Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling
Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes | #occ |
---|---|---|---|---|---|
ตาก | ta:k | LF | ตาก | to dry in the sun, to expose to the sun | 30/6 |
Link to overview page
Link to dictionary
Basic vocabulary — Page 28 — Series A, pictures 01-03: to hang, picture, monkey, branch, socks
2 ลิงกำลังห้อยอยู่ง่าไม้
3 กำลังตากถุงเท้า
Basic vocabulary — page 17 — Series A, pictures 01-05: laundry, to wash, to dry, to fold
2 เขากำลังสะหลิดผ้าสิไปตาก
3 เขากำลังตากผ้า
4 ตากผ้าใส่แดด
5 เขากำลังพับผ้า
Basic vocabulary — Page 31 — Series B, pictures 04-05: to dig/plough, to plant
เขากำลังเฮ็ดหญัง เบิ่งซงเบิ่งท่าทางเขาแล้ว เขากำลังเฮ็ดนาเนาะ อาดสิ[แบบ]ว่ากำลังไถนา เตียมนาดินไว้ ไว้เพื่อที่สิดำนา หลือว่าเฮ็ดเข้าเนาะ
กะสิมีลด เคี่ยงลดไถพ้อม อาดสิเป็นลดไถเนาะ กำลังไถดินอยู่
แล้วกะมีพุซายจับลดไถคันนั้น เขากะแต่งโต ใส่เสี้ยแขนญาว ใส่หมวกพ้อม ใส่กางเกงขาญาวพ้อม
แล้วเป็นหญังเขาคือใส่กางเกงขาญาว หลือว่าใส่เสี้ยแขนญาว หลือว่าใส่หมวกพ้อม เขาอาดสิบังแดด หลือว่าอาดสิบังความฮ้อนเนาะ เพาะว่าตอนนั้นมันบ่มีฮ่มบ่มีหญัง เขากะเลยสิปิดบังผิวของเขา เพื่อที่สิบ่ให้ถืกแดด หลือว่าให้มันได้ลับความฮ้อนหลายๆๆ หลายกว่านั้นเนาะ
5
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเฮ็ดนา เขากำลังดำนา หลือว่าปูกเข้า
กะมีพุซายพุหนึ่ง เขากำลังปูกเข้าอยู่
เขาปูกเข้าไว้เฮ็ดหญัง เขากะอาดสิว่าเฮ็ดเข้าไว้ถ้ากิน หลือว่าเฮ็ดเป็นอาซีบ หลือว่าเอาไว้ถ้าไปขายเนาะ
ขั้นเป็นคนอี่สานเนาะ เขากะ ส่วนมาก[...]แล้วเขาสิเฮ็ดไว้ถ้ากินมากกว่า แต่ว่าบางคนเขามีที่หลาย มีไฮ่หลาย หลือว่ามีเงินหลายเพื่อที่สิไปลงทุนกานเฮ็ดเข้านั้น เขากะสิอาดสิว่าเฮ็ดไปขายเนาะ หลือว่าเฮ็ดเป็นกานลงทุนเนาะ
แล้วกานปูกเข้าหนิ มันเมี่ยยบ่ มันเมี่ยยคักบ่ กะเมี่ยยคักคือกัน มันกะต้องเฮ็ดงานตากแดดตะหลอดเวลา หลือว่าอาดสิไปเข้าฮ่มจักหน่อย
กานที่เฮาเฮ็ดเข้าอยู่ใน เฮาเฮ็ดอยู่ในหม้องโล้งๆ เนาะ บ่มีฮ่มบ่มีหญังเนาะ
แต่ว่าทุกงานทุกอาซีบมันกะสิเมี่ยยคือกัน มันกะเมี่ยยคนละแบบหนิ เมี่ยยคนละอย่างเนาะ
Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 18-20: warm/hot, just right, cold, degree
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เบิ่งแล้วกะสิเป็นหน้าฮ้อน หลือว่าลึดูฮ้อนเนาะ
อาดสิเป็นลึดูแล้งลึดูฮ้อนเนาะ เพาะว่าเบิ่งองสามาแล้วกะสูงเติบ ตั้งสี่สิบองสา
เบิ่งลักสะนะ เบิ่งซงแล้วฮ้อนคัก ฮ้อนคักอี่หลี
สำหลับอยู่พากอี่สานกะสิฮ้อนเติบเนาะ สี่สิบองสาหนิกะสิเฮ็ดให้ผิวไหม้ได้จักหน่อยพุ้นแหล้ว ขั้นตากแดดหลายๆ เนาะ
แล้วหน้าฮ้อนหนิกะสิอยู่ปะมานเดียนมีนาเมสาไปเนาะ กะสิไปเลี้ยยๆ แล้วแต่มันสิฮ้อน ฮอดใส หน้าฮ้อนหลือว่าหน้าแล้ง กะสิอยู่ซ้วงปะมานนี้เนาะขึ้นไป หลือว่าจาก เลิ้มจากเดียนนี้ขึ้นไปเนาะ
19
อันนี้เป็นจั่งใด อากาดเป็นจั่งใด อันนี้กะสิเป็น อาดสิอากาดบ่ฮ้อนหลาย บ่หนาวหลาย
ปะมานจักองสาหละหนิ ปะมานยี้สิบห้าองสาเนาะ กะบ่ถือว่าฮ้อนหลายหนาวหลาย อากาดกะสิพอดี
แต่ว่าสำหลับคนอี่สานหลือว่าคนไทยแล้วกะ ขั้นยี้บห้าองสากะสิหนาวน้อยๆ เย็นน้อยๆ เนาะ บ่ฮ้อนหลาย อากาดกำลังเย็นๆ
20
อันนี้อากาดเป็นจั่งใด ตอนนี้อากาดกะซงหนาวหลาย
สำหลับคนไทยหลือว่าคนอี่สานเนาะ อากาดแบบนี้หนาวคัก เพาะว่าสิบองสานี้คือหนาวโพดโพ หนาวคัก หนาวแน่ หนาวอี่หลี
ทุกคนต้องห่มผ้า หลือว่าใส่เสี้ยแขนญาวหลายโต ซ้อนกันหลายๆ โตเนาะ
ขั้นเป็นหน้าหนาวในพากอี่สาน กานที่ทุกคนสิได้เฮ็ดกะคือ ตั้งไฟ ตั้งไฟ หลือว่าจุดไฟ หลือว่าก่อกองไฟ แล้วกะมานั่งล่วมกัน หลือว่าอาดสินั่งอยู่พุเดียวกะได้
แล้วกะไปนั่งฝิงไฟ หลือว่านั่งข้างๆ กองไฟ เพื่อที่ว่าสิให้มันเกิดความฮ้อนในโต บ่ให้มันหนาวคัก บ่ให้มันหนาวหลาย
แล้วบางคนกะสิใส่เสี้ยแขนญาวหลายโต หลือว่าสามสี่โต ห้าโต แล้วแต่คนสิใส่เนาะ เพาะว่ามันหนาวหลายคัก
ต้องเฮ็ดให้โตเจ้าของอบอุ่น หลือว่าบ่ให้มันเย็น บ่ให้มันหนาวหลายเนาะ
Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 01-03: to hang, picture, monkey, branch, socks
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเอาพาบไปห้อย
พาบอี่หยัง เป็นลูบพาบวาด หลือว่าพาบถ่ายนี้หละ เป็นกอบสี่เหลี่ยม
เขาสิเอาไปห้อยเฮ็ดหญัง เขากะสิห้อยไว้ฝาผะหนัง หลือว่าห้อยไว้ถ้าโซ ไว้ถ้าเบิ่ง
เขาห้อยไว้ใสเกาะ ห้อยไว้ฝาผะหนัง ติดกับฝาผะหนังหละ
แล้วเขาห้อยจั่งใด กะสิมีเซียกติดอยู่กอบลูบ หลือว่าหม้องพาบวาด แล้วกะไปห้อยใซ้ตะปู ตะปูที่มันตอกลงไปในฝาผะหนัง เขากะสิเอาตะปูหนั้นหละ ตะปูดอกหนึ่งตอกลงไปในฝาผะหนัง แล้วแต่ว่าเฮาสิตอกอยู่หม้องใด เอาไว้จุดใด เฮากะตอกตะปูลงไปหม้องนั้น แล้วเฮากะเอาพาบอันนี้ไปห้อยอยู่หม้องตะปูหม้องนั้น หลือว่าไปห้อยอยู่หม้องข้างฝาหม้องนั้น
2
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นสัด เขาเอิ้นว่าลิง มันเป็นลิง
ลิงกำลังเฮ็ดหญังอยู่ มันกำลังห้อยอยู่ ห้อยอยู่เทิงง่าไม้ อยู่เทิงกิ่งไม้หนั้นหละ
กิ่งไม้กิ่งใหญ่บ่ บ่ใหญ่ปานใดดอก
เอ๊า แล้วเป็นหญังลิงคือไปห้อยอยู่หนั้น กะจักคือกัน มันอาดสิมักอยู่เทิงกกไม้กะได้ มันกะเลยห้อยอยู่เทิงกกไม้ หลือว่าห้อยอยู่เทิงง่าไม้
ในโตของลิงมันมีอี่หยังแน่ มันกะสิมีแขน มีขา มีแขนสองข้าง มีขาสองข้าง มีหางพ้อม มีขนพ้อม ลิงซู่โตสิมีขนหลายพ้อม เกียบซู่จุดหลือว่าซู่หม้องอยู่ในโตมันเอาโลด
แล้วลิงอันนี้โตสีหญัง อันนี้ลิงโตนี้มันสีส้ม
แล้วลิงโตอื่นสีอื่นได้บ่ ได้อยู่ แล้วแต่ลิงพันนั้นหลือว่าลักสะนะนั้น มันกะสิแตกต่างกันไป บ่คือกัน
แล้วลิงมันอาสัยอยู่ใส มันกะอยู่ในป่า อยู่ในป่าในดงในโคกพุ้นหละ
ลังเที่ยคนกะจับมันเอาไว้ในสวนสัด หลือว่าเอามันมาเลี้ยงอยู่บ้าน
3
อันนี้อี่หยัง อันนี้เป็นถุงเท้า เขากำลังตากถุงเท้าอยู่
ถุงเท้ามีจักกิ่ง มีหกกิ่ง
กะอาดสิมัน อาดสิสกกะปก หลือว่ามันเปี้ยน เขากะเอามาซักเพื่อที่สิให้มันสะอาด ให้มันหอมเนาะ เพื่อที่สิใซ้งานต่อไปในมื้อใหม่
แล้วเขาตากอยู่ใส กะตากอยู่กางแก้ง หลือว่าตากอยู่หม้องมันมีแดด ให้แดดส่อง ขั้นแดดถืก หลือว่ามันตากใส่แดด มันกะสิแห้ง หลือว่าเฮ็ดให้มันบ่เหม็นอับเนาะ ขั้นมันบ่มีแดด มันกะสิเหม็นอับ หลือว่าเหม็นตากบ่แห้งนั้นเองเนาะ
Basic vocabulary — page 17 — Series B, pictures 01-05: laundry, to wash, to dry, to fold
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังซักผ้า เขาซักผ้าโตสีแดง เขาซักผ้าโตหนึ่ง
ซักผ้าอยู่ในกะละมัง กะละมังเป็นวงกม กะละมังใบบักใหญ่หนึ่งดอก กะละมังใบสีเขียว กะละมังอันบักใหญ่
เสี้ยโตนี้มันอาดสิสกกะปก หลือบ่สะอาด หลือบ่เป็นตาใส่ หลือเหม็นนั้นหละ เขากะเลยสิซักให้มันสะอาดกะได้
เขาซักผ้าอยู่ใส จักคือกัน ฮู้แต่ว่าเขาซักผ้าอยู่ในกะละมัง กะละมังใบวงกม กะละมังใบบักใหญ่หนึ่ง ใบสีเขียว
เขาใซ้มือของเขาสองข้างนั้นหละ ซักเสี้ยโตนี้ ใซ้มือสองข้างของเขาซักเสี้ยโตนี้ให้มันสะอาด หลือให้มันดูดีขึ้น หลือให้มันเป็นตาเบิ่งนั้นหละ
2
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังซิดผ้า หลือสะหลิดผ้านั้นหละ เพื่อที่สิให้มันหมาดๆ เพื่อที่สิให้เสี้ยโตนี้มันหมาด หลือบ่ให้มีน้ำติดอยู่ในเสี้ยโตนี้
เสี้ยโตนี้มันเปียกแม่นบ่ แม่น เสี้ยโตนี้มันเปียก เพาะว่าหัวกะซักมา เพาะว่าหัวกะซักมาจากน้ำ มันกะเลยเปียก เสี้ยโตนี้มันเปียกอยู่
คือฮู้ว่าเสี้ยโตนี้มันเปียก กะฮู้ เพาะว่าน้ำมันไหลออกมาจากเสี้ยโตนี้ ในเสี้ยโตนี้มันเปียกอยู่ มันมีน้ำพ้อม กะเลยฮู้ว่ามันเปียกอยู่
ตอนนี้เขาถือเสี้ยอยู่แม่นบ่ แม่น เขาถือเสี้ยอยู่ เขาจับเสี้ยอยู่ เขาใซ้มือของเขาสองข้างจับเสี้ยอยู่ คือสิสะหลิดเสี้ยอยู่ เพื่อที่สิให้น้ำมันออกจากเสี้ยโตนี้หละ
ต่อจากนี้แล้วเขาสิเฮ็ดอี่หยังต่อ เขากะอาดสิเอาไปตาก หลือเอาไปตากอยู่ฮาวตากผ้ากะได้
3
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังสิตากผ้า เขากำลังสิเอาเสี้ยโตนี้หละไปตากอยู่ในฮาว หลือตากใส่แดด เพื่อที่สิให้เสี้ยโตนี้มันแห้ง
เขาตากเสี้ยโตนี้จั่งใด เขาตากอยู่ฮาว อยู่ฮาวตากผ้านั้นหละ เป็นฮาวเซียก หลือฮาวอี่หยังบุ อาดสิเป็นฮาวเหล็กกะได้
เขาใซ้มีแนวหนีบสองอัน ใซ้แนวหนีบสองอันนั้นหละ หนีบเสี้ยโตนี้ หนีบฝั่งซ้ายกับฝั่งขวา เพื่อที่สิให้มันอยู่ เพื่อที่สิให้มันติดกับฮาวอันนี้ แล้วกะตากแดดต่อไป
เป็นหญังเขาคือตากอยู่ฮาว เพาะว่าสิให้เสี้ยโตนี้มันถืกแดด แล้วให้มันแห้งเล็วขึ้น เพื่อที่สิสามาดใซ้ได้ หลือให้มันแห้งแล้วกะเอาไปใส่
4
ตอนนี้เป็นอี่หยังอยู่ เสี้ยโตนี้กำลังตากอยู่ ตากอยู่ฮาวเก่านั้นหละ ตากอยู่ในฮาว
เสี้ยโตนี้เสี้ยแขนสั้น เสี้ยสีแดง ตากอยู่โตเดียว ตากอยู่ฮาวกางเดิ่นกางลานอี่หยังกะบ่ฮู้
แล้วเสี้ยโตนี้มันกะถืกแดดพ้อม แดดกะส่องมาใส่เสี้ยโตนี้ แล้วกะเฮ็ดให้เสี้ยโตนี้แห้ง แล้วกะบ่ให้เสี้ยโตนี้เปียกคือเก่า แล้วน้ำมันกะสิละเหยขึ้น เพาะว่ามันมีแดด แดดมันส่อง แล้วเฮ็ดให้เสี้ยโตนี้มันแห้ง
เสี้ยโตนี้ใซ้เวลาโดนบ่มันจั่งสิแห้ง กะใซ้เวลาโดนอยู่ ขั้นแดดมันฮ้อนคัก มันกะสิใซ้เวลาบ่โดน
ขั้นมันบ่มีแดด หลือแดดมันบ่ค่อยฮ้อน มันกะใซ้งานโดน หลือใซ้เวลาโดน กว่าเสี้ยโตนี้มันสิแห้ง
5
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังพับผ้า เอาผ้าที่ตากนั้นหละเอามาพับ เพื่อที่สิเก็บให้มันเลียบล้อย เพื่อที่สิให้มันเป็นละเบียบเลียบล้อย
เป็นหญังเขาคือพับผ้า กะจักคือกัน เขาอาดสิให้มันดูดีขึ้น หลือเป็นละเบียบเลียบล้อยนั้นหละ เขากะเลยพับผ้า
เอาผ้าที่ตากนั้นหละ เอามาพับ เพื่อที่สิให้มันเป็นละเบียบขึ้นกว่าเก่า หลือให้มันเป็นตาเบิ่งกว่าเก่า
พอพับผ้าแล้วสิเอาไปเก็บอยู่ใส สิเอาเสี้ยโตนี้ไปเก็บใส กะเอาเสี้ยโตนี้ไปเก็บในตู้ ขั้นพับแล้วกะเอาไปเก็บไว้ในตู้ หลือซั้นเก็บเสี้ยผ้า เพื่อที่สิให้มันเป็นละเบียบ
ขั้นมีเสี้ยหลายๆ โต แล้วไปพับวางกัน วางถ้อนกัน วางซ้อนกันอยู่ในตู้ แล้วมันสิเป็นตาเบิ่งบ่ กะเป็นตาเบิ่งอยู่ ขั้นมีเสี้ยหลายๆ โตพับ แล้วกะวางซ้อนกันหลายๆ โต มันกะสิเป็นตาเบิ่ง เป็นละเบียบเลียบล้อย