกะสิบ่มีแสงสะหว่างเลย
ตอนนี้มันเห็นฮุ่งบ่ บ่ มันบ่เห็นฮุ่ง มันมืด มันเลยบ่เห็นฮุ่ง
เป็นหญังเขาคือปิดไฟ บ่ลู้คือกัน เขาอาดสินอน หลืออาดสิออกจากบ้านแล้วกะได้ เขากะเลยปิดไฟ เพื่อที่สิบ่ได้ใซ้พะลังงานไฟ แล้วมันกะสิเฮ็ดให้บ่เปียงไฟกะได้

Basic vocabulary — page 11 — Series B, pictures 01-03: candle, to light, match, lighter

1
นี้คืออี่หยัง นี้คือเทียน
เทียนแท่งสีขาว มีเทียนแท่งเดียว
เทียนเฮ็ดมาจากอี่หยัง เทียนเฮ็ดมาจาก[ขี้ผึ้ง]*
เทียนใซ้จั่งใด เทียนเอาไว้ถ้าจุด เทียนเอาไว้ถ้าไต้ไฟ
อยู่ในใจกางของเทียน สิมีเส้นด้ายอยู่ เอาไว้ถ้าจุดไฟ หลือเอาไฟมาจุดตงด้ายนี้ แล้วมันกะสิเกิดแสงสะหว่าง
เทียนขั้นจุดแล้ว มันสิให้แสงสะหว่างบ่ ให้อยู่ มันสิให้แสงสะหว่าง
ขั้นจุดเทียนหม้องใด หม้องนั้นกะสิฮุ่ง หม้องนั้นกะสิมีแสงสะหว่าง เฮ็ดให้บ่มืด

2
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังไต้เทียน เขาใซ้ไม้ขีดไต้เทียน
ไม้ขีดอี่หยัง กะไม้ขีดไต้เทียน ไม้ขีดมันสิมีไฟอยู่ในไม้ขีด ขั้นเอาไม้ขีดนี้ไปไต้เทียนแล้ว เทียนกะสิติด เทียนกะสิเห็นฮุ่ง
ไม้ขีดเฮ็ดมาจากอี่หยัง ไม้ขีดเฮ็ดมาจากไม้
แล้วอยู่หัวไม้ขีด สิมีเซื้อเพิงอยู่ เฮ็ดให้มีไฟ หลือสามาดจุดไฟได้
ไม้ขีดอันหนึ่ง ใซ้ได้เที่ยหนึ่ง บ่สามาดใซ้ได้หลายเที่ย
เทียนขั้นเฮาใซ้งานไปเลี้ยยๆ แล้ว หลือใซ้งานโดนๆ แล้ว มันสิเบิดเป็นบ่ เบิดเป็นอยู่
เทียนขั้นเฮาใซ้งานไปเลี้ยยๆ มันกะสิละลาย มันกะสิเปี่ยยไปเลี้ยยๆ แล้วมันกะสิเบิดไป
ตอนนี้จุดเทียนแล้ว เทียนมันให้แสงสะหว่างแม่นบ่ แม่นอยู่ เทียนมันให้แสงสะหว่าง ตอนนี้มันกำลังเห็นฮุ่งอยู่

3
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังไต้เทียน
เขาเอาอี่หยังไต้เทียน เขาเอาไฟแซ็กไต้เทียน
ไฟแซ็กเป็นจั่งใด ไฟแซ็กเป็นเซื้อเพิง มีเก่ดอยู่ในไฟแซ็กอันนั้น สามาดเฮ็ดให้ไฟติดได้ สามาดเฮ็ดให้มีไฟได้ แล้วกะสามาดไต้เทียนได้
ไฟแซ็กเฮ็ดมาจากอี่หยัง ข้างนอกไฟแซ็กเฮ็ดมาจากพะสะติก แล้วข้างในไฟแซ็กนั้นสิมีเก่ดอยู่
ไฟแซ็กใซ้ได้โดนบ่ ใซ้ได้โดนอยู่ ใซ้ได้หลายเที่ย โดนบักคักหนึ่ง
ไฟแซ็กมีเปวไฟแม่นบ่ แม่น ไฟแซ็กมีเปวไฟ เพาะว่าไฟแซ็กมันมีเก่ดอยู่ มันกะเลยเฮ็ดให้มีเปวไฟได้

*should be LF-LF, probably interference from standard Thai

Basic vocabulary — Page 31 — Series B, pictures 14-17: morning, noon, afternoon, evening

14
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะเป็นบันญากาดญามมื้อเซ้าเนาะ กำลัง พะอาทิดกำลังสิ กำลังสิขึ้นจากดิน กำลังสิขึ้นไปเทิงฟ้าเนาะ กำลังสิลอยขึ้นๆๆ เนาะ
กะเป็นอากาดที่บอลิสุด หลือว่าเป็นอากาดที่บ่ฮ้อน
ส่วนมากแล้วคนสิมักอากาดญามมื้อเซ้าเนาะ เป็นอากาดที่สดซื้นหลือว่า[สดซื้น]เนาะ เพาะว่าพะอาทิดกำลังขึ้น มันบ่ฮ้อนปานใด เป็นอากาดที่เย็นๆ เนาะ คนกะสิมักอากาดญามมื้อเซ้าเนาะ
แล้วกะเบิ่งทัมมะซาดหม้องนี้ แล้วกะมีพูเขาพ้อม มีต้นไม้หลายต้นพ้อม มีทองฟ้าสีฟ้าพ้อม โอ๊ย เป็นตาไปเนาะ อาดสิเป็นทัมมะซาดที่คนอยากไปหม้องนี้เนาะ

15
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ เป็นทัมมะซาด
อาดสิเป็นญามเที่ยง เป็นตอนเที่ยงเนาะ เพาะว่าพะอาทิดกำลังขึ้นเทิงทองฟ้าแล้ว อาดสิขึ้นฮอดกางๆๆ ทองฟ้าแล้ว
แล้วเฮาสิฮู้ได้จั่งใดว่าเป็นญามมื้อเซ้า หลือว่าเป็นญามเที่ยง หลือว่าตอนนี้มันญามเที่ยง เฮาสิฮู้ได้จั่งใด เฮากะเบิ่งง่ายๆ ว่าขั้นพะอาทิดตงหัวเฮา หลือว่าเฮาแนมขึ้นไปเทิงฟ้าเนี้ย แล้วพะอาทิดอยู่ตงหัวเฮาพอดี มันกะสิเที่ยงตงพอดี
ขั้นพะอาทิดมันหัวกะขึ้น มันสิเป็นญามเซ้า แต่ว่าขั้นพะอาทิดมันตกดินแล้วกะสิเป็นญามแลงเนาะ แต่ว่าตอนนี้พะอาทิดมันอยู่เทิงหัวเฮากะสิเป็นตอนเที่ยงพอดี
อากาดกะกำลังฮ้อน กำลังฮ้อนคักนั้นหละ บ่เย็น บ่หนาว แต่ว่าฮ้อนเนาะ เพาะว่าอาทิดมันกำลังขึ้นฟ้า

16
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะเบิ่งลักสะนะแล้วกะกำลังสิค่ำ
แต่ว่ากะสิเป็นญามบ่ายๆ อยู่เนาะ กำลังปะมานบ่ายสาม บ่ายสี่ หลือว่าห้าโมงแลง ปะมานนี้เนาะ กำลังสิค่ำ พะอาทิดกำลังสิตกดิน
กำลังสิเบิดฮ้อนไป เพาะว่าพะอาทิดกำลังสิตกดิน กำลังสิอ่วยลงดิน กำลังสิมุดดินลงไปเนาะ

17
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะกำลังสิ กำลังสิค่ำ กำลังสิมืดเนาะ
แล้วปะมานนั้น ขั้นพะอาทิดตกดินเนี้ย มันสิปะมานจักโมง กะสิปะมานหกโมงแลง หลือว่าทุ้มหนึ่ง ปะมานนี้ พะอาทิดกะสิตกดินเลียบล้อยแล้ว
ปะมานหกโมงเนี้ย พะอาทิดกำลังสิอ่วยลงไปตกดิน
ปะมานทุ้มหนึ่งพะอาทิดตกดินเลียบล้อยแล้วเนาะ ขั้นเป็นในพากอี่สาน
แล้วมันกะสิมืดหลังจากที่พะอาทิดตกดินไปแล้ว แล้วอากาดหลือว่าบันญากาดกำลังกะสิมืดไป

Basic vocabulary — Page 03 — Series B, pictures 04-08: moon, sky, sun, to rise, to set

4
นี้คืออี่หยัง อันนี้คืออี่เกิ้ง อันนี้เป็นอี่เกิ้ง เป็นอี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยว หลือว่าดวงจันเคิ่งเสี้ยวนั้นเอง
บางเที่ย ดวงจันกะสิเต็มดวง กะสิเอิ้นอี่เกิ้งเต็มดวง
บางเที่ย อี่เกิ้งมันสิมีเคิ่งเดียว กะสิเอิ้นว่า อี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยวนั้นเอง หลือว่าดวงจันเคิ่งเสี้ยวนั้นหละ
อี่เกิ้งนี้มันสิมีญามมื้อคืน เฮาสิสามาดเห็นอี่เกิ้งในญามมื้อคืน
ขั้นญามมื้อเว็นเฮาสิบ่สามาดเห็นอี่เกิ้ง เพาะว่ามันสิขึ้นอยู่เทิงท้องฟ้าแต่ญามมื้อคืน ขั้นญามมื้อแก้งแล้ว มันกะสิตกดิน

5
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะอี่เกิ้ง อี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยว อยู่เทิงท้องฟ้า
ตอนนี้มันกำลังอยู่เทิงท้องฟ้าอยู่ ตอนนี้กะอาดสิเป็นญามมื้อคืน กะเลยเห็นอี่เกิ้ง แล้วเห็นอี่เกิ้งอยู่เทิงท้องฟ้า
อยู่ข้างๆ อี่เกิ้งมีอี่หยังบ่ กะมีอยู่ มีดวงดาว หลือว่าดาวนั้นหละ
แล้วดาวอยู่เทิงท้องฟ้ามีหลายบ่ กะหลายอยู่ หลายเติบคัก หลายคักอี่หลี เฮาบ่สามาดนับได้ว่ามันมีหลายปานใด แต่ว่าเฮาสามาดแนมเห็นได้ว่ามันมีหลายคัก หลายคักอี่หลี

6
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือตะเว็น เป็นดวงตะเว็น หลือว่าพะอาทิด
เฮาสิสามาดเห็นพะอาทิดญามมื้อเว็น หลือว่าญามแก้งแล้วนั้นหละ ญามมื้อคืนเฮาสิบ่สามาดเห็นพะอาทิด เพาะว่าเฮาสิสามาดเห็นมันแต่ญามมื้อเว็นนั้นเอง หลือว่าญามแก้ง
พะอาทิดหลือว่าตะเว็นมันมีปะโยดจั่งใด มันกะมีปะโยดหลายอย่าง มันสิให้แสงสะหว่างญามมื้อเว็น ขั้นญามมื้อเว็นบ่มีพะอาทิด หลือว่าบ่มีตะเว็น โลกของเฮากะสิบ่มีแสงสะหว่าง กะสิมืด กะสิบ่แก้งคือซู่มื้อนี้

7
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะตะเว็นคือกัน
ตะเว็นมันกำลังสิขึ้นเทิงท้องฟ้า กะเลยว่ามันกำลังสิแก้งแล้ว
เวลาหลือว่าญามนี้มันกำลังสิเซ้าแล้ว มันเซ้าแล้วนั้นหละ พะอาทิดมันกำลังสิขึ้นเทิงท้องฟ้า ตอนนั้นมันกะตกดินอยู่ มันกะสิขึ้นไปเทิงท้องฟ้า เพื่อที่สิให้แสงสะหว่างญามมื้อเซ้า
มันกะสิค่อยๆ ลอยโอ่งโล่งๆ ขึ้นไปเทิงท้องฟ้า ทีละหน่อยๆ หลือว่าตามเวลาของมัน ตามเวลาของมันที่มันสิขึ้นไป

8
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะตะเว็นคือกัน อันนี้กะเป็นตะเว็น
ตะเว็นมันกำลังสิตกดิน ตะเว็นมันกำลังสิตกดินนั้นหละ
เป็นหญังตะเว็นมันคือสิตกดิน มันกะอาดสิค่ำแล้ว สิมืดแล้ว มันฮอดเวลาที่ตะเว็นมันสิตกดิน หลือว่าลงดินแล้ว มันกะต้องตกดินลงไป เพื่อที่ว่าญามมื้อคืนอี่เกิ้งหลือว่าอี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยวนั้นกะสิได้ขึ้นมา หลือว่าอี่เกิ้งเต็มดวงกะสิได้ขึ้นมาแทนพะอาทิดดวงนี้ หลือว่าแทนตะเว็นดวงนี้เนาะ