Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
แลก	lɛ:k	HF	แรก	first {ตอนแลก = at first} {พุซายคนแลก = the first man} {มื้อแลก = the first day}	10/7

Link to overview page
Link to dictionary

Vocabulary recordings — Planting rice 02

กะสิเลิ้มจากกานผายเข้ากะเนาะว่าวิทีกานผายเข้านี้มันเฮ็ดจั่งใด ขั้นตอนแลกเนาะ กานผายเข้านี้เฮากะต้อง กานเฮ็ดเข้า ผายเข้านี้ เฮากะต้องมีมะเล็ดพันหลือว่าเม็ดเข้าที่เฮาคัดไว้ถ้าเฮ็ดเป็นพัน หลือว่าไว้ถ้าปูกในปีต่อไป เฮากะสิเก็บไว้ แล้วกะเอาไว้ถ้ามาเฮ็ดเนาะ เข้าซุมนั้นเฮากะเอามา อาดสิเป็น ขั้นตอนแลกเฮากะสิเอาเข้าซุมนั้นมาแซ่น้ำก่อนเนาะ แซ่น้ำในโอ่ง ให้มัน อาดสิ ให้มันสิแตก ให้เม็ดเข้าสิแตกที่สิให้มันหว่านขึ้นแล้วสิเกิดเนาะ กะแซ่น้ำ จัก สองสามมื้อเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 05

แล้วกะอีกวิทีหนึ่งเนาะเป็นวิที เขาเอิ้นว่ากานดำนา ดำไฮ่ดำนานี้หละเนาะ ขั้นตอนแลกเฮากะสิมีเม็ดพันคือกันนั้นหละ เม็ดพันกะสิ แล้วแต่คนสิเอาเม็ดพันแบบใดมา กะอาดสิเป็นเม็ดพันคือกันกับกานผายเข้าเลยเนาะ ขั้นตอนแลกกะเอาเข้าไปแซ่คือกัน แล้วแต่พุใดสิแซ่โดนบ่โดน สองสามมื้อกะได้ กะเอาแซ่ไว้ แล้วกะ ขั้นตอนแลกเฮากะเอาเข้าที่แซ่นั้นหละไปหว่านในไฮ่นา บ่ต้องให้ใหญ่ปานใด แล้วแต่ปะลิมานเข้า เฮาสิเอาเข้าซุมนี้ไปหว่านในไฮ่ตงนั้นที่เฮาไถฮุด หลือว่าไถนาดินไว้งามแล้ว พ้อมที่สิเอาเข้านี้ไปหว่านแล้ว

Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 16-17: to exercise, strong/strength

16
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุซายพุหนึ่งเนาะ กำลังออกกำลังกาย
เบิ่งซงแล้วคือสิเป็นตาเมี่ยย หลือว่าบ่มีแฮง หลือว่าเป็นคนบ่แข็งแลงปานใดที่สิมาออกกำลังกายเนาะ
เขาอาดสิบ่เคยออกกำลังกายจักเที่ย หลืออาดสิเป็นเที่ยแลกของเขาที่มาออกกำลังกาย กะเลยเฮ็ดให้ต้องใซ้แฮงหลาย หลือว่าบ่มีพะละกำลังที่สิญกเคี่ยงออกกำลังกายนี้
แล้วเขาญกอี่หยังตอนนี้ กะบ่แน่ใจคือกัน เขาอาดสิเอิ้นว่าแนวญกเนาะ แนวญก ขั้นสำหลับคนอี่สานเขาเอิ้นว่าแนวญกออกกำลังกายเนาะ
กะญกบ่ขึ้น ญกบ่ขึ้นญกบ่ไหวเนาะ กะเลยเฮ็ดให้เขาเฮ็ดสีหน้าที่สิใซ้พะลังหลายๆ เนาะ

17
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุซายพุหนึ่งเนาะ กำลังยืนออกกำลังกายอยู่
ใซ้มือสองข้างญกแนวญกพุ้นแหล้ว ญกบึ่ดๆๆๆๆ ขึ้นเนาะ
เบิ่งซงแล้วเขาอาดสิมีแฮงคัก หลือว่าอาดสิเป็นคนมีพะละกำลังหลาย หลือว่าแข็งแลงเติบเนาะ จั่งญกได้แบบนี้ ญกขึ้นญกลงได้สะบายพุ้นหนะ
ญกขึ้นสูงซ้ำแมะ คือสิมีแฮงคักเนาะ

BCF04 Introducing oneself to others — Description

ลูบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้ว่า เป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ ให้คนอื่นฮู้จัก หลือสิเป็นกานทักทายกัน กานแนะนำโตของเจ้าของ ให้แต่ละฝ่ายฮู้จักว่าเจ้าของเป็นใผ มาแต่ใส ซื่ออี่หยัง เฮ็ดงานอี่หยัง เป็นอี่หยัง ปะมานนี้เนาะคับ กะสิญกโตอย่าง อย่างเซ้น เฮาอาดสิเห็นกันอยู่ในงาน เห็นกันอยู่ในห้าง พ้อกันอยู่ในโลงเลียน พ้อกันอยู่โลงพะยาบาน เฮากะอาดจะทักทายกัน แนะนำโตของเจ้าของ ปะมานว่า

— สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ... เด้อคับ ผมเป็นพุใหญ่บ้าน บ้าน ... บ้านอันนั้น บ้านอันนี้เด้อคับ ขอฝากเนี้ยฝากโตหนะเด้อคับ

หลือจะเป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ เจ้าของอาดจะเป็นนักเลียน แนะนำโตให้คูฮู้จัก อย่างเซ้นว่า

— อาจานคับ สะหวัดดีคับ ผมซื่อนาย ... ผมเลียนอยู่ซั้นมอสี่ทับหก ผมมาเลียนอยู่โลงเลียนแห่งนี้มื้อแลก กะขอฝากเนี้ยฝากโตหนะเด้อคับ

และอีกเหดกาน และอีกสะถานะกานอาดสิพ้อกันอยู่ในงานบางอย่าง อาดสิแนะนำโตของเจ้าของว่า

— สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ... เด้อคับ ผมเป็นหมอ ลักสาอยู่โลงพะยาบาน ... เด้อคับ

เฮากะอาดจะแนะนำโตของเจ้าของ หลือคนอื่นกะอาดสิแนะนำโตของเขาให้เฮาฮู้จัก และนี้กะสิเป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ ให้คนอื่นฮู้จัก หลือเฮากะอาดสิฮู้จักคนอื่นพ้อม นี้กะเป็นคำเว้าบางส่วน คำเว้าในกานแนะนำโตของเจ้าของของคนอี่สาน

Basic vocabulary — page 19 — Series B, pictures 08-10: to pray, to put the hands together in prayer position, Buddha statue

8
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เป็นหญังเขาคือพะนมมือ บ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาสิพะนมมือเฮ็ดหญัง จักว่าเขาสิไหว้พุใด จักสิไหว้น้าไหว้ลุง จักสิไหว้พ่อไหว้แม่ หลือไหว้พะกะบ่ฮู้ จักว่าเขาไหว้อยู่ใส เขาอาดสิญกมือขึ้นไหว้สิ่งสักสิด หลือไหว้อี่หยังกะได้ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน

9
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เขากำลังสิไหว้พะ หลือกำลังสิไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เขาเฮ็ดมือจั่งใด เขากำลังพะนมมืออยู่ กำลังพะนมมือขึ้น ใซ้มือสองข้างพะนมขึ้น แนบกันสองข้างนั้นหละ
แล้วเขาหลับตาเฮ็ดหญัง อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาหลับตาเฮ็ดหญัง เขาอาดสิอะทิดถาน หลือตั้งจิดอะทิดถานบางสิ่งบางอย่างกะได้ เพื่อที่สิขอพอนจากพะพุดทะลูบนี้ หลือขอพอนจากพะ หลือขอพอนจากสิ่งสักสิดทั้งหลาย
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขานั่งทับส้น เขานั่งญกขาขึ้นแล้วกะทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ เอิ้นง่ายๆ กะได้

10
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังไหว้พะ หลือไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เป็นหญังเขาคือไหว้พะ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน เขาอาดสิมาไหว้พะขอพอน หลือมาเฮ็ดบุนกะได้ มื้อนี้อาดสิเป็นวันพะ หลือเป็นวันอี่หยังกะได้ที่เขามาทำบุนหลือมาไหว้พะ
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขากำลังไหว้พะ ตอนแลกเขากะนั่งทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ แล้วเขากะกำลังไหว้พะ แล้วตอนนี้เขากำลังก้มไหว้พะอยู่

Basic vocabulary — page 14 — Series B, pictures 09-10: young/old

9
นี้คืออี่หยัง นี้คือพุหญิง มีพุหญิงสองคน
มีพุหญิงพุหนึ่ง อายุบ่ทันได้หลาย แต่ว่ากะอาดสิเป็นวัยทองอยู่ ใส่เสี้ยแขนสั้นสีขาว ใส่ส้งขาญาวสีเทา เขากำลังยืนอยู่ ยืนอยู่ข้างๆ อีกพุหนึ่ง
พุหนึ่งเบิ่งซงแล้วคือสิเถ้าหลาย อาดสิเป็นพุเถ้า เพาะว่าเบิ่งซงแล้วคือสิเถ้าบักคักหนึ่ง กำลังก้มหน้าก้มตาอยู่ ใส่เสี้ยแขนญาวสีฟ้า
พุหญิงสองคนนี้ พุใดเถ้ากว่ากัน กะสิมีคนหนึ่งเถ้ากว่า คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา แล้วคนยืนอยู่ฝั่งซ้าย กะสิอายุหน้อยกว่า

10
นี้คืออี่หยัง นี้คือคน คนสองคนยืนอยู่ เป็นพุซายสองคนยืนเฮียงกันอยู่
พุซายคนแลกอายุหน้อยๆ หนึ่ง บ่ทันได้เถ้า อายุทันได้หลาย ใส่เสี้ยแขนสั้นสีเขียว ใส่ส้งขาญาวสีขาว กำลังยืนเฮียงกันอยู่
เบิ่งซงเบิ่งหุ่นแล้ว กะสูงเติบ กะเป็นคนสูงเติบ เบิ่งซงเบิ่งหุ่นแล้ว กะสูงเติบ กะพอสูงใคแน่ มีผมสีดำ ผมกะบ่ญาวหลาย
พุซายอีกพุหนึ่ง คือสิเถ้าแล้ว เบิ่งซงคือสิเถ้าคัก
เขามีผมหงอกพ้อม ผมหงอกสีขาว หัวเขากะล้านพ้อม ล้านบักคักหนึ่ง หัวล้านเหมิกเถิกอยู่
เขากะใส่เสี้ยสีซมพูแขนสั้น แล้วกะใส่ส้งขาญาวสีเทาคือกัน
สองคนนี้พุใดสูงกว่ากัน คนใส่เสี้ยสีเขียวสูงกว่า เขาเป็นวัยลุ้นอยู่ เขากะทันได้เถ้า เขาสูงกว่า
แล้วพุใดเถ้ากว่ากัน กะมีพุเถ้าพุหนึ่ง ยืนอยู่ฝั่งขวา เบิ่งซงแล้วกะเถ้าคัก คือสิเถ้ากว่าเด็กน้อยคนนี้อยู่

Basic vocabulary — Page 05 — Series B, pictures 19-20: tall, short

19
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนเฮียงกันอยู่สามคน
เขายืนเฮียงกันเฮ็ดหญัง บ่ลู้คือกันว่าเขายืนเฮียงกันเฮ็ดหญัง
เขายืนอยู่จักคน เขายืนอยู่สามคน
มีพุซายบ่ มีอยู่
มีพุหญิงบ่ บ่มี
มีพุซายจักคน มีพุซายเทิงสามคน
เขาพากันใส่เสี้ยบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่เสี้ยเทิงสามคน
เขาพากันใส่ส้งบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่ส้ง ใส่ส้งขาสั้นสองคน ใส่ส้งขาญาวพุหนึ่ง
เขาพากันใส่เกิบบ่ ใส่อยู่ เขาใส่เกิบโบกเทิงสามคน เขาใส่เกิบโบกสีขาวสองคน เขาใส่เกิบโบกสีดำคนหนึ่ง
พุซายสามคนนี้ เขาพากันสูงบ่ สูงอยู่ มีคนสูงสองคน มีคนเตี้ยพุหนึ่ง
คนหนึ่งนั้นเขาเตี้ยกว่าหมู่ เขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีเขียว
คนที่สูงสองคน เขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีซมพู กับเขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีฟ้า

20
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนเฮียงกันอยู่สามคน
เขาเป็นพุหญิงหลือเป็นพุซาย เขาเป็นพุหญิงเทิงสามคน เขาเป็นพุหญิงเทิงเบิด
เขาผมญาวบ่ ญาวอยู่ เขาผมญาวเทิงสามคน
เขาได้มัดผมบ่ มัดอยู่ คนกาง เขามัดผมพุเดียว อีกสองคนเทิงขอบ เขาบ่ได้มัดผม เขาป่อยผมลงไป
เขาพากันใส่เสี้ยบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่เสี้ยเทิงสามคน
เขาใส่เสี้ยสีหญัง คนแลกเขาใส่เสี้ยสีฟ้า คนที่สองเขาใส่เสี้ยสีซมพู คนที่สามเขาใส่เสี้ยสีขาว
แล้วเขาพากันใส่ส้งบ่ ใส่อยู่ คนกางเขาใส่ส้งขาสั้น คนขอบเทิงสองคน เขาพากันใส่สิ้น
เขาพากันใส่เกิบบ่ ใส่อยู่ เขาใส่เกิบเทิงสามคน เขาใส่เกิบโบกเทิงสามคน
เขาใส่เกิบโบกสีอี่หยัง สองคน เขาใส่เกิบโบกสีขาว อีกคนหนึ่ง เขาใส่เกิบโบกสีดำ
เขาพากันสูงบ่ หน้าจะบ่สูง เพาะว่าเบิ่งซงแล้วอาดสิเตี้ย
สามคนนี้เป็นเด็กน้อยหลือเป็นพุใหญ่ บ่ลู้คือกัน อาดสิเป็นเด็กน้อย เพาะว่าเบิ่งซงแล้ว เบิ่งบ่คือพุใหญ่ เบิ่งแล้วหน้าสิเป็นเด็กน้อยมากกว่า
เด็กน้อยสามคนนี้เป็นตาฮักบ่ บ่ลู้คือกัน หน้าสิเป็นตาฮัก แนมเบิ่งหน้าแล้วเป็นตาฮักๆ