นี้คืออี่หยัง นี้คือควย ควยโตหนึ่ง ควยโตบักใหญ่หนึ่ง
ควยมันเป็นสัด เป็นสัดเลี้ยง แต่เป็นคนละแบบกับหมา เอาไว้เลี้ยง เลี้ยงไว้ไฮ่ไว้นา
เลี้ยงบ่คือกันกับหมา หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน
แต่ควยนี้ เอาไปเลี้ยงไว้นา เอาไปเลี้ยงไว้ไฮ่ มันกินหญ้า ควยมันกินหญ้า ควยมันบ่ได้กินเข้า
มันเป็นสัดเลี้ยง แต่มันบ่ตาฮัก ควยมันโตสีดำ มันบ่ตาฮักเลย โตมันตาย้านหน่อยหนึ่ง
ควยมันมีเขาบ่ มีอยู่ ควยมันมีเขาพ้อม
เขาควยบักใหญ่หนึ่ง เขาควยอันบักใหญ่ ใหญ่กะด้อกะเดี้ย ใหญ่บักคักหนึ่ง
ควยลังโตกะบ่มีเขา ควยลังโตกะมีเขา ควยแต่ละโตบ่คือกัน
ควยมันสิมีหางพ้อม หางควยบักญาวหนึ่ง ควยบางโตกะหางสั้น ควยบางโตกะหางญาว
ควยมันขี่ได้บ่ คนขี่ควยได้บ่ กะได้อยู่ คนขี่ควยได้อยู่
แถวพากอี่สานสิมีควยหลาย ชาวบ้านสิมักเลี้ยงควย เอาควยไปเลี้ยงไว้นา เด็กน้อยลังคนหลือพุใหญ่ลังคน กะสิขี่ควย ขี่หลังควย
ควยมันมีปะโยดหลายอย่าง ควยเอาเฮ็ดนากะได้ สะหมัยก่อนคนสิเอาควยเฮ็ดนาแทนลดไถ สะหมัยก่อนสิบ่มีลดไถ คนสิใซ้ควยไถนา
12
ควยมันกำลังเฮ็ดอี่หยังอยู่ ควยมันกำลังกินหญ้า
มันกำลังกินหญ้าสีเขียว หญ้าอ่อนๆ หญ้าอยู่ในไฮ่คือใดบุ มันกำลังกัดกินอยู่ มันคือสิหิวหลาย เบิ่งมันกินแล้ว เป็นตาแซบคือหญังหนิ
มันกินอยู่ใส จัก จักว่ามันกินอยู่ใส อาดสิกินอยู่ทุ่งไฮ่หลือทุ่งนากะได้ มันกินอยู่โตเดียวของมัน จักคนเอามันไปเลี้ยงไว้ใส จักคนเอามันไปกินหญ้าอยู่ใส
Link to overview page
Link to dictionary
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
|---|---|---|---|---|
| นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
| คือ | khʉ: | HR | คือ | 1. to be, to resemble, like, as 2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?} |
| อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
| ควย | khu:ai | HR | ควาย | water buffalo |
| โต | to: | M | ตัว | 1. body, self 2. clf. for animals, characters/letters/consonants, appliances, clothes (e.g., pairs of trousers, shirts) |
| หนึ่ง | nʉŋ | H | หนึ่ง | 1. one 2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small} |
| บัก | bak | M | 1. intensifier before adjectives {ปาโตบักใหญ่ = a (very) large fish} 2. prefix in front of fruits and vegetables {บักแตงโม = watermelon} 3. can be used as a reference for a male person of the same or younger age {บักอันนี้ = this lad} |
|
| ใหญ่ | ɲai | H | ใหญ่ | large, big |
| มัน | man | HR | มัน | it (also used to refer to people) |
| เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
| สัด | sat | M | สัตว์ | animal |
| สัดเลี้ยง | sat-li:aŋ | M-HF | สัตว์เลี้ยง | 1. pet 2. farm animal |
| แต่ | tɛ: | H | แต่ | 1. but {แต่บ่ต่างกันหลาย = but not very different} {แต่บ่ลู้ว่าเขาญ่างมาแต่ใส = but [I] don't know where he's coming from, see also: แต่ว่า} 2. only {ตอนนี้มีแต่ขี้ฝ้า = now there are only clouds} |
| คนละ | khon-la | HR-H | คนละ | different, in a different manner {ไก่กับหมา เลี้ยงคนละแบบ = chicken and dogs are raised differently} {อยู่คนละปะเทด = [they] are in different countries} {คนละแบบ = different(ly), in a different manner} |
| แบบ | bɛ:p | LF | แบบ | 1. example, model, kind 2. style, form, pattern, design |
| กับ | gap | M | กับ | 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken} 2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...} 3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup} |
| หมา | ma: | M | หมา | dog |
| เอา | ao | M | เอา | to take, to give {เขากำลังเอาก่องไปซั่ง = he's taking the boxes to weigh them} {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving medicine to the patient} {เอาไว้ถ้า = is for, is used for, has the purpose of} |
| ไว้ | wai | HF | ไว้ | 1. to keep, to put, to place, to retain, to save, to reserve {เขาเอาหัวของเขาไว้ใส = Where does she put her head?} {หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน = dogs are kept/raised in the house} {ไก่เลี้ยงไว้ในคอก = chicken are kept/raised in a coop} {หน้ามันบังไว้ = the face is covered/not visible} {เขาเอาโทละสับวางไว้หู = he holds the phone to his ear} 2. for {นาลิกาปุกมีไว้เฮ็ดหญัง = What is an alarm clock for?} {หม้อเอาไว้เฮ็ดแนวกิน = a pot is used to make food} {ก่องเอาไว้เฮ็ดหญัง ก่องเอาไว้ใส่ของ = What is the box for? It's for putting in stuff.} Notes: see also ไว้ถ้า |
| เลี้ยง | li:aŋ | HF | เลี้ยง | to raise |
| ไฮ่ | hai | H | ไร่ | plantation, field (for crops other than cereal) {ไฮ่นา = general term for fields, including rice fields} |
| นา | na: | HR | นา | rice field |
| บ่ | bɔ: | H | ไม่ | 1. no, not 2. question particle, transforming a statement into a question Notes: spelling exception in line with common usage on social media |
| คือกัน | khʉ:-gan | HR-M | เหมือนกัน | 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!} 2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)} |
| สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
| บ้าน | ba:n | HF | บ้าน | 1. house, home 2. village (also used as a prefix before the name of a village) 3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?} |
| ไป | pai | M | ไป | 1. to go 2. auxiliary indicating action extending into the future |
| กิน | gin | M | กิน | to eat, to consume, to use |
| หญ้า | ɲa: | LF | หญ้า | grass |
| ได้ | dai | HF | ได้ | 1. can 2. to get, to obtain 3. before verb: indicating past tense 4. บ่ได้ + verb: not |
| เข้า | khao | LF | ข้าว | rice {กินเข้า = to eat} {ปูกเข้า, เฮ็ดเข้า = to grow/plant rice} {เกี่ยวเข้า = to harvest rice} {กับเข้า = courses eaten with rice} |
| ตาฮัก | ta:-hak | M-H | น่ารัก | cute, lovely |
| สี | si: | M | สี | 1. color 2. colored pencil, crayon |
| ดำ | dam | M | ดำ | 1. black 2. to transplant rice seedlings {ดำนา = to transplant rice seedlings} |
| เลย | lə:i | HR | เลย | 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve} 2. too much 3. at all 4. definitively 5. completely, utterly |
| ตาย้าน | ta:-ya:n | M-HF | น่ากลัว | scary, not safe |
| หน่อยหนึ่ง | nɔ:i-nʉŋ | H-H | นิดหน่อย | a bit, a little bit, not much Notes: see also หน่อยเดียว |
| มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
| เขา | khao | M | เขา | horn {ควยมันมีเขาพ้อม = water buffaloes have horns} |
| อยู่ | yu: | H | อยู่ | 1. to be (located) at 2. yet, still 3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house} |
| พ้อม | phɔ:m | HF | พร้อม | at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle} |
| อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
| กะด้อกะเดี้ย | ga-dɔ:k-ga-di:a | M-HF-M-HF | มากมาย, มากเกินไป | intensifier: very, very much |
| บักคักหนึ่ง | bak-khak-nʉŋ | M-H-H | intensifier: very, very much (variant of คัก) | |
| ลัง | laŋ | HR | บาง | some {ควยลังโตกะบ่มีเขา ควยลังโตกะมีเขา = some buffaloes don't have horns, some have horns} {ลังเที่ย = sometimes} |
| กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
| แต่ละ | tɛ:-la | H-H | แต่ละ | each {มือแต่ละข้างกะสิมีห้านิ้ว = each hand has five fingers} {แต่ละมื้อๆ = each day} |
| หาง | ha:ŋ | M | หาง | tail |
| ญาว | ɲa:o | HR | ยาว | long |
| บาง | ba:ŋ | M | บาง | 1. some {สัดบางโตบ่มีขา = some animals don't have legs} {บางคนสิมักกินกวยเตียวแทนเข้า = some people like to eat noodle soup instead of rice (dishes)} {บางสิ่งบางอย่าง = something, anything} 2. thin |
| สั้น | san | LF | สั้น | short |
| ขี่ | khi: | H | ขี่ | to ride, to drive {ขี่มอเตอไซ = to ride a motorbike} {ขี่ควย = to ride on a buffalo} {ขี่เลีย = to take or travel on a boat} |
| คน | khon | HR | คน | person, people |
| แถว | thɛ:o | M | แถว | vicinity, area, neighborhood |
| พาก | pha:k | HF | ภาค | part {พากอี่สาน = Isaan (as a region)} {พากกาง = Central Thailand} |
| อี่สาน | i:-sa:n | H-M | อีสาน | Isaan {คนอี่สาน = Isaan person} |
| หลาย | la:i | M | เยอะ, มาก | many, much, very |
| ชาวบ้าน | cha:o-ba:n | HR-HF | ชาวบ้าน | villager Notes: pronunciation: also realized as ซาวบ้าน |
| มัก | mak | H | ชอบ | to like, to love, to want, to desire |
| เด็กน้อย | dek-nɔ:i | M-HF | เด็ก, เด็กน้อย | child |
| หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
| พุใหญ่ | phu-ɲai | H-H | ผู้ใหญ่ | adult, elder |
| หลัง | laŋ | M | หลัง | 1. back, after 2. back (of body) {ขี่หลังควย = to ride on a water buffalo} 3. clf. for houses {บ้านหลังใหญ่ = a large house} {เฮียนไม้หลังเก่า = an old wooden house} |
| ปะโยด | pa-yo:t | M-LF | ประโยชน์ | 1. benefit 2. useful |
| อย่าง | ya:ŋ | H | อย่าง | type, kind, sort, category |
| เฮ็ดนา | het-na: | H-HR | ทำนา | to farm, to do rice-farming |
| สะหมัย | sa-mai | M-M | สมัย | time, period, age, epoch |
| ก่อน | gɔ:n | H | ก่อน | 1. before 2. first, first of all |
| แทน | thɛ:n | HR | แทน | 1. to replace 2. instead of |
| ลดไถ | lot-thai | H-M | รถไถ | tractor with a plough, engine-powered plough |
| ใซ้ | sai | HF | ใช้ | to use |
| ไถ | thai | M | ไถ | to plough {ไถนา = to plough the field} |
| กำลัง | gam-laŋ | M-HR | กำลัง | auxiliary indicating continuous or progressive action |
| เฮ็ด | het | H | ทำ | to do, to make |
| เขียว | khi:ao | M | เขียว | green |
| อ่อน | ɔ:n | H | อ่อน | 1. soft 2. young |
| ใน | nai | HR | ใน | in, within |
| คือใดบุ | khʉ:-dai-bu | HR-M-M | 1. who knows? 2. maybe |
|
| กัด | gat | M | กัด | to bite |
| หิว | hiu | M | หิว | hungry, to crave (food, water, sleep etc.) {หิวนอน = to be tired} {หิวน้ำ = to be thirsty} {หิวเข้า = to be hungry} |
| เบิ่ง | bəŋ | H | ดู | 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie} 2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...} |
| แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
| ตาแซบ | ta:-sɛ:p | M-HF | น่ากิน | 1. tasty looking, to be appetizing 2. to be sleeping well {นอนเป็นตาแซบหลาย = [he's] sleeping well} |
| หญัง | ɲaŋ | M | อะไร, เป็นหญัง = ทำไม | 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?} 2. something, anything, (nothing) 3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?} |
| หนิ | ni | M | นี่แหละ, เหรอ/หรอ | 1. particle used to emphasize a statement or form (or add to) a question {เป็นตาแซบคือหญังหนิ = it's really tasty} {เคี่ยงพอเท่าๆ หนิ = the [radio] is appropriately sized (i.e., not too large)} 2. variant of นี้ = this Notes: translation to be determined; maybe sometimes like Thai นี่แหละ; other examples given: อยู่ใสหนิ อยู่ตลาดหนิ กินเข้าไป่หนิ |
| ใส | sai | M | (ที่)ไหน | 1. where? {สิไปใส = Where are [you] going?} {มาแต่ใส = Where are [you] coming from?} {กะทะอยู่ใส = Where's the pan?} 2. somewhere, anywhere {ใสกะได้ = anywhere, wherever you like} |
| จัก | jak | M | จัก | 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.} 2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is} 3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?} 4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit} |
| ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
| อาด | a:t | LF | อาจ | 1. might, may, will 2. likely |
| ทุ่ง | thuŋ | H | ทุ่ง | field, pasture {ทุ่งนา = rice field} |
| เดียว | di:ao | M | เดียว | only, alone, single |
| ของ | khɔ:ŋ | M | ของ | of, belonging to |