Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
วิที	wi-thi:	H-HR	วิธี	method, way, means	14/9

Link to overview page
Link to dictionary

Vocabulary recordings — Planting rice 04

แล้วกะเฮากะสิถ้าจนเข้าซุมนี้มันเกิด จนมันใหญ่ บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย หลือว่าหาแนวบำลุงให้มันซื่อๆ เนาะ แล้วกะถ้าจนมันใหญ่ จนได้เกี่ยวเข้าส่ำนั้น เฮาบ่ต้องเฮ็ดอี่หยัง เป็นวิทีที่ง่ายพอสมควนเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 01

มื้อนี้เนาะเฮากะสิมาเว้าเกี่ยวกับกานเฮ็ดไฮ่เฮ็ดนาบ้านเฮาเนาะ ว่าบ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด เฮ็ดไฮ่จั่งใด เฮ็ดนาจั่งใดเนาะ กานเฮ็ดเข้านี้กะสิมีสองวิที หลือว่าสองกานเฮ็ดด้วยกันเนาะ กะคือกานผายเข้า แล้วกะกานดำนานั้นเองเนาะ กานผายเข้ากับกานดำนานี้กะสิเป็นวิทีที่แตกต่างกันพอสมควนเนาะ วิทีหนึ่งกะสิง่าย วิทีหนึ่งกะสิญาก

Vocabulary recordings — Planting rice 09

อันนี้กะสิเป็นวิทีกานดำนาแล้วกะผายเข้า มันกะสิแตกต่างกันพอสมควน เป็นวิทีที่แตกต่างกัน กานผายเข้ากะสิง่าย บ่หญุ้งญาก ขั้นตอนบ่หญุ้งญากปานใด แต่ว่าคนซู่มื้อนี้กะหันนิยมมาผายเข้าหลาย บ่คือสะหมัยก่อน สะหมัยก่อนกะสิพากันดำเอา เพื่อที่สิได้ผนผะหลิดหลายกว่า เนาะ กานผายเข้า ผนผะหลิดสิได้เคิ่งต่อเคิ่งเลย กะอาดสิบ่ได้หลายท่อกานดำ

Vocabulary recordings — Planting rice 10

แต่ว่าคนสะหมัยนี้นิยมกานผาย เพาะว่ามันบ่ได้ใซ้เวลาโดน คือหว่านแล้ว กะแล้วถ้าเกี่ยวอย่างเดียว กานดำกะคือต้องมาหว่านเป็นก้า ถ้าก้าใหญ่ แล้วกะจั่งมาดำ แล้วกะถ้าใหญ่อีก มันหลายวิที หลายขั้นตอน กะเลยคนส่วนมากสิผายเอา แต่ว่าบ่ค่อยดำหลาย แต่ว่ากะญังมีคนหลงเหลียอยู่ที่สิเฮ็ด หลือว่าญังมีคนเฮ็ดกานดำนี้คือเก่าเนาะ แล้วกะอันนี้กะเป็นกานเว้าค่าวๆ เนาะ เกี่ยวกับกานดำไฮ่ดำนาบ้านเฮาเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 02

กะสิเลิ้มจากกานผายเข้ากะเนาะว่าวิทีกานผายเข้านี้มันเฮ็ดจั่งใด ขั้นตอนแลกเนาะ กานผายเข้านี้เฮากะต้อง กานเฮ็ดเข้า ผายเข้านี้ เฮากะต้องมีมะเล็ดพันหลือว่าเม็ดเข้าที่เฮาคัดไว้ถ้าเฮ็ดเป็นพัน หลือว่าไว้ถ้าปูกในปีต่อไป เฮากะสิเก็บไว้ แล้วกะเอาไว้ถ้ามาเฮ็ดเนาะ เข้าซุมนั้นเฮากะเอามา อาดสิเป็น ขั้นตอนแลกเฮากะสิเอาเข้าซุมนั้นมาแซ่น้ำก่อนเนาะ แซ่น้ำในโอ่ง ให้มัน อาดสิ ให้มันสิแตก ให้เม็ดเข้าสิแตกที่สิให้มันหว่านขึ้นแล้วสิเกิดเนาะ กะแซ่น้ำ จัก สองสามมื้อเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 05

แล้วกะอีกวิทีหนึ่งเนาะเป็นวิที เขาเอิ้นว่ากานดำนา ดำไฮ่ดำนานี้หละเนาะ ขั้นตอนแลกเฮากะสิมีเม็ดพันคือกันนั้นหละ เม็ดพันกะสิ แล้วแต่คนสิเอาเม็ดพันแบบใดมา กะอาดสิเป็นเม็ดพันคือกันกับกานผายเข้าเลยเนาะ ขั้นตอนแลกกะเอาเข้าไปแซ่คือกัน แล้วแต่พุใดสิแซ่โดนบ่โดน สองสามมื้อกะได้ กะเอาแซ่ไว้ แล้วกะ ขั้นตอนแลกเฮากะเอาเข้าที่แซ่นั้นหละไปหว่านในไฮ่นา บ่ต้องให้ใหญ่ปานใด แล้วแต่ปะลิมานเข้า เฮาสิเอาเข้าซุมนี้ไปหว่านในไฮ่ตงนั้นที่เฮาไถฮุด หลือว่าไถนาดินไว้งามแล้ว พ้อมที่สิเอาเข้านี้ไปหว่านแล้ว

Basic vocabulary — page 18 — Series B, pictures 08-10: island, beach, wave

8
นี้คืออี่หยัง นี้คือเกาะ เป็นเกาะกางน้ำ หลือเกาะกางทะเลนั้นหละ
เป็นเกาะน้อยๆ เกาะบ่ใหญ่หลาย
อยู่ข้างๆ หลือลอบๆ เกาะนั้นเป็นอี่หยัง มันกะเป็นน้ำ เป็นน้ำทะเล เพาะว่าเกาะอันนี้มันอยู่กางทะเล เพาะสะนั้นแล้วอยู่ข้างๆ เกาะกะต้องเป็นน้ำทะเล
สีเหลียงๆ อยู่ข้างน้ำ หลือข้างทะเลนั้นเป็นอี่หยัง เป็นซายหาด สีเหลียงๆ อยู่นั้นเป็น[...] อยู่ข้างเกาะนั้นเป็นซายหาด เป็นซายหาดสีเหลียง
ขั้นเฮาสิไปเกาะแห่งนี้ หลือไปหม้องหม้องนี้ เฮาต้องไปจั่งใด กะมีวิทีเดียว เฮากะต้องขี่เลีย ขี่เลียเข้าไปเกาะอันนี้ เพาะว่าเฮาต้องข้ามน้ำข้ามทะเลนี้ไป เพื่อที่สิข้ามไปเกาะนี้ เฮากะต้องใซ้เลียลอยไป หลือขี่ไป เพื่อที่สิไปหม้องหม้องนี้นั้นหละ

9
สีเหลียงๆ ที่เฮาแนมเห็นนี้มันเป็นอี่หยัง มันเป็นซายหาด
เป็นซายหาดอยู่ข้างเกาะ หลืออยู่ข้างทะเลนั้นหละ เป็นซายหาด เป็นพื้นซายหาด พื้นดินซาย เป็นสีเหลียงๆ อยู่ข้างทะเล
ลักสะนะของซายหาดนี้เป็นจั่งใด ลักสะนะของซายหาดนี้กะเป็นค้ายๆ กับพื้นดินนั้นหละ แต่ว่ามันเป็นดินซาย บ่แม่นเป็นขี้ดินทัมมะดา เป็นขี้ดินซายที่อยู่ข้างๆ ทะเล อยู่ใก้กับทะเล หลือเอิ้นง่ายๆ ว่าเป็นซายหาดนั้นหละ

10
นี้คืออี่หยัง นี้เป็นคื้น เป็นคื้นน้ำ หลือเป็นคื้นทะเลนั้นหละ
คื้นทะเลกับคื้นน้ำนี้มันเกิดอยู่ใส กะเกิดอยู่ในน้ำ เกิดขึ้นอยู่ในทะเล
คื้นอันนี้มันตาย้านบ่ ตาย้านอยู่ ตาย้านหลาย ตาย้านคัก
ขั้นมันคื้นแฮงหลาย กะตาย้านหลาย แต่ว่าขั้นเป็นคื้นน้อยๆ มันกะบ่ตาย้าน
คื้นอันนี้เกิดมาจั่งใด กะเกิดมาจากน้ำ เกิดมาจากทะเลนั้นหละ เพาะว่ามีเลียหลือมีอี่หยังขี่อยู่กางทะเล หลือว่าเกิดจากลมนั้นหละ ลมพัดไปพัดมา หลือเลียแล่นไปแล่นมา กะเฮ็ดให้เป็นคื้น เฮ็ดให้เป็นคื้นน้ำคื้นทะเลนี้หละ
ส่วนมากคื้นใหญ่ๆ นี้สิเป็นญามมื้อคืน ญามมื้อเว็นสิบ่ค่อยมีคื้น สิมีอยู่ แต่ว่าคื้นบ่ใหญ่หลาย แต่ว่าขั้นญามมื้อคืนนี้ ญามดึกๆ ญามดืนๆ นี้ สิมีคื้น คื้นบักใหญ่ คื้นบักใหญ่บักคักหนึ่ง

Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 06-07: ring, gold, to put on

6
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นแหวน
เป็นแหวนทอง แหวนสีทองพ้อม เบิ่งลักสะนะแล้วกะอาดสิเป็นแหวนทองเลยเนาะ
แล้วแหวนทองนี้มีลาคาแพงบ่ กะแพงอยู่ กะแพงเติบเนาะ กะบ่แพงปานใด กะแล้วแต่ เขาเอิ้นว่าหญังเกาะ น้ำหนักทอง ลูบแบบทอง ขั้นน้ำหนักหลายกะแพง น้ำหนักหน้อยกะบ่แพง
ตอนนี้เนาะกะอาดสิแบบว่า บาทหนึ่ง เขาเอิ้นว่าบาทหนึ่ง กะสิลาคาอยู่ปะมานสองหมื่นบาทเนาะ
น้อยกว่าบาทหนึ่งกะสิมีสามสะหลึง สองสะหลึง แล้วกะหนึ่งสะหลึง แล้วกะเคิ่งสะหลึงเนาะ กะสิตามลาคาลงไป
เคิ่งบาทหลือว่าสองสะหลึงกะสิอาดปะมานหมื่นหนึ่ง สามสะหลึงกะสิปะมานหมื่นห้า ปะมานนั้นเนาะ ลาคาแล้วแต่ปะลิมาน แล้วแต่จำนวนของทองมันเนาะ
ทองหนิกะสิเป็นลาคาที่บ่แพงส่ำเพ็ด ขั้นเพ็ดกะสิลาคาแพงไปอีกลาคาหนึ่ง ทองกะสิลาคาพอปะมานที่เว้าไปเนาะ

7
เขากำลังเฮ็ดหญัง เบิ่งจากลักสะนะแล้วเขากำลังใส่แหวน ใส่แหวนทอง
กะสิมีมือพุหนึ่ง จับแหวน กำลังสิใส่ หลือว่าอาดสิเป็นมือของเขาเทิงสองข้าง อาดสิเป็นพุเดียวกัน กำลังใส่แหวนไปอีกข้างหนึ่งของเขาเนาะ
อาดสิเป็นฝั่งขวากำลังใส่แหวน แล้วอีกมือข้างซ้ายกำลังสิสุบแหวนไปใส่มือข้างขวา
เขาใส่แหวนเข้าไปในนิ้วใด เขาใส่แหวนเข้าไปในนิ้ว นิ้วนางเนาะ เขาเอิ้นว่านิ้วนาง คนกะสิมีห้านิ้ว มีนิ้วโป้ นิ้วซี้ นิ้วกาง นิ้วนาง นิ้วก้อย เนาะ
กานใส่แหวนกะสิมีกานบ่งบอกถึงสองลักสะนะ หลือว่าสองวิทีนำกันเนาะ ขั้นเขาใส่แหวนอยู่นิ้วนางกะสิหมายถึงว่าเป็นกานหมั้น หมั้นที่สิก่อนแต่งงาน ขั้นสมมุดว่ามีผัวเมีย สองคนเนาะ กำลังสิแต่งงานกัน แต่ว่าบ่ทันได้แต่ง หมั้นกันก่อน เพื่อที่ว่าสิไปแต่งงาน แต่ว่าในตอนนี้คือหมั้นกันก่อน กะสิใส่แหวนอยู่นิ้วนางเนาะ
แต่ว่าขั้นมื้อใดสองคนนี้อยากสิแต่งงานกัน อีกสองสามเดียนไปข้างหน้า ปากดว่าฮอดมื้อสองสามเดียนนั้นแล้ว สิแต่งงานกัน สมมุดว่าฮอดมื้อนี้ปึ่บ สิแต่งงานกันมื้อนี้ กะสิใส่แหวนนิ้วก้อย อันนั้นกะสิหมายถึงว่าขั้นแต่งงานกันกะใส่แหวนนิ้วก้อย ขั้นหมั้นกันให้ใส่แหวนนิ้วนาง

Basic vocabulary — Page 27 — Series B, pictures 16-18: car, to overtake, motorbike, boat

16
ตอนนี้กำลังเกิดอี่หยังขึ้น กะมีลดสองคัน คันหนึ่งสีเหลียง กับอีกคันหนึ่งสีแดง กำลังขับอยู่เทิงถะหนนหลือว่าอยู่เทิงหนทางเนาะ
กะมีคันหนึ่ง คันสีเหลียง ขับอยู่เลนซ้าย อยู่ฝั่งซ้าย ขับซ้าๆ หนึ่งดอก
กะมีอีกคันหนึ่ง คันสีแดง ขับบักเล็วหนึ่ง ขับเพื่อที่สิแซงลดคันสีเหลียงที่ขับอยู่ฝั่งซ้ายเนาะ
ลดคันสีแดงนี้กะขับออกขวา ออกขวามาเพื่อที่สิแซงลดคันสีเหลียงอยู่ฝั่งซ้าย
ลดคันสีแดงนี้ขับเล็วบ่ กะขับเล็วเติบ เพาะว่าขั้นขับซ้ากะแซงคันข้างหน้าบ่ได้ ขั้นขับเล็วจั่งสิแซงข้างหน้าได้

17
ตอนนี้เกิดอี่หยังขึ้น กะมีลดอยู่สองคัน ขับอยู่เทิงหนทาง
กะมีลดคันหนึ่งสีเหลียง เป็นลดเก็งเนาะ แล้วกะอีกลดคันหนึ่ง คันสีแดง เป็นลดมอเตอไซ กำลังขับแซงกัน
กะมีลดคันหนึ่งดอก เป็นลดเก็ง ขับซ้าๆ ดอก ขับบ่ฟ้าว ขับซ้าๆ หนิหละ
แล้วกะมีลดอีกคันหนึ่ง เป็นลดมอเตอไซเนาะ มีคนขับคนเดียว กำลังแซงลด ลดเก็ง ขับแซงขวาพุ้นแหล้ว แซงออกขวาพุ้นหละ แซงท่วนๆๆๆ ไป
เขาขับเล็วบ่ มอเตอไซเนี้ย กะเล็วเติบ เบิ่งซงแล้วเป็นตาขับเล็วเติบ
ขั้นมอเตอไซขับเล็วหนิ มันอันตะลายบ่ มันตาย้านบ่ กะอันตะลายเติบ ตาย้านคัก ตาย้านคักอี่หลี เพาะว่ามอเตอไซมันบ่ป้องกันเนาะ ขั้นขับ มีอุบะติเหดกะสามาดตาย หลือว่าเสียซีวิดได้ เพาะสะนั้นแล้วกะต้องขับซ้าๆ แต่ว่าคนนี้อาดสิฟ้าว
แล้วตอนนี้เขาใส่หมวกกันน็อกบ่ เบิ่งซงแล้วอาดสิใส่หมวกกันน็อกพ้อม ใส่หมวกกันน็อกอยู่เทิงหัวของเขา

18
คนสองคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง คนสองคนนี้เขากำลังขับเลีย หลือว่าพายเลียอยู่
กะมีคนหนึ่งกับอีกคนหนึ่ง คนหนึ่งขับเลีย พายเลียสีแดง อีกคนหนึ่งพายเลียสีเขียว กำลังแข่งกันพุ้นแหล้ว เบิ่งซงเบิ่งลักสะนะท่าทางแล้ว กำลังแข่งกัน
คนหนึ่งขับสีแดงกะขับซ้าๆ ขับไปซ้าๆ ขับบ่เล็วหลาย อาดสิขับบ่เก่งเนาะ
กะมีอีกคนหนึ่ง ขับคันสีเขียว คือสิขับเก่ง คือสิขับถะหนัด หลือว่าฮู้จักวิทีกานขับ หลือว่ากานพายเนาะ กะพายไปบักเล็วหนึ่ง ท่วนๆๆๆ ไปแซงหน้าคันสีแดงไป แซงออกซ้าย เออ แซงออกขวาพุ้นหละเนาะ
แล้วพายเลียหนิพายอยู่ใส หลือว่าขับเลีย หลือว่าพายเลียหนิพายอยู่ใส อยู่ในน้ำเนาะ เลียมันกะต้องขี่อยู่ในน้ำ หลือว่าพายอยู่ในน้ำ
แล้วเลียหนิมันขี่อยู่เทิงดินได้บ่ บ่ มันพายอยู่เทิงดินบ่ได้ จักสิมันไปจั่งใดเนาะ ญู้เอาติ ญู้เอาคือลดติ