Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes#occ
ฮู้จัก hu:-jak HF-M รู้จัก to know, to be acquainted with, to recognize 36/13

Link to overview page
Link to dictionary

BCF03 Introducing someone else to others — Dialogue A


นี้หมู่ของเฮาเด้อ
สะหวัดดีคับ ยินดีที่ได้ฮู้จักเด้อ
สะหวัดดีคับ ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ

Vocabulary recordings — เมี้ยน 7

อันนี้กะเป็นโตอย่างที่ใซ้ในกานเว้าเกี่ยวกับคำว่า เมี้ยน หลือว่าคำว่า เก็บ เนาะ ว่ามันใซ้จั่งใด มันใซ้ในสะถานะกานแบบใดเนาะ อันนี้เฮากะสิพอฮู้จักค้าวๆ เกี่ยวกับคำว่า เมี้ยน เนาะ

Basic vocabulary — Page 25 — Series B, pictures 08-10: to stand, sidewalk, car, dirt, trousers, to splash


8
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนอยู่ เขายืนอยู่เทิงฟุดบาด
ฟุดบาดข้างถะหนนนั้นหละ เป็นหม้องทางญ่างเนาะ เป็นหม้องญ่าง อยู่ข้างหนทางนั้นหละ เขากำลังยืนอยู่หั้น ยืนอยู่พุเดียวข้อหล้อ จักว่าเขายืนเฮ็ดหญัง

9
เกิดอี่หยังขึ้นตอนนี้ กะคนวั่งหั้นหละ คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ ที่เขากำลังยืนอยู่เทิงฟุดบาด ยืนอยู่พุเดียวนั้นหละ เขากำลังยืนอยู่
แล้วกะมีลดคันหนึ่ง ขี่ผ่านมา เป็นลดเก็งดอก เหยียบน้ำบัดหนิ เหยียบน้ำฟ้งใส่เขา ฟ้งใส่พุซายคนนั้นหละ เปียกเบิด เปียกส้งเขาเบิดบัดหนิ
แล้วน้ำหม้องที่ลดคันนี้เหยียบหนะมาแต่ใส จักเลว จักว่าน้ำอันนี้มันมาแต่ใส ฝนอาดสิตก กะเลยน้ำมาข้อนอยู่หนี้กะได้ หลือว่าคนสิเอาน้ำมาเทไว้หนี้กะได้ เฮากะบ่ฮู้จักนำว่าน้ำอันนี้มันมาแต่ใส

10
เกิดอี่หยังขึ้นตอนนี้ กะลดคันวั่งหั้นหละมันขี่ผ่านไป เหยียบน้ำฟ้งใส่ส้งเขา ส้งเขากะเปียกเบิดนั้นตั๊วะบัดหนิ จักเขาสิเฮ็ดหญังต่อไปแล้วเด้อ ฮู้แต่ว่าเขากำลังยืนโจ่โล่อยู่พุเดียวคือเก่านั้นหละ
แล้วคือฮู้ว่าส้งของเขาเปียก กะฮู้ตั๊วะ ส้งมันเป็นสีเปียกเนาะ เบิ่งแล้วส้งกะเปียกคักแล้วนั้นหนะ น้ำกะเต็มส้งเขาอยู่ ญ้อยลงมาเต็มเกิบเต็มส้งเขาอยู่

BCF04 Introducing oneself to others — Description


ลูบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้ว่า เป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ ให้คนอื่นฮู้จัก หลือสิเป็นกานทักทายกัน กานแนะนำโตของเจ้าของ ให้แต่ละฝ่ายฮู้จักว่าเจ้าของเป็นใผ มาแต่ใส ซื่ออี่หยัง เฮ็ดงานอี่หยัง เป็นอี่หยัง ปะมานนี้เนาะคับ กะสิญกโตอย่าง อย่างเซ้น เฮาอาดสิเห็นกันอยู่ในงาน เห็นกันอยู่ในห้าง พ้อกันอยู่ในโลงเลียน พ้อกันอยู่โลงพะยาบาน เฮากะอาดจะทักทายกัน แนะนำโตของเจ้าของ ปะมานว่า

สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ... เด้อคับ ผมเป็นพุใหญ่บ้าน บ้าน ... บ้านอันนั้น บ้านอันนี้เด้อคับ ขอฝากเนี้ยฝากโตหนะเด้อคับ

หลือจะเป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ เจ้าของอาดจะเป็นนักเลียน แนะนำโตให้คูฮู้จัก อย่างเซ้นว่า

อาจานคับ สะหวัดดีคับ ผมซื่อนาย ... ผมเลียนอยู่ซั้นมอสี่ทับหก ผมมาเลียนอยู่โลงเลียนแห่งนี้มื้อแลก กะขอฝากเนี้ยฝากโตหนะเด้อคับ

และอีกเหดกาน และอีกสะถานะกานอาดสิพ้อกันอยู่ในงานบางอย่าง อาดสิแนะนำโตของเจ้าของว่า

สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ... เด้อคับ ผมเป็นหมอ ลักสาอยู่โลงพะยาบาน ... เด้อคับ

เฮากะอาดจะแนะนำโตของเจ้าของ หลือคนอื่นกะอาดสิแนะนำโตของเขาให้เฮาฮู้จัก และนี้กะสิเป็นกานแนะนำโตของเจ้าของ ให้คนอื่นฮู้จัก หลือเฮากะอาดสิฮู้จักคนอื่นพ้อม นี้กะเป็นคำเว้าบางส่วน คำเว้าในกานแนะนำโตของเจ้าของของคนอี่สาน

Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 08-10: to study, book


8
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีเด็กน้อยพุซายคนหนึ่งเนาะ อาดสิเป็นเด็กน้อย อันนี้ หลือว่าอาดสิเป็นพุใหญ่แล้ว กะบ่ฮู้จัก กะแนมบ่ค่อยซัดปานใดเนาะ แนมบ่ค่อยเห็น เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังเลียนหนังสืออยู่ นั่งโต่ะอยู่ นั่งเก้าอี้อยู่เนาะ แล้วกะนั่งอยู่โต่ะนั้นหละ นั่งอยู่ข้างหน้าพ้อมเด๊ นั่งกำลังเลียนหนังสืออยู่
เขาเลียนวิชาหญังตอนนี้ อาดสิเป็นคะนิดตะสาดเนาะ อาดสิเป็นคะนิด เลียนคะนิดอยู่ เห็นเขามีโตเลขหลายอาดสิเป็นกานคำนวน กะสิเกี่ยวกับคะนิดตะสาด วิชาคะนิดสาดเนาะ
แล้วเขาเลียนอยู่กับใผ เขากะเลียน อาดสิอยู่กับหมู่ อยู่หลายคน แต่ว่าใน[ที่]เห็นอยู่ตอนนี้คือเขานั่งอยู่โต่ะพุเดียว หมู่อาดสินั่งอยู่[ข้างหลัง] อาดสินั่งอยู่โต่ะข้างหลังเนาะ
มือข้างขวากะจับปากกา กำลังเขียนอยู่สะหมุดหนังสือเขาอยู่เนาะ

9
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุซายพุหนึ่งเนาะ ใส่เสี้ยสีเหลียง กำลังอ่านหนังสืออยู่ อาดสิตั้งใจอ่านหนังสือเพื่อที่สิสอบ หลือว่าอ่านหนังสือเพื่อทบทวนความลู้ หลือว่าให้มันมีความลู้ในสะหมองเนาะ
เขาอ่านหนังสือเกี่ยวกับวิชาหญัง เบิ่งลักสะนะแล้วอาดสิเป็นกานคำนวน วิชาคะนิดตะสาดเนาะ หลือว่าคะนิด หญังที่มันเกี่ยวกับคำนวน หลือว่าฟิสิก หลือว่าอี่หยังกะได้เนาะ

10
แล้วเขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ มีพุซายพุหนึ่งเนาะ เขากำลังจับหนังสืออ่านอยู่
เขาอ่านอยู่กับใผ กะจักคือกัน อันนี้เฮากะบ่ฮู้เนาะ เขาอาดสิอยู่พุเดียว หลือว่าอยู่บ้าน หลือว่าอยู่ในห้องเลียนของเขา

Basic vocabulary — Page 33 — Series B, pictures 09-10: Where is? What time is it?


9
เขากำลังเฮ็ดหญังกัน มีพุหญิงกับพุซาย เขากำลังคุยกัน หลือว่ากำลังเว้ากัน
ในลูบพาบนั้นพุซายกำลังถามพุหญิงว่า โลงบานอยู่ใสคับ แถวนี้มีโลงบานบ่คับ ฮู้จักโลงบานบ่คับ ว่าโลงบานอยู่ใสคับ
พุหญิงอาดสิตอบว่า ฮู้จักอยู่จ้า โลงบานไปทางพุ้นจ้า โลงบานไปทางพี้จ้า โลงบานอยู่บ่ไกจากนี้ดอกจ้า
โลงบานอยู่ข้างหน้าเด้อจ้า โลงบานญ่างไปทางพุ้นเด้อจ้า
แล้วแต่ว่าเขาสิตอบแบบใด หลือว่าแล้วแต่ว่าพุหญิงสิตอบแบบใด ขั้นฮู้ว่าไปทางซ้าย กะตอบว่าทางซ้าย ขั้นฮู้ว่าไปทางขวา กะตอบไปทางขวาเนาะ
ขั้นฮู้ว่าต้องไปทางพุ้น ทางพี้ ทางนั้น กะอะทิบายให้เพิ่น กะเว้าให้เพิ่นฟังว่า ต้องไปจั่งซั้นจั่งซี้เนาะ

10
มีคนสองคน เขากำลังเฮ็ดหญังกัน มีพุหญิงกับพุซาย เบิ่งซงแล้ว พุซายอาดสิอยากฮู้เวลาว่ามันจักโมงแล้ว
อาดสิถามพุหญิงว่า ตอนนี้จักโมงแล้วคับ ตอนนี้จักโมงแล้วน้อ ฮู้จักเวลาบ่คับว่าตอนนี้จักโมงแล้ว ตอนนี้เวลาเท่าใดแล้วคับ ฮู้จักบ่คับ
อันนี้กะเป็นคำเว้าของคนที่ถาม อาดสิใส่ค้าหลือว่าใส่คับกะได้
แล้วกะคนตอบ อาดสิตอบไปว่า ตอนนี้เวลาเท่านั้นเท่านี้ สิบโมงแล้วจ้า เที่ยงแล้วจ้า ทุ้มหนึ่งแล้วจ้า หกโมงเซ้า เจ็ดโมงเซ้า หลือว่าเท่าใด แล้วแต่เวลาว่าตอนนั้นเท่าใดกะตอบไปตามเวลาเท่านั้น
เที่ยงกะตอบเที่ยง บ่ายกะตอบบ่าย ห้าโมงกะตอบห้าโมงเนาะ ว่าตอนนั้นจักโมงแล้ว เฮากะตอบไปตามที่เขาถามมาเนาะ

BCF03 Introducing someone else to others — Description


ลูบนี้สิเป็นกานทักทาย หลือแนะนำโต ของคนที่บ่ฮู้จักกัน คนที่หัวกะเคยพ้อกัน หลือคนที่หัวกะเคยเว้ากัน เว้าง่ายว่า เป็นคนที่บ่ฮู้จักกันมาก่อน อย่างเซ้น คนใส่เสี้ยสีฟ้าญ่างมากับคนใส่เสี้ยสีแดง สองคนนี้ลู้จักกัน เป็นหมู่กัน ญ่างมาเลี้ยยๆ บ่ลู้ว่าเขาญ่างอยู่ใส อาดจะญ่างอยู่สะหนามกีลา ญ่างอยู่ห้าง แต่ว่าญ่างไปญ่างมา พ้อคนที่ฮู้จักกัน เขาใส่เสี้ยสีเหลียง เขาญ่างมา แล้วคนใส่เสี้ยสีฟ้าแนมเห็น กะสิแนะนำคนใส่เสี้ยสีแดง ให้คนใส่เสี้ยสีเหลียงฮู้จัก กะเลยเว้าขึ้นว่า

อันนี้หมู่เฮาเด้อ
อันนี้อาจานเฮาเด้อ
อันนี้พ่อเฮาเด้อ
อันนี้คูเฮาเด้อ
อันนี้หัวหน้างานเฮาเด้อ

เฮาสามาดเว้าว่าอี่หยังกะได้ ขั้นเฮาญ่างมากับใผ ญ่างมากับพุใด เขาเป็นอี่หยัง เฮากะสามาดบอกให้เขา แนะนำให้เขาฮู้จักได้

พอคนใส่เสี้ยสีเหลียงได้ญิน กะต้องทักทาย หลือเว้ากับคนใส่เสี้ยสีแดง เขาอาดจะเว้าขึ้นว่า

สะหวัดดีคับ ข้อยซื่ออันนี้เด้อ ข้อยซื่ออันนั้นเด้อ

เฮาซื่อหญัง เฮากะตอบไปว่าเฮาซื่อหญัง เฮากะบอกเขาไปว่า เฮาซื่ออี่หยัง พอคนเสี้ยสีแดงได้ญินแล้ว เขากะต้องเว้าขึ้นอีกว่า

สะหวัดดีคับ ผมซื่อ ผมซื่ออันนั้นเด้อ ผมซื่ออันนี้เด้อ ผมเป็นอันนั้น ผมเป็นอันนี้ ผมเป็นคู ผมเป็นอาจาน ผมเป็นตำหลวด

เฮากะเว้าไปได้ เฮาเป็นอี่หยัง เฮากะเว้าทักทายกันไป แล้วกะอาดสิถาม

ซำบายดี มีสุขบ่
สิไปใส มาใส

ปะมานนี้เนาะคับ พอเว้ากันโดน หลือหลายความแล้ว กะสิเว้าอีกว่า

ยินดีที่ได้ฮู้จักเด้อคับ
ยินดีที่ได้ฮู้จักเด้อค้า

อาดสิเว้ากันปะมานนี้เนาะคับ

Basic vocabulary — Page 32 — Series B, pictures 06-07: to greet/pay respect


6
มีคนสองคนเขากำลังเฮ็ดหญัง สองคนนี้อาดสิเป็นคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าหัวกะฮู้จักกันกะได้
เขากำลังไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน หลือว่าเขาอาดสิหัว[ได้]พ้อกัน หลือว่าหัวแต่สิเห็นกัน หัวแต่สิมาเห็นกัน หลือว่านัดกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน ทักทายกันตามปะสาคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าบ่ฮู้จักกันกะได้เนาะ
เขากำลังไหว้กัน อาดสิมีพุหนึ่งเลิ้มก่อนหลือว่าเลิ้มพ้อมกันกะได้ กานไหว้เนาะ แล้วกะทักทาย สะหวัดดีคับ สะหวัดดีคับ เป็นจั่งซั้นจั่งซี้ กะทักทายกันต่อไปเนาะ
แต่ว่าขั้นสองคนนี้ ขั้นมาพ้อกัน แล้วบางคนอาดว่าสิเป็นน้องหลือว่าอายุน้อยกว่า หลือว่าบางคนสิอายุหลายกว่า ขั้นพุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่ามีหน้าที่มีอายุที่น้อยกว่า กะให้เป็นคนหวัดดีก่อน หลือว่าไหว้ก่อนเนาะ เพื่อที่ว่าตามมาละย้าด แล้วกะพุอายุน้อยหลือว่าพุเป็นน้องหนะ กะไหว้ก่อน แล้วกะพุมีอายุหลายกว่า หลือว่าพุอาวุโสกว่า กะสิลับไหว้นั้นต่อไปกับไปเนาะ

7
สองคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากะกำลังทักทายกันเนาะ เขากะมีพุใหญ่กับเด็กน้อย เขากำลัง หัวอาด อาด แบบว่า อาดสิหัวแต่พ้อกัน หลือว่ามาพ้อกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะหวัดดีกัน หลือว่าทักทายกัน กะอย่างที่ว่าเนาะ เด็กน้อย พุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่าอายุน้อยกว่า ให้ไหว้พุที่อายุหลายกว่า
แล้วกะมีพุหนึ่งเป็นเด็กน้อย พุหนึ่งเป็นพุใหญ่เนาะ พุใส่เสี้ยสีซมพูกะเป็นเด็กน้อยกว่า กะเลยต้องไหว้ก่อน กะไหว้พุที่เป็นอาวุโสกว่าหลือว่าอายุหลายกว่า กะไหว้ แล้วกะทักทายไป แล้วกะคนที่อายุหลายกว่าอาดสิไหว้ตอบลับ หลือว่าหวัดดีคับ หลือว่าหวัดดีค้า ตอบแค่เป็นกาน เป็นคำเว้าซื่อๆ กะได้ คำว่า สะหวัดดีคับ สะหวัดดีค้า ซื่อๆ กะได้ บางคนอาดสิญกมือตอบลับไหว้พ้อมกะได้ หลือว่าบ่ใซ้มือไหว้กะได้เนาะ

Vocabulary recordings — ตำบักหุ่ง = papaya salad

บักหุ่ง

บักหุ่งหนิสิเป็นซื่อผนละไม้หลือว่าพืดชะนิดหนึ่งเนาะ ที่สามาดกินได้ หลือว่าสามาดเอามาเฮ็ดเป็นแนวกิน หลือว่ากับเข้าได้เนาะ บักหุ่งหนิ ขั้นญามมันดิบอยู่ หลือว่ามันทันได้สุกหนะสิเป็นพืดชะนิดหนึ่งเนาะ ที่เอามาเฮ็ดเป็นแนวกิน หลือว่ามาปุงอาหานได้ แต่ว่าขั้นบักหุ่งนั้นหลือว่าบักมะละกอนี้หละ ขั้นมันสุกแล้วกะสิเป็นผนละไม้ กะสามาดเอามากินแทนผนละไม้ชะนิดอย่างอื่นได้คือกันเนาะ

แต่ว่าในคิบนี้เฮาสิเว้าถึงตำบักหุ่งเนาะ ตำบักหุ่งนั้นกะสิเป็นแนวกิน ซื่อของแนวกินอย่างหนึ่งหลือว่าชะนิดหนึ่งของพากอี่สาน หลือว่าคนลาวเฮานี้สิมักกินแนวกินชะนิดนี้ กะคือตำบักหุ่งนั้นเอง หลือส้มตำเนาะ ตำบักหุ่งหนิกะเฮ็ดมาจากบักหุ่ง น่วยบักหุ่งที่เฮาเว้าก่อนหน้านั้นหละ เขาเอาบักหุ่งนั้นมาฝานหลือว่าเอามาเฮ็ดเป็นตำบักหุ่งนั้นเอง

ตำบักหุ่งหนิกะสิเป็นแนวกินขึ้นซื่อของคนอี่สาน หลือว่าคนอี่สานซู่พุซู่คนนี้สิมักกินตำบักหุ่งหลือว่าเอาตำบักหุ่งนี้มากินเป็นแนวกินหลือว่ามากินกับเข้านั้นเอง แล้วตำบักหุ่งหนิกะเป็นแนวกินชะนิดหนึ่งที่โด่งดังหลือว่าคนซู่พุซู่คนสิฮู้จัก บ่ว่าคนในปะเทดไทยซู่พากซู่มุมซู่แกของปะเทดนี้หลือว่าต่างปะเทดนั้นเอง คนต่างปะเทดกะสิฮู้จักตำบักหุ่งนี้คือกันเนาะ

ขั้นตอนในกานเฮ็ดตำบักหุ่งหนิกะสิหญุ้งญากหลายเติบ หลือว่าเฮ็ดญากพอสมควนเนาะ เพาะว่ามันต้องใส่หลายสิ่งหลายอย่าง กะสิมีบักพิกบักพายเนาะ เทิงปาแดก หลือว่าผงชูลด บักเขียเคีย บักนาว น้ำปา ใส่หลายสิ่งหลายอย่างที่คนสิเฮ็ดสิตำบักหุ่งนั้น ว่าแต่สิใส่อี่หยัง ว่าแต่ใส่แล้วมันแซบกะใส่ลงไป

แล้วอี่หยังที่สามาดกินกับตำบักหุ่งนี้ได้กะมีหลายสิ่งหลายอย่างแล้วที่สามาดกินกับตำบักหุ่งนี้ได้ บางคนกะเอาผัก ผักกาดขาว ผักบุ้ง ถั่วงอก อี่หยังกะกินได้เบิด ว่าแต่มันกินกับตำบักหุ่งนี้ได้ บางคนลุ้นใหม่ หลือว่าเด็กน้อยลุ้นใหม่อยากให้มันแซบขึ้นหลือว่าเปี่ยนลูบแบบขึ้น กะเอาขะหนมมากินกับตำบักหุ่ง หลือว่าลูกซิ้น เอาอี่หยังกะได้ ที่มากินกับตำบักหุ่งแล้วมันแซบขึ้น หลือว่าเปี่ยนลดซาดขึ้นไป คนเฮากะสิเปี่ยนไปเลี้ยยๆ เนาะ

BCF01 Greetings and leave takings (informal) — Description


ลูบพาบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้จักว่า อันนี้เป็นกานสนทะนากัน หลือกานเว้ากันของเด็กน้อยของคนอี่สานที่ฮู้จักกัน กะสิสมมุดว่า มีคนสองคนที่ฮู้จักกัน เขามาพ้อกัน อยู่หม้องใดหม้องหนึ่ง เขาได้เอิ้นใส่กัน เขาได้ทักทายกัน พุซายแนมเห็นพุหญิงพุนั้น กะเลยได้เอิ้นถามว่า

เฮ้ย มึงมาแต่ใส
มึงมาเฮ็ดหญัง
มึงสิไปใส

พุซายกะสิได้ฮ้องถามปะมานนี้ พุหญิงได้ญินแล้ว กะสิได้ตอบกับไปว่า

มาตะหลาด
มาเฮ็ดทุละ
มาหาแม่
มาหาพ่อ
สิไปบ้าน
สิไปโลงบาน
สิไปนั้น สิไปนี้ แล้วแต่

เฮาสามาดตอบกับไปได้ เขาถามอี่หยังเฮามา เฮากะตอบไปแบบนั้น

หลือคำเว้าที่เขาถามเฮามา เฮาสามาดถามเขากะได้อีกคือกัน เขาถามเฮาว่า เฮาสิไปใส เฮามาหญัง เฮามาเฮ็ดหญัง เฮากะสามาดถามเขาไปได้คือกันว่า มึงมาหญัง มึงมาเฮ็ดหญัง มึงสิไปใส มึงมาแต่ใส ขั้นเขาได้ญิน เขากะสิตอบเฮาว่าจั่งซั้นว่าจั่งซี้คือกัน

พอเด็กน้อยสองคนนี้ได้เว้ากันโดนเติบ ได้พ้อกันโดนเติบ เขากะสิได้จากกัน พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง พุหญิงกะเลยเว้าขึ้นว่า

เออกูฟ้าว กูสิฟ้าวไปหาแม่กู กูไปก่อนเด้อ

พอพุซายได้ญินแล้ว พุซายกะเลยเว้าขึ้นว่า

เออกูกะฟ้าวคือกัน กูกะสิฟ้าวไปเฮ็ดทุละคือกัน ส่ำนี้หละ ไบบ่าย

พอเว้ากันเส็ด สองคนนี้กะได้จากกัน กะได้ต่างคนต่างไป

กานเว้าของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ แต่มันกะเป็นวัดทะนะทัม หลือคำเว้าคำจาของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้า กูมึงเป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ บ่ม่วน บ่ไพเลาะ แต่คำเว้านี้กะสามาดเว้ากับหมู่ เว้ากับพวก เว้ากับน้อง เว้ากับคนที่เฮาฮู้จักในวัยเดียวกัน เฮาบ่สามาดเว้ากับพุใหญ่หลือคนที่มีอายุกว่าเฮาได้

Basic vocabulary — Page 27 — Series B, pictures 16-18: car, to overtake, motorbike, boat


16
ตอนนี้กำลังเกิดอี่หยังขึ้น กะมีลดสองคัน คันหนึ่งสีเหลียง กับอีกคันหนึ่งสีแดง กำลังขับอยู่เทิงถะหนนหลือว่าอยู่เทิงหนทางเนาะ
กะมีคันหนึ่ง คันสีเหลียง ขับอยู่เลนซ้าย อยู่ฝั่งซ้าย ขับซ้าหนึ่งดอก
กะมีอีกคันหนึ่ง คันสีแดง ขับบักเล็วหนึ่ง ขับเพื่อที่สิแซงลดคันสีเหลียงที่ขับอยู่ฝั่งซ้ายเนาะ
ลดคันสีแดงนี้กะขับออกขวา ออกขวามาเพื่อที่สิแซงลดคันสีเหลียงอยู่ฝั่งซ้าย
ลดคันสีแดงนี้ขับเล็วบ่ กะขับเล็วเติบ เพาะว่าขั้นขับซ้ากะแซงคันข้างหน้าบ่ได้ ขั้นขับเล็วจั่งสิแซงข้างหน้าได้

17
ตอนนี้เกิดอี่หยังขึ้น กะมีลดอยู่สองคัน ขับอยู่เทิงหนทาง
กะมีลดคันหนึ่งสีเหลียง เป็นลดเก็งเนาะ แล้วกะอีกลดคันหนึ่ง คันสีแดง เป็นลดมอเตอไซ กำลังขับแซงกัน
กะมีลดคันหนึ่งดอก เป็นลดเก็ง ขับซ้าดอก ขับบ่ฟ้าว ขับซ้าหนิหละ
แล้วกะมีลดอีกคันหนึ่ง เป็นลดมอเตอไซเนาะ มีคนขับคนเดียว กำลังแซงลด ลดเก็ง ขับแซงขวาพุ้นแหล้ว แซงออกขวาพุ้นหละ แซงท่วนๆๆๆ ไป
เขาขับเล็วบ่ มอเตอไซเนี้ย กะเล็วเติบ เบิ่งซงแล้วเป็นตาขับเล็วเติบ
ขั้นมอเตอไซขับเล็วหนิ มันอันตะลายบ่ มันตาย้านบ่ กะอันตะลายเติบ ตาย้านคัก ตาย้านคักอี่หลี เพาะว่ามอเตอไซมันบ่ป้องกันเนาะ ขั้นขับ มีอุบะติเหดกะสามาดตาย หลือว่าเสียซีวิดได้ เพาะสะนั้นแล้วกะต้องขับซ้าแต่ว่าคนนี้อาดสิฟ้าว
แล้วตอนนี้เขาใส่หมวกกันน็อกบ่ เบิ่งซงแล้วอาดสิใส่หมวกกันน็อกพ้อม ใส่หมวกกันน็อกอยู่เทิงหัวของเขา

18
คนสองคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง คนสองคนนี้เขากำลังขับเลีย หลือว่าพายเลียอยู่
กะมีคนหนึ่งกับอีกคนหนึ่ง คนหนึ่งขับเลีย พายเลียสีแดง อีกคนหนึ่งพายเลียสีเขียว กำลังแข่งกันพุ้นแหล้ว เบิ่งซงเบิ่งลักสะนะท่าทางแล้ว กำลังแข่งกัน
คนหนึ่งขับสีแดงกะขับซ้าขับไปซ้าขับบ่เล็วหลาย อาดสิขับบ่เก่งเนาะ
กะมีอีกคนหนึ่ง ขับคันสีเขียว คือสิขับเก่ง คือสิขับถะหนัด หลือว่าฮู้จักวิทีกานขับ หลือว่ากานพายเนาะ กะพายไปบักเล็วหนึ่ง ท่วนๆๆๆ ไปแซงหน้าคันสีแดงไป แซงออกซ้าย เออ แซงออกขวาพุ้นหละเนาะ
แล้วพายเลียหนิพายอยู่ใส หลือว่าขับเลีย หลือว่าพายเลียหนิพายอยู่ใส อยู่ในน้ำเนาะ เลียมันกะต้องขี่อยู่ในน้ำ หลือว่าพายอยู่ในน้ำ
แล้วเลียหนิมันขี่อยู่เทิงดินได้บ่ บ่ มันพายอยู่เทิงดินบ่ได้ จักสิมันไปจั่งใดเนาะ ญู้เอาติ ญู้เอาคือลดติ

Stories — Dog getting dirty

มื้อนี้เนาะหอั้น มีเลี่ยงหนึ่ง มีเลี่ยงหนึ่งเนาะ สิมาเว้าให้ฟัง เลี่ยงหมาน้อยหนิหละ หมาน้อยของข้อยหนิหละ เป็นหมาน้อยโตหนึ่งเนาะ หมาน้อยหอั้น โตน้อยนี้หละ พุข้าเอามาเลี้ยง เอามาเลี้ยงใหม่หละ หัวกะเอามาเลี้ยงเนาะ เป็นหมาน้อย หมาพัน จักพันอี่หยังบุ โตน้อยตาฮักดอก ตาฮักอี่หลี หมาน้อยหนิกะเดย ขนสีน้ำตานพุ้นแหล้ว ขนญาวฟูบักคักพุ้นหละ ขนมันกะเดย งามอี่หลี งามคักงามแน่ สะออนหลาย พาไปหม้องนั้นหม้องนี้ มีแต่คนสะออน เขาสะออนคัก เขาสะออนหลาย ญ้อนว่ามันตาฮักหลาย มันตาฮัก

เทิงขี้มึน หมาอี่หยังมามึนกะด้อกะเดี้ย ขี้มึนหลาย หมาโตหนิกะเดย มีหอั้นเลี่ยงหนึ่งหนิหละ มาเว้าเลี่ยงหมาน้อย สิเว้าเลี่ยงหมาน้อยให้ฟัง มื้อนั้นหอั้น เลิกเลียนมาแล้ว มื้อวานนั้นหละเนาะ บ่แม่นมื้อนั้นดอก มื้อวานนั้น เลิกเลียนมาแล้ว หอั้นกะเลยกับบ้าน มาเอาหมาหอั้นสิพามันไปแล่นเหล้น อยู่สะหนามหญ้า อยู่โลงเลียนพุ้นหละ มื้อวานนั้นกะพามันไปแล่นเหล้น โอ๊ย หมากะมึนคักมึนแน่ พามันไปเหล้น ไปหาหมู่พุ้นหละ หาหมู่หมามันคือกันหละ หมู่ของข้อยกะเลี้ยงหมาคือกัน มีสี่ห้าคนพุ้นหละ พากันเลี้ยง คนละโตสองโต เลี้ยงแล้วกะมาเหล้นอยู่นำกันบัดหนิ เลี้ยงอยู่ในหอั้น เอามาหอั้นเหล้นอยู่สะหนามหญ้านั้นหละ อยู่สะหนามหญ้า [...] อยู่โลงเลียนนั้นหละ แล้วกะเอาหมาเหล้นนำกันบัดหนิ โอ๊ย หมาพ้อกันกะม่วนกุ่บ แล้วบัดนี้มันพ้อกันหนะ หลายโตเนาะ กะมีความสุข แล้วหมาได้แล่นเหล้นนำกัน แล่นยอกกัน ก่องแก่งอยู่ แล่นอยู่นำสะหนามหญ้านั้นหละ โตหนึ่งกะแล่นไปทางซ้าย โตหนึ่งกะแล่นไป[ทาง]ขวา โตหนึ่งกะแล่นยอกกัน แล่นเหล้น มึนคักมึนแน่

บัดนี้หมาของข้อยบัดหนิ โตนั้นหละ โตตาฮักนั้นหละ มึนกว่าหมู่บัดหนิ แล่นไปใสบ่แล่น แล่นลงคองน้ำพุ้นหนะ โอ๊ย คองน้ำน้อยดอกว่า แต่ว่า มันกะคองใหญ่พอสมควนหนิหละ มันกะแล่นลงไป เกียกขี้ตมล้อมอ้อมขึ้นมาบัดหนิ โอ๊ย มึนคัก มึนแน่ บ่ฮู้จักความหลาย หมาหนิกะเดย เกียกขี้ตมล้อมอ้อมขึ้นมาบัดหนิ โอ๊ย ข้อยกะสูนวะสั้นหละ ใจฮ้ายวะสั้น ด่ามันวะสั้นแหล้ว บ่ให้มันเหล้นอีกซ้ำแหล้ว พามันกับบ้านซ้ำ พามันกับบ้านไปล้างตนล้างโต ล้างขนมันออกนั้นหละ ขี้ตมมันบ่เป็นตาเบิ่งเนาะ ขี้ตม เกียกขี้ตมแล้วกะ โอ๊ย สูนวะสั้น เทิงสูนให้หมา เทิงสูนให้เจ้าของว่าพามันไปเหล้นอยู่นั้น ใก้คองน้ำเนาะ กะเลยพามันมาอาบน้ำ แล้วกะ [...] สะอาดคือเก่าหละ ตาฮักคือเก่าเนาะ แล้วกะมื้อหลังกะพามันไปคือเก่านั้นหละ อันนี้กะมาเว้าให้ฟังซื่อๆ ว่าพามันไปเหล้น มันมึนหลายเนาะ

Basic vocabulary — page 15 — Series B, pictures 11-15: bus, to get on/off, bus station


11
นี้คืออี่หยัง นี้คือลดบั่ด หลือลดเมนั้นหละ เป็นลดโดยสาน
เป็นลดแท็กซี้แม่นบ่ บ่ บ่แม่นลดแท็กซี้ เป็นลดโดยสาน เป็นลดบั่ด หลือลดเมนั้นหละ บ่แม่นลดแท็กซี้
ลดบั่ดเอาไว้เฮ็ดหญัง เอาไว้ถ้าบันทุกคน เอาไว้ถ้าเป็นลดโดยสาน หลือเป็นลดปะจำทาง คนสามาดไปใซ้บอลิกานได้
ลดบั่ดมีล้อบ่ มีอยู่ ลดบั่ดกะมีล้อคือกัน ล้อลดบั่ดเป็นวงกม ลดบั่ดแต่ละคันกะมีหลายล้อ มีสี่ล้อ มีข้างละสองล้อ มีข้างหน้ากับข้างหลัง
ล้อลดบั่ดกะเป็นวงกม ล้อลดบั่ดกะเฮ็ดมาจากยาง เฮ็ดมาจากยางนั้นหละ เพื่อที่สิทนทานกับกานแล่น หลือแล่นไปข้างหน้านั้นหละ
ลดบั่ดมีปะตูบ่ มีอยู่ ลดบั่ดมีปะตูพ้อม มีแต่ปะตูหน้า แล้วลดบั่ดกะมีหน้าต่างพ้อม หน้าต่างเป็นกะจก มีหลายบานเอาโลด
ลดบั่ดคันนี้เอาไว้เฮ็ดหญัง เอาไว้บันทุกพุโดยสาน เป็นลดปะจำทาง พุใดสิไปใสกะสามาดขึ้นลดคันนี้ได้ แล้วลดบั่ดหลือลดปะจำทางคันนี้กะสิแล่นไปส่งพุโดยสาน

12
คนกำลังเฮ็ดหญัง คนหลายคนกำลังสิญ่างขึ้นลดบั่ด ญ่างขึ้นลดปะจำทางคันนี้ เพื่อที่สิไปจุดเป้าหมายข้างหน้า
แล้วมีจักคนยืนต่อคิวกันขึ้นลดคันนี้ กะมีหลายคนอยู่ มีสามสี่คนเอาโลด และมีคนหนึ่งกำลังญ่างขึ้นลดไปแล้ว
ก่อนสิขึ้นลดต้องมีตัวบ่ แล้วแต่คัน แล้วแต่คันลด บางคันกะใซ้ตัว บางคันกะบ่ใซ้ตัว
ขั้นคันใดบ่ใซ้ตัว กะสามาดขึ้นไปได้เลย แล้วไปจ่ายเงินอยู่เทิงลดเอา
บางคันต้องใซ้ตัว ต้องจ่ายเงินก่อนขึ้นลด แล้วจั่งสิสามาดขึ้นลดได้

13
เกิดอี่หยังขึ้น ลดคันนี้กำลังสิไปใส ลดคันนี้กำลังสิออกจากซานซาลา ลดคันนี้กำลังสิแล่นไปข้างหน้า
ตอนนี้เวลาจักโมงแล้ว ตอนนี้เวลาเก้านาลิกาพอดี เก้าโมงตงนั้นหละ
คือฮู้จักเวลา คือฮู้จักเวลาว่าเก้าโมงตง กะเห็นนาลิกา นาลิกามันแขนอยู่นั้นหละ นาลิกามันห้อยอยู่ข้างฝาผะหนัง กะเลยเบิ่งในนาลิกา กะเลยฮู้เวลาว่าจักโมงแล้ว
แล้วลดบั่ดคันนี้สิออกไปใส บ่ลู้คือกัน จักว่าลดบั่ดคันนี้สิออกไปใส แล้วแต่ลด แล้วแต่คัน และแล้วแต่สายคือกัน
ขั้นลดคันนี้สิไปทางนี้ กะฮอดจุดเป้าหมายนี้ ขั้นลดคันนั้นไปทางนั้น กะสิฮอดจุดเป้าหมายอีกเป้าหมายหนึ่ง
ลดแต่ละคันสิไปบ่คือกัน ลดแต่ละคันสิไปคนละหม้อง คนละสาย คนละบ่อน

14
ลดคันนี้สิไปใส ลดบั่ดคันนี้กำลังสิเข้าจอดซานซาลา กำลังสิจอดเลียงคิวกัน เพื่อที่สิมาส่งพุโดยสาน
ตอนนี้ลดบั่ดจอดอยู่ใส จอดอยู่ซานซาลานั้นหละ จอดอยู่หม้องจอดลด จอดอยู่หม้องส่งพุโดยสาน
เป็นหญังคือมาจอดส่งพุโดยสาน เพาะว่ามันฮอดจุดเป้าหมายแล้ว มันฮอดปายทางของมันแล้ว มันต้องส่งพุโดยสาน
เป็นหญังคือเขาจอดซานซาลา เพาะว่ามันฮอดจุดเป้าหมายมันแล้ว ฮอดหม้องฮอดบ่อนลงแล้ว เพื่อที่สิส่งพุโดยสานลงลด เพาะว่ามันฮอดหม้องฮอดบ่อนมันแล้ว
แล้วตอนนี้อยู่ซานซาลามีจักคันแล้ว มีสามคันแล้ว แล้วกำลังมีอีกคันหนึ่งสิเข้ามาจอดซานซาลา แล้วมันกะสิเป็นสี่คัน มีลดสี่คันจอดเฮียงกันเลยบัดหนิ

15
ลดบั่ดคันนี้กำลังเฮ็ดหญัง ลดบั่ดคันนี้กำลังสิจอด กำลังจอดอยู่ซานซาลาอยู่
ลดบั่ดคันนี้จอดเฮ็ดหญัง เพาะว่าฮอดปายทางมันแล้ว ลดบั่ดคันนี้กะเลยสิจอด แล้วกะส่งพุโดยสานลงลด
เป็นหญังเขาคือส่งพุโดยสานลงลด เพาะว่ามันฮอดปายทาง หลือฮอดจุดเป้าหมายมันแล้ว แล้วพุโดยสานกะต้องลงลด เพื่อที่สิไปตามเป้าหมายของเขา ว่าเขาสิไปใสแล้วแต่คน แล้วแต่คนที่สิไป
ตอนนี้มีจักคนแล้ว ตอนนี้ลงลดได้สามคนแล้ว เขากำลังต่อคิวกันลงลดอยู่ มีคนหนึ่งกำลังโผ่หัวออกมา กำลังสิลงจากลดบั่ดคันนี้