Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ទទួល	tɔtuəl	1. to receive, to take 2. to accept, to agree 3. to meet (e.g., at an airport or station)	89/56

Link to overview page
Link to dictionary

Refusing direction — Dialogue 4

បងប្រុស៖ ធី អ្នកណាគេទូរស័ព្ទម៉ោអ៎ ទៅទទួលតិចមើល។
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំរវល់អា៎ មើលមេរៀន។
បងប្រុស៖ លេសរហូត។ ទៅ ទៅទទួលតិចមើល។
វុទ្ធី៖ អត់/អត់ចង់។

Expressing anger — Dialogue 4

តារា៖ ដូរលុយព្រឹកមិញប៉ះចំលុយក្លែងក្លាយ។ ដល់ពេលខ្ញុំយកទៅដូរវិញ គេថាលុយយកទៅបាត់ម្ដងហើយអត់ទទួលខុសត្រូវ។ ដូចឆ្កួតអីចឹង។ ឈប់ទៅដូរកន្លែងហ្នឹង ហើយដើរប្រាប់គេកុំឲ្យទៅកន្លែងហ្នឹងម៉ង។

Comparing or contrasting things 2 — Additional dialogue

មីងសាន៖ ម្សិលមិញ ជួបអន្ទិតកូនលោកបងសំ។ ឥឡូវ ធំជាងមុនច្រើនណាស់ ហើយចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុន។
មីងផល៖ ហ្នឹងអ៎? ចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុនម៉េចទៅ?
មីងសាន៖ ចេះជម្រាបសួរ ចេះយកទឹកមកទទួលភ្ញៀវ ហើយនិយាយសាច់ការ អត់និយាយច្រើនតែពីសតែពាសដូចមុនអេ៎។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសនៅជនបទ អ្នកជិតខាងដែលរាប់អានគ្នា តែងតែឲ្យចំណីចំណុកគ្នាទៅវិញទៅមកនៅពេលពួកគាត់មានអាហារឆ្ងាញ់។ ជនជាតិខ្មែរមិនទម្លាប់និយាយពាក្យ អរគុណ ចំពោះក្រុមគ្រួសារឯងទេ ព្រោះវាធ្វើឲ្យមានអារម្មណ៍ថាមិនស្និទ្ធស្នាល។ ប៉ុន្តែ នៅពេលទទួលរបស់ ឬការជួយអ្វីមួយពីអ្នកដទៃ ពាក្យ អរគុណ គឺចាំបាច់ណាស់។

Offering help — Cultural note

ដូចវប្បធម៌ផ្សេងដែរ ការជួយអ្នកដទៃពេលឃើញគេកំពុងលំបាកក៏ជាទម្លាប់របស់ខ្មែរដែរ ប៉ុន្តែ ទម្លាប់មួយទៀតនោះគឺ សុំឲ្យគេជួយដោយត្រង់ៗតែម្ដង ជាពិសេសពីមនុស្សអាយុច្រើនទៅកាន់មនុស្សក្មេងៗ។ ប៉ុន្តែ ចំពោះស្ថានភាពដែលត្រូវទទួលរាក់ទាក់ ដូចជាភ្ញៀវមកលេងផ្ទះ គឺគេមិនទម្លាប់ប្រើឲ្យភ្ញៀវធ្វើនេះធ្វើនោះទេ។

Establishing guidelines and deadlines for the completion of actions — Cultural note

នៅប្រទេសជប៉ុន នៅពេលគេកំណត់ថ្ងៃផុតកំណត់ផ្សេងៗ ដូចជា ការទទួលពាក្យសុំ ការដាក់ការងារឲ្យបំពេញ ជាដើម ភាគច្រើនគេមានទម្លាប់កំណត់ទាំងម៉ោងថែមទៀត ឧទាហរណ៍ត្រឹមថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា ម៉ោង ១២ ថ្ងៃត្រង់។ល។ រីឯនៅប្រទេសកម្ពុជា គេមិនទម្លាប់កំណត់ដល់ម៉ោងនោះទេ គឺត្រឹមថ្ងៃនេះឬថ្ងៃនោះតែប៉ុណ្ណោះ ឬក៏ថាពេលព្រឹក ពេលល្ងាចជាដើម។

Answering the phone — Cultural note

នៅពេលទទួលទូរស័ព្ទ ជាទូទៅ ជនជាតិខ្មែរមិនណែនាំខ្លួនទៅកាន់អ្នកដែលទូរស័ព្ទមកនោះទេ គឺ គ្រាន់តែនិយាយថា “អាឡូ” ឬក៏ “អាឡូ ជម្រាបសួរ” តែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលផ្ដល់សេវាកម្មផ្សេងៗ នៅពេលលើកទូរស័ព្ទរបស់អតិថិជន ត្រូវណែនាំឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឧទាហរណ៍ “អាឡូ ក្រុមហ៊ុន ... ជម្រាបសួរ មានអីឲ្យជួយដែរបង?”។

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Cultural notes

នៅខ្មែរ ការទៅលេងផ្ទះនរណាម្នាក់ដោយមិនប្រាប់មុនមិនមែនជាការខុសឆ្គងអ្វីនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ដើម្បីកុំឲ្យទៅខក ឬ ពិបាកដល់ម្ចាស់ផ្ទះ គេគួរតែទូរស័ព្ទទៅសួរម្ចាស់ផ្ទះជាមុនសិន។ នៅពេលមានភ្ញៀវមកលេង ម្ចាស់ផ្ទះគួរទទួលដោយលើកទឹកឬភេសជ្ជៈផ្សេងៗមកជូនភ្ញៀវ ប្រសិនបើចំម៉ោងបាយ គួរហៅភ្ញៀវពិសាបាយជាការគួរសម។

Making excuses — Cultural note

មានទម្លាប់អាក្រក់មួយចំនួននៅខ្មែរ។ អ្នកខ្លះអាចនឹងទទួលសន្យាធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនមិនចង់ធ្វើ ប៉ុន្តែតាមពិតមិនចាប់ផ្ដើមធ្វើទាល់តែសោះ ហើយទុកចោលរហូត។ រហូតដល់ពេលទាក់ទងទៅសួរ ឆ្លើយលេសនេះលេសនោះ។ ដូច្នេះ មិនគួរទុកចិត្តលើការសន្យារបស់គេពេកទេ ត្រូវនិយាយគ្នាមុនដោយកំណត់ថ្ងៃឲ្យបានច្បាស់លាស់និងត្រូវទាក់ទងសួរបញ្ជាក់នៅពេលក្រោយ។

Asking “What is he doing?” — Cultural note

ការសួរថា “កំពុងធ្វើអីហ្នឹង [ឈ្មោះ/បង/អូន/ម៉ាក់ ជាដើម]?” គឺជាការផ្ដើមការសន្ទនាជាទូទៅ និងបង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាលមួយ។ ប៉ុន្តែ ពេលខ្លះ អ្នកអាចនឹងទទួលបានចម្លើយថា “មានអី”។ នេះមានន័យថា អ្នកឆ្លើយខ្ជិលឬមិនចង់ពន្យល់ប្រាប់យើងនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ចម្លើយបែបនេះមិនចាត់ទុកថាជាការមិនគួរសមអ្វីឡើយ។

Identifying items or people 2 — Cultural note

ពាក្យថា អា ដាក់នៅពីមុខឈ្មោះ ប្រើសម្រាប់តែហៅអ្នកដែលមានអាយុតិចជាងឬស្មើប៉ុណ្ណោះ។ វាក៏បង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាលផងដែរ។ ប៉ុន្តែ ប្រជាជនខ្មែរធ្លាប់ហៅអ្នកកំប្លែងអាជីព ដោយប្រើពាក្យ អា នៅពីមុខឈ្មោះរបស់ពួកគាត់។ វាជាការមិនគួរសមនិងធ្លាប់ទទួលបានការរិះគន់ ដូច្នេះ គេបានប្ដូរមកហៅអ្នកកំប្លែង ដោយភ្ជាប់ពាក្យ នាយ ពីមុខវិញ។ អ្នកកំប្លែងល្បីៗនៅប្រទេសខ្មែរ រួមមាន នាយកុយ នាយក្រឹម នាយចាបចៀន ។ល។ ឈ្មោះទាំងនេះគ្រាន់តែជាឈ្មោះហៅក្រៅរបស់ពួកគាត់ប៉ុណ្ណោះ។

Expressing fatigue — Cultural note

ពាក្យខ្មែរមួយគឺ ហត់កាយ កុំឲ្យតែហត់ចិត្ត។ ហត់កាយ មានន័យថា អស់កម្លាំងខាងផ្លូវកាយ ដោយសារតែមានការងារច្រើនឬត្រូវទៅកន្លែងនេះកន្លែងនោះធ្វើឲ្យរវល់ខ្លាំង។ រីឯហត់ចិត្ត មានន័យថា មិនសូវចំណាយកម្លាំងកាយប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែ ដោយសារមានបញ្ហាខាងទំនាក់ទំនងមនុស្ស ឬការព្រួយបារម្ភជាច្រើន ធ្វើឲ្យចិត្តមិនអាចសប្បាយរីករាយបាន។ គេប្រើពាក្យនេះនៅពេលគេចង់និយាយថា គេសុខចិត្តរវល់និងប្រើកម្លាំងកាយច្រើន ប៉ុន្តែគេមិនចង់ទទួលការមិនសប្បាយចិត្ត មន្ទិល ឬការព្រួយបារម្ភអ្វីជាប់ក្នុងចិត្តនោះទេ។

Admonishing someone / saying “Don’t do this!” — Additional dialogue

ការងារសំណង់
ប្រធានកម្មករ៖ អេ! ហើយម៉េចអាអូនមួយនេះអត់ពាក់មួកការពារអីចឹង? ធ្វើការជាមួយខ្ញុំ អត់មានប្រហែសអីចឹងអេ៎។ ការងារហ្នឹងអាចគ្រោះថ្នាក់ដល់ងាប់អា៎។ កុំមើលងាយ។
កម្មករ៖ បាទ បង។
ប្រធានកម្មករ៖ លើកក្រោយ បើមានអ្នកណាចូលការដ្ឋានអត់ពាក់មួក ឬក៏ ធ្វើការនៅក្រៅអត់ពាក់ខ្សែក្រវាត់ ខ្ញុំបញ្ឈប់ការងារហើយណា។ កុំថាខ្ញុំអាក្រក់ ឬក៏អត់បានប្រាប់មុន។ ឥឡូវប្រាប់ឲ្យហើយ។ បើមានរឿងអី អត់មានចាប់ឯងម៉ោទទួលខុសត្រូវអេ៎។ ត្រូវចេះប្រយ័ត្នខ្លួនឯង។

Alms Round (Sakanan) — 14

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៤ រូបភាពទី ១៤ គឺជារូបភាពរបស់ព្រះសង្ឃដែលកំពុងតែសូត្រធម៌ឲ្យពរ។ អញ្ចឹងបានន័យថាបន្ទាប់ពីគាត់ទទួលបានចង្ហាន់ហើយ ព្រះសង្ឃត្រូវតែសូត្រធម៌ឲ្យពរដល់អ្នកដាក់ចង្ហាន់ទៅដល់ព្រះសង្ឃ ដើម្បីឧទ្ទិស ឬក៏ដើម្បីជូនពរដល់អ្នកដែលបានដាក់ចង្ហាន់ឲ្យបានសម្រេចនូវបំណងប្រាថ្នាផ្សេងៗរបស់គេ ដែលបានប៉ង។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញព្រះសង្ឃកំពុងតែកាន់បាត្រ ដៃទាំងពីររបស់ព្រះសង្ឃកំពុងតែកាន់បាត្រ ហើយព្រះសង្ឃកំពុងតែសូត្រធម៌ ដើម្បីឲ្យពរទៅដល់ស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះ ជាមួយនឹងចៅស្រីរបស់គាត់ ឲ្យគាត់សម្រេចបំណងប្រាថ្នាផ្សេងៗទៅតាមការផ្សងរបស់គាត់។

Alms Round (Sakanan) — 12

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១២ នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីទទួលបានបាយ កញ្ចប់បាយទាំងពីរពីស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះហើយ ព្រះសង្ឃក៏បានបិទគម្របបាត្រមកវិញ។ អញ្ចឹងបន្ទាប់ពីទទួលចង្ហាន់ ជាទូទៅព្រះសង្ឃតែងតែបិទគម្របបាត្រមកវិញជាមុនសិន មុននឹងសូត្រធម៌ឲ្យពរ បានន័យថាព្រះសង្ឃបានទទួលចង្ហាន់រួចហើយ បន្ទាប់មកគាត់ថែរក្សាចង្ហាន់នោះបានយ៉ាងល្អមិនឲ្យប្រឡាក់ គឺគាត់គ្របគម្របបាត្រទៅវិញ ដើម្បីកុំឲ្យចង្ហាន់ប្រឡាក់ដី ឬក៏ប្រឡាក់ធូលីផ្សេងៗដែលហុយ។ អញ្ចឹងរូបភាពទី ១២ បន្ទាប់ពីទទួលចង្ហាន់រួច ព្រះសង្ឃនោះក៏បានបិទគម្របបាត្រមកវិញ។

Expressing joy at someone’s success — Cultural note

ជនជាតិខ្មែរមានលក្ខណៈអៀនច្រើន មិនសូវនិយាយពាក្យថា អរគុណ ឬ សុំទោស ចំពោះពាក្យសរសើរ ឬអំពើល្អរបស់អ្នកដទៃទេ។ ប៉ុន្តែ ឱកាសធ្វើការរួមគ្នាក្នុងសង្គមធ្វើឲ្យយុវជនខ្មែរសព្វថ្ងៃចាប់ផ្ដើមប្រើពាក្យថា អរគុណ ញឹកញាប់ជាងមុន។ ប៉ុន្តែ ការប្រើពាក្យថាអរគុណ ឬ សុំទោស នៅក្នុងក្រុមគ្រួសារនៅតែមិនបង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាល។ ភាគច្រើនជនជាតិខ្មែរបង្ហាញសេចក្តីអបអរសាទរដោយប្រើពាក្យសរសើរ ដូចជា ពូកែ ឡូយ ឆ្លាត ជាដើម ព្រមទាំងបបួលជួបជុំគ្នាញ៉ាំអាហារ (ជប់លៀង)។ អ្នកដែលទទួលពាក្យសរសើរអាចញញឹមឬអស់សំណើច ឬក៏បដិសេធ ឬក៏និយាយពាក្យថាអរគុណ (ចំពោះអ្នកដទៃមិនមែនសមាជិកគ្រួសារ)។ វិធីដែលល្អបំផុតក្នុងការបង្ហាញក្តីរីករាយចំពោះភាពជោគជ័យរបស់នរណាម្នាក់ គឺការសួរសំណួរឲ្យបានច្រើនអំពីថា តើគេធ្វើដូចម្ដេចទើបទទួលបានជោគជ័យ ហើយប្រើពាក្យសរសើរឲ្យបានញឹកញាប់នៅក្នុងការសន្ទនានោះ។

Greetings and leave takings 2 — Cultural note

ការលើកដៃសំពះនិងនិយាយថា ជម្រាបសួរ/ជម្រាបលា លោកអ៊ំ/អ្នកមីង/បង គឺជាការបង្ហាញនូវការគោរពនៅពេលជួបឬលាមនុស្សចាស់ជាង ប៉ុន្តែមនុស្សចាស់ភាគច្រើនក៏នឹងលើកដៃសំពះមកវិញព្រមគ្នាដែរ នៅពេលទទួលការសំពះពីយើង។

ចំពោះពេលជួបមិត្តភក្តិឬមនុស្សក្មេងជាងបន្តិច ការញញឹមនិងពាក្យថា សួស្ដី គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ យើងអាចហៅមនុស្សក្មេងជាងបន្តិចថា អូន (ទាំងប្រុសទាំងស្រី) ហើយហៅក្មេងតូចៗថា អាអូន។

នៅពេលទិញអីវ៉ាន់នៅផ្សារ មិនបាច់និយាយថា ជម្រាបសួរ ឬ សួស្ដីទេ។ អ្នកលក់ខ្លះក៏ជម្រាបសួរ ឬក៏សួស្ដីទៅអតិថិជន តែខ្លះក៏មិននិយាយដែរ។ ពេលចង់ទិញអ្វីមួយ យើងគ្រាន់តែហៅអ្នកលក់ថា បង មីង ឬក៏អូន ទៅតាមអាយុប្រហែលរបស់គាត់ ហើយសួរតម្លៃទៅអ្នកលក់តែម្ដង។ ពេលទិញនិងបង់ប្រាក់ហើយ ភាគច្រើនទាំងអ្នកលក់ទាំងអតិថិជននិយាយថា អរគុណ។

Requesting information — Additional dialogue

ភ្ញៀវ៖ អាឡូ ជម្រាបសួរ ខាងថតរូបនិងវីដេអូ ត្រូវអេ៎? ខ្ញុំចង់សួរព័ត៌មានខ្លះ។
ជាងថត៖ បាទ បងចង់សួរទាក់ទងនឹងអីដែរ?
ភ្ញៀវ៖ ក្រុមហ៊ុនខ្ញុំត្រូវបើកសិក្ខាសាលាខែក្រោយនេះ ហើយខាងខ្ញុំត្រូវការជាងថតសម្រាប់ថតវីដេអូពេលសិក្ខាសាលា។ ចង់ដឹងថាខាងអូនឯងមានទទួលថតសិក្ខាសាលាអត់ទេ?
ជាងថត៖ ថតតាសបង។ សិក្ខាសាលាបងធ្វើង៉ៃណាដែរ? ហើយពីម៉ោងម៉ានដល់ម៉ោងម៉ានដែរបង?
ភ្ញៀវ៖ ធ្វើនៅង៉ៃទី ១៥ ខែក្រោយ ពីម៉ោង ២ ដល់ម៉ោង ៥។
ជាងថត៖ ចុះធ្វើនៅណាដែរបង? ហើយមានអ្នកចូលរួមប្រហែលម៉ាននាក់ដែរ?
ភ្ញៀវ៖ ប្រហែលជា ១០០ នាក់។ ធ្វើនៅសណ្ឋាគារ។ តម្លៃថតប្រហែលជាម៉ានដែរ?
ជាងថត៖ បាទបង ខ្ញុំសុំសួរខ្លះៗសិន ដើម្បីខ្ញុំអាចដឹងថាត្រូវការបុគ្គលិកម៉ាននាក់ ហើយត្រូវការឧបករណ៍អីគេខ្លះ អីចឹងអា៎បង។
ភ្ញៀវ៖ ហ្នឹងហើយ បានតាស។

Alms Round (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការដាក់បាត្រលោក ឬក៏ការដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលយើងកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដូច្នេះហើយព្រះពុទ្ធសាសនាគឺមានព្រះសង្ឃ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺយើងគោរពបូជាព្រះសង្ឃ បានន័យថាយើងចាត់ទុកព្រះសង្ឃ គឺជាមនុស្សដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ យើងគោរពបូជា ហើយយើងតែងតែគោរពព្រះសង្ឃ ព្រោះថាព្រះសង្ឃគឺជាតំណាងនៃព្រះពុទ្ធ។ អញ្ចឹងជាទូទៅនៅពេលព្រឹក ព្រះសង្ឃតែងតែនិមន្តបិណ្ឌបាត បិណ្ឌបាតគឺមានន័យថានិមន្តដើររកចង្ហាន់ ដែល អ្នកដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាតែងតែដាក់ចង្ហាន់ទៅដល់ព្រះសង្ឃ យើងហៅថាដាក់បាត្រ ឬក៏ហៅថារាប់បាត្រ។ អញ្ចឹងពេលព្រឹកឡើងព្រះសង្ឃតែងតែនិមន្តមកផ្ទះប្រជាជន ដែលនៅក្នុងភូមិ ឬក៏នៅក្នុងតាមផ្ទះនីមួយៗ ដើម្បីនិមន្តមកបិណ្ឌបាត អញ្ចឹងនរណាអ្នកណា ឬក៏ប្រជាជនណាដែលគាត់ចង់ដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ គាត់អាចដាំបាយ ឬក៏ធ្វើម្ហូប ដើម្បីរង់ចាំទទួលព្រះសង្ឃ និងដាក់បាត្រឲ្យព្រះសង្ឃ ដើម្បីឧទ្ទិសទៅដល់បងប្អូន ឬក៏ជីដូនជីតាដែលបានស្លាប់ទៅ។ អញ្ចឹងយើងដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ គឺយើង ដើម្បីយើងឧទ្ទិសទៅដល់បុព្វការីជន។

Fried Rice (Sakanan) — 06

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ៦ បន្ទាប់ពីគាត់បើកគម្របដបទឹករួចរាល់ហើយ អញ្ចឹងនារីម្នាក់ហ្នឹង គាត់បានបើកគម្របដបទឹករួចរាល់ហើយ គាត់ក៏បានចាក់ទឹក[ពី]ក្នុងដប ចូលទៅក្នុងកែវទឹកកក អញ្ចឹងយើងឃើញគាត់ចាក់ទឹកពីក្នុងដបចូលទៅក្នុងកែវទឹកកក ដើម្បីឲ្យត្រជាក់ ព្រោះពេលខ្លះយើងចាក់ទឹកភ្លាម ចូលទៅក្នុងកែវទឹកកកភ្លាម គឺវាអត់ត្រជាក់ភ្លាមនោះទេ វាត្រូវការពេលវេលាមួយសន្ទុះ អាចពេលវេលា ត្រូវការពេលវេលាមួយនាទី ដើម្បីធ្វើឲ្យទឹកនៅក្នុងទឹកកកទាំងអស់ត្រជាក់ អញ្ចឹងនារីម្នាក់នេះ ក្នុងអំឡុងពេលដែលគាត់រង់ចាំទទួលបាយឆាពីអ្នកលក់ ឬក៏រង់ចាំនៅពេលដែលអ្នកលក់កំពុងតែឆាបាយឲ្យគាត់ គាត់បានចាក់ទឹកចូលទៅក្នុងកែវឲ្យហើយ អញ្ចឹងគាត់ចាក់ទឹកទុកដើម្បីឲ្យទឹកត្រជាក់ អញ្ចឹងនៅពេលដែលគាត់ចង់ញ៉ាំគឺទឹកនោះត្រជាក់តែម្ដង ដែលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពទី ៦ យើងឃើញ គាត់បានចាក់ទឹកពីក្នុងដប គាត់ចាក់ទឹកពីក្នុងដបចូលទៅក្នុងកែវទឹកកក។