Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes | #occ |
|---|---|---|---|---|---|
| ไหว้ | wai | LF | ไหว้ | to salute, to greet, to pay respect | 38/7 |
Link to overview page
Link to dictionary
Basic vocabulary — Page 32 — Series A, pictures 06-07: to greet/pay respect
7 มีเด็กน้อยกำลังไหว้พุใหญ่
Basic vocabulary — page 20 — Series A, pictures 16-20: school, student, teacher, to pay respect
17 นักเลียนพุซาย
18 นักเลียนพุหญิง
19 นี้คืออาจาน
20 เด็กน้อยนักเลียนกำลังไหว้อาจาน
Basic vocabulary — Page 30 — Series B, pictures 04: poor, rich
คนหนึ่งกะเป็นคนจน แล้วคนจนหนิ เป็นหญัง เขา เฮาคือฮู้ว่า เขาคือคนจน หลือว่าเขาเป็นคนจน กะฮู้ได้ว่ามีพุซายคนหนึ่งกำลังนั่งขอทานอยู่ มีหมวกใบหนึ่งเอาวางไว้ข้างหน้า แล้วกะญกมือไหว้พ้อม บ่งบอกถึงกานขอทาน หลือว่ากานขอเงินของพุอื่น หลือว่ากานขอในสิ่งต่างๆ ที่เจ้าของบ่มี
แล้วเขาขอทานอยู่ใส เขาอาดสิขอทานในสะถานที่ต่างๆ ที่มีคนญ่างผ่าน หลือว่าคนญ่างไปมาเนาะ
แล้วอีกคนหนึ่ง พุซายอีกคนหนึ่ง ฮู้ได้จั่งใดว่าเขาคือคนลวย หลือว่าเขาเป็นคนลวย เขาบ่ได้เป็นคนจน กะฮู้ว่าจากกานแต่งโตของเขาแล้ว กะฮู้ได้เลยว่าเขาอาดสิเป็นคนมีเงิน หลือว่าเป็นคนลวย มีถานะพอปะมานจักหน่อยว่า เบิ่งจากกานแต่งโตของเขาแล้ว เบิ่งมีพูมถานดูดีเนาะ ใส่เกิบผ้าใบ ใส่สูด ใส่แว่นตาอี่หยังแล้ว เบิ่งซงแล้วกะคือสิเป็นคนลวย อาดสิบ่แม่นคนขอทานดอกเนาะ ขั้นเบิ่งลูบลักหน้าตาแล้ว
Basic vocabulary — page 19 — Series B, pictures 08-10: to pray, to put the hands together in prayer position, Buddha statue
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เป็นหญังเขาคือพะนมมือ บ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาสิพะนมมือเฮ็ดหญัง จักว่าเขาสิไหว้พุใด จักสิไหว้น้าไหว้ลุง จักสิไหว้พ่อไหว้แม่ หลือไหว้พะกะบ่ฮู้ จักว่าเขาไหว้อยู่ใส เขาอาดสิญกมือขึ้นไหว้สิ่งสักสิด หลือไหว้อี่หยังกะได้ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน
9
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เขากำลังสิไหว้พะ หลือกำลังสิไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เขาเฮ็ดมือจั่งใด เขากำลังพะนมมืออยู่ กำลังพะนมมือขึ้น ใซ้มือสองข้างพะนมขึ้น แนบกันสองข้างนั้นหละ
แล้วเขาหลับตาเฮ็ดหญัง อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาหลับตาเฮ็ดหญัง เขาอาดสิอะทิดถาน หลือตั้งจิดอะทิดถานบางสิ่งบางอย่างกะได้ เพื่อที่สิขอพอนจากพะพุดทะลูบนี้ หลือขอพอนจากพะ หลือขอพอนจากสิ่งสักสิดทั้งหลาย
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขานั่งทับส้น เขานั่งญกขาขึ้นแล้วกะทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ เอิ้นง่ายๆ กะได้
10
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังไหว้พะ หลือไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เป็นหญังเขาคือไหว้พะ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน เขาอาดสิมาไหว้พะขอพอน หลือมาเฮ็ดบุนกะได้ มื้อนี้อาดสิเป็นวันพะ หลือเป็นวันอี่หยังกะได้ที่เขามาทำบุนหลือมาไหว้พะ
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขากำลังไหว้พะ ตอนแลกเขากะนั่งทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ แล้วเขากะกำลังไหว้พะ แล้วตอนนี้เขากำลังก้มไหว้พะอยู่
Basic vocabulary — Page 32 — Series B, pictures 06-07: to greet/pay respect
มีคนสองคนเขากำลังเฮ็ดหญัง สองคนนี้อาดสิเป็นคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าหัวกะฮู้จักกันกะได้
เขากำลังไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน หลือว่าเขาอาดสิหัว[ได้]พ้อกัน หลือว่าหัวแต่สิเห็นกัน หัวแต่สิมาเห็นกัน หลือว่านัดกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน ทักทายกันตามปะสาคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าบ่ฮู้จักกันกะได้เนาะ
เขากำลังไหว้กัน อาดสิมีพุหนึ่งเลิ้มก่อนหลือว่าเลิ้มพ้อมกันกะได้ กานไหว้เนาะ แล้วกะทักทาย สะหวัดดีคับ สะหวัดดีคับ เป็นจั่งซั้นจั่งซี้ กะทักทายกันต่อไปเนาะ
แต่ว่าขั้นสองคนนี้ ขั้นมาพ้อกัน แล้วบางคนอาดว่าสิเป็นน้องหลือว่าอายุน้อยกว่า หลือว่าบางคนสิอายุหลายกว่า ขั้นพุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่ามีหน้าที่มีอายุที่น้อยกว่า กะให้เป็นคนหวัดดีก่อน หลือว่าไหว้ก่อนเนาะ เพื่อที่ว่าตามมาละย้าด แล้วกะพุอายุน้อยหลือว่าพุเป็นน้องหนะ กะไหว้ก่อน แล้วกะพุมีอายุหลายกว่า หลือว่าพุอาวุโสกว่า กะสิลับไหว้นั้นต่อไปกับไปเนาะ
7
สองคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากะกำลังทักทายกันเนาะ เขากะมีพุใหญ่กับเด็กน้อย เขากำลัง หัวอาด อาด แบบว่า อาดสิหัวแต่พ้อกัน หลือว่ามาพ้อกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะหวัดดีกัน หลือว่าทักทายกัน กะอย่างที่ว่าเนาะ เด็กน้อย พุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่าอายุน้อยกว่า ให้ไหว้พุที่อายุหลายกว่า
แล้วกะมีพุหนึ่งเป็นเด็กน้อย พุหนึ่งเป็นพุใหญ่เนาะ พุใส่เสี้ยสีซมพูกะเป็นเด็กน้อยกว่า กะเลยต้องไหว้ก่อน กะไหว้พุที่เป็นอาวุโสกว่าหลือว่าอายุหลายกว่า กะไหว้ แล้วกะทักทายไป แล้วกะคนที่อายุหลายกว่าอาดสิไหว้ตอบลับ หลือว่าหวัดดีคับ หลือว่าหวัดดีค้า ตอบแค่เป็นกาน เป็นคำเว้าซื่อๆ กะได้ คำว่า สะหวัดดีคับ สะหวัดดีค้า ซื่อๆ กะได้ บางคนอาดสิญกมือตอบลับไหว้พ้อมกะได้ หลือว่าบ่ใซ้มือไหว้กะได้เนาะ
Basic vocabulary — page 20 — Series B, pictures 16-20: school, student, teacher, to pay respect
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นโลงเลียน เบิ่งซงแล้วเป็นลักสะนะของโลงเลียน
แล้วเด็กน้อยมาเฮ็ดอี่หยังอยู่โลงเลียน เด็กน้อยนักเลียนมาเฮ็ดอี่หยังอยู่โลงเลียน กะมาเลียนหนังสือ
โลงเลียนเป็นหม้องให้ความฮู้ ขั้นเด็กน้อยมาโลงเลียน กะสิได้ความฮู้ ขั้นบ่มาโลงเลียน กะสิบ่ได้ความฮู้ กะสิปึก
โลงเลียนนี้มีจักซั้น โลงเลียนนี้มีสองซั้น มีซั้นหนึ่งกับซั้นสอง
เสาอยู่ข้างหน้าโลงเลียนนั้นเป็นเสาอี่หยัง เป็นเสาทงซาด ทุกโลงเลียนในปะเทดไทยสิมีเสาทงซาด เป็นเสาเคาลบทงซาดอยู่หน้าโลงเลียน แล้วกะมีทงซาดอยู่เทิงหลักเสานั้นพ้อม
เสาอันนี้กับทงซาดอันนี้เอาไว้เฮ็ดหญัง เอาไว้ยืนเคาลบทงซาด ทุกมื้อเวลาสองโมงเซ้าที่นักเลียนไปโลงเลียน เด็กน้อยต้องมายืนเคาลบทงซาดอยู่หนี้ แล้วกะล้องเพงซาดของปะเทดไทย
17
นี้คือพุใด เขาเป็นพุใด เขาเป็นใผ เขาเป็นเด็กน้อยนักเลียน เป็นนักเลียน
เขาใส่ซุดนักเลียนอยู่ ตอนนี้เขากำลังแต่งซุดนักเลียนอยู่
แล้วเขาถืออี่หยังอยู่ เขาถือกะเปา เป็นกะเปาถือ เป็นกะเปาถือของนักเลียน
18
นี้คือพุใด อันนี้เป็นเด็กน้อยนักเลียน เป็นเด็กน้อยนักเลียนพุหญิง
เขาใส่ซุดอี่หยังอยู่ เขาใส่ซุดนักเลียน พุหญิงสิใส่ซุดนักเลียน แล้วกะใส่สิ้นพ้อม เป็นสิ้นกะโปงนักเลียน
แล้วในมือของเขานั้นถืออี่หยังอยู่ ถือกะเปานักเลียน เป็นกะเปานักเลียน เขากำลังถืออยู่
19
นี้คือพุใด อันนี้เป็นคู เป็นอาจาน
คูมีหน้าที่เฮ็ดหญัง คูมีหน้าที่สอน สอนหนังสือเด็กน้อยนักเลียน ให้นักเลียนมีความฮู้ ให้เด็กน้อยเลียนหนังสือเก่งๆ แล้วกะซ่อยบอกซ่อยสอนเด็กน้อยนักเลียน ให้เป็นคนดี แล้วกะตั้งใจเลียน
เห็นดำๆ อยู่ข้างหลังอาจานนั้นเป็นอี่หยัง เป็นกะดานดำ เอาไว้เขียน หลือเอาไว้สอนนักเลียน
สีขาวๆ ที่เขียนอยู่นั้นคืออี่หยัง เป็นซ่อก เอาไว้เขียนลงไปในกะดานดำนั้น ให้มันเกิดโตหนังสือ หลือให้เกิดสิ่งที่เฮาสิสอนลงไปในนั้น
20
เด็กน้อยนักเลียนกำลังเฮ็ดอี่หยัง กำลังไหว้อาจาน กำลังทำความเคาลบอาจาน
เขาเฮ็ดเฮ็ดหญัง เขาไหว้อาจานเฮ็ดหญัง เขากะไหว้เพื่อที่สิทำความเคาลบอาจาน
เด็กน้อยนักเลียนทุกคนที่อยู่ในโลงเลียนนั้น ขั้นพ้ออาจานคนใด ต้องไหว้ หลือสะหวัดดีอาจาน เพื่อทำความเคาลบ
Basic vocabulary — Page 26 — Series B, pictures 01-05: monk, to good to receive food offerings, Buddha statue, temple, stupa
อันนี้เพิ่นเป็นพุใด เพิ่นเป็นพะ
เป็นหญังคือเอิ้นว่าพะ เป็นหญังคือเป็นพะ กะเพิ่นบวดแล้ว เพิ่นบวด กะเลยเอิ้นว่าพะ
กานเอิ้นกะสิมีสองแบบ ขั้นพุซายบวด สิเอิ้นว่าพะ ขั้นพุหญิงบวด หลือว่าแม่หญิงบวด สิเอิ้นว่าแม่ซี แต่ว่าอันนี้เพิ่นเป็นพุซาย กะเลยเอิ้นว่าพะ
พะเพิ่นใส่ซุดสีหญัง พะเพิ่นกะใส่แต่สีเดียว สีเหลียงหลือว่าสีส้มส่ำนั้นหละ บ่ให้ใส่สีอื่น สีแดง สีซมพู สีดำ เพิ่นบ่ให้ใส่ ให้ใส่แค่สีเดียว
2
พะเพิ่นกำลังเฮ็ดหญัง พะเพิ่นกำลังสิบินทะบาด พะเพิ่นกำลังสิไปบินทะบาด
บินทะบาดอยู่ใส กะอาดสิไปบินทะบาดลอบบ้าน หลือว่าอ้อมหมู่บ้านหนั้นหละ หม้องใดมีพุคน หลือว่ามีคนอยู่หนั้น เพิ่นกะสิไปบินทะบาดอยู่หั้น
ขั้นบ้านใดสิใส่บาด เพิ่นกะไปบ้านนั้น ขั้นบ้านใดบ่ใส่ เพิ่นกะญ่างผ่านไป
กานบินทะบาดของพะนี้กะสิไปแค่มื้อละเที่ย ไปแต่ญามเซ้า ตื่นขึ้นหกโมง ทำวัดอี่หยังเส็ด กะไปบินทะบาดญามมื้อเซ้า
แล้วญามเที่ยงพะสิออกไปบินทะบาดบ่ บ่ บ่ไป พะสิบินทะบาดเที่ยเดียว ญามเที่ยงญามแลงบ่บินทะบาดเนาะ
3
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นพะพุดทะลูบ เป็นพะพุดทะลูบตั้งอยู่
พะพุดทะลูบเอาไว้เฮ็ดหญัง พะพุดทะลูบกะเอาไว้ถ้ากาบไหว้ เป็นที่กาบไหว้ของพุคน พุคนสิมักมากาบมาไหว้อยู่หม้องนี้ หลือว่าพุใดอยู่ใก้ อยู่แถวๆ นี้ กะสิมาไหว้พะพุดทะลูบอยู่หม้องนี้
พะพุดทะลูบนี้มีซีวิดบ่ บ่ พะพุดทะลูบบ่มีซีวิด เป็นสิ่งที่เฮ็ดขึ้นมา ปั่นขึ้นมา เพื่อให้เป็นสิ่งที่คนเคาลบหลือว่ากาบไหว้หนั้นหละ
4
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นสาลา เป็นสาลาวัด หลือว่าสาลาปะเลียนนั้นหละ
พะอาดสิมาสันเข้า หลือว่าสันเข้าเซ้า สันเพน หลือว่าจำวัด จำสีนวัด กะเฮ็ดอยู่หม้องนี้เบิดซู่อย่าง อาดสิมีกิดจะกัม ชาวบ้านอี่หยังมาเฮ็ด กะอาดสิมาเฮ็ดกิดจะกัมอยู่นี้ เกี่ยวกับวัด เกี่ยวกับสาสะนา หลือว่าพะทัมเนาะ สิสามาดมาเฮ็ดได้อยู่หม้องนี้
แล้วสาลานี้ตั้งอยู่ใส สาลานี้กะตั้งอยู่ในวัด ส้างขึ้นอยู่ในวัด
5
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เอิ้นว่าเจดี หลือว่าพะทาดเจดีนั้นหละ แล้วแต่คนสิเอิ้น แล้วแต่คนสิเว้า
พะทาดหลือว่าเจดีนี้เฮ็ดมาจากอี่หยัง บางหม้องกะเฮ็ดมาจากดิน บางหม้องกะเฮ็ดมาจากปูน บางหม้องเฮ็ดมาจากเหล็กจากไม้ แล้วแต่สิเฮ็ด แล้วแต่คนสิคิดเฮ็ดว่า เฮ็ดแบบใด เฮ็ดจั่งใด เฮ็ดเพี่ยอี่หยัง ปะมานนั้นเนาะ
แล้วพะทาดหลือว่าเจดีนี้เป็นสิ่งสักสิดบ่ หลือว่าคนเคาลบ คนไหว้ คนกาบ คนหญังบ่ กะมีส่วนอยู่ บางเจดีกะเฮ็ดเพื่อให้คนเคาลบหลือว่านับถือ บางเจดีกะเฮ็ดเป็นหม้องที่ใส่กะดูกคนที่ตายไปแล้ว หลือว่ากะดูกของพะพุดทะเจ้า หลือว่ากะดูกของพะของคนที่ตายไปแล้วหนั้นหละ