Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ថ្ងៃ	tŋay	1. day, daytime 2. sun	79/48

Link to overview page
Link to dictionary

Indicating Agreement — Dialogue 3

យល់ព្រម — នៅថ្នាក់រៀន
ធារី៖ កញ្ញា ម្សិលមិញមានមករៀនអត់? ខ្ញុំសុំខ្ចីសៀវភៅកញ្ញាឯងមួយថ្ងៃបានអត់? ព្រោះខ្ញុំអត់បានមករៀនផងម្សិលមិញ។
កញ្ញា៖ អូ មានអី ធារី។ មុខវិជ្ជាណាដែរ?

Apologizing — Additional dialogue

ធារី៖ រៀងល្ងាចហើយ។ ចាំជួបគ្នាថ្ងៃក្រោយទៀតអីចឹង។
កញ្ញា៖ តស់ទៅអីចឹង។ លើកក្រោយ អត់ឲ្យយឺតដូចថ្ងៃហ្នឹងទៀតទេណា។ ប្រាប់ឲ្យហើយ។
ធារី៖ ដឹងហើយ។ សុំទោសហើយហើយហ្នឹងអា។ មិនយឺតទៀតទេ!

Breaking appointments — Cultural note

ការណាត់ជួបឬលុបចោលការណាត់ជួបភ្លាមៗ កើតមានញឹកញាប់នៅខ្មែរ។ ពេលខ្លះ ក៏មានអ្នកភ្លេចការណាត់ជួបតែម្ដង។ នៅខ្មែរ មនុស្សជាច្រើនប្រកបមុខរបរជាអ្នករកស៊ី ដែលរវល់ធ្វើការទាំងថ្ងៃសៅរ៍ថ្ងៃអាទិត្យ ធ្វើឲ្យពួកគេមិនសូវចាំថាជាថ្ងៃអ្វីឬថ្ងៃទីប៉ុន្មាននោះទេ។

Expressing sleepiness — Cultural note

ក្រោយពេលញ៉ាំបាយថ្ងៃត្រង់រួច មនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ងងុយគេង ដែលគេហៅថា ពុលបាយ។ ការគេងរយៈពេលខ្លីនៅពេលថ្ងៃហៅថា គេងថ្ងៃ។ អ្នកខ្លះប្រើពាក្យថា សម្ងំ សំដៅលើការគេងមិនឲ្យលក់ខ្លាំងពេក គឺគ្រាន់តែទម្រេតខ្លួននិងបិទភ្នែកដើម្បីសម្រាក ប៉ុន្តែនៅដឹងខ្លួន។

Asking “Do you have X?” — Dialogue 1

ហាងលក់ផ្លែឈើ
ភ្ញៀវ៖ មានល្ហុងលក់អេ៎?
អ្នកលក់៖ ល្ហុង ទាល់តែថ្ងៃតិចបានមាន បង។
ភ្ញៀវ៖ អីចឹង? ចុះស្វាយ?
អ្នកលក់៖ ស្វាយ មានតាសបង។ អញ្ជើញខាងនេះ។
ភ្ញៀវ៖ មានតែអាទុំអេ៎ហ្ន៎? អត់មានអាខ្ចីអេ៎?
អ្នកលក់៖ អាខ្ចី មានតាសបង។

Establishing guidelines and deadlines for the completion of actions — Cultural note

នៅប្រទេសជប៉ុន នៅពេលគេកំណត់ថ្ងៃផុតកំណត់ផ្សេងៗ ដូចជា ការទទួលពាក្យសុំ ការដាក់ការងារឲ្យបំពេញ ជាដើម ភាគច្រើនគេមានទម្លាប់កំណត់ទាំងម៉ោងថែមទៀត ឧទាហរណ៍ត្រឹមថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា ម៉ោង ១២ ថ្ងៃត្រង់។ល។ រីឯនៅប្រទេសកម្ពុជា គេមិនទម្លាប់កំណត់ដល់ម៉ោងនោះទេ គឺត្រឹមថ្ងៃនេះឬថ្ងៃនោះតែប៉ុណ្ណោះ ឬក៏ថាពេលព្រឹក ពេលល្ងាចជាដើម។

Expressing warmth — Dialogue 1

នៅក្រៅ
នារី៖ ង៉ៃហ្នឹង ក្ដៅម៉េះ? ក្ដៅអត់ តារា?
តារា៖ ខ្ញុំដូចអត់អីផង។ ម្សិលមិញបានក្ដៅខ្លាំង។
នារី៖ អត់ពពកសោះម៉ងនៀក! បើកថ្ងៃឡើងភ្លឺចែស។
តារា៖ តស់ ចូលហាងកាហ្វេញ៉ាំអីសិន មានម៉ាស៊ីនត្រជាក់។ ចាំមេឃស្រទុំតិច ចាំដើរទៀត ម៉េចដែរ?
នារី៖ ហ្នឹងហើយ តស់។ បែកញើសជោកហើយនៀក។

Consoling someone — Dialogue 1

បាត់បង់សត្វចិញ្ចឹម
ស្រីពេជ្រ៖ កុសល ម៉េចហ្នឹង? ដូចស្រងូតស្រងាត់ម៉េះ?
កុសល៖ ឆ្មាខ្ញុំ តាំងពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ឈឺ។ ស៊ីអត់បាន ហើយចេះតែថ្ងូរ។ ដល់ព្រឹកមិញក្រោកឡើង វាងាប់បាត់។
ស្រីពេជ្រ៖ សត្វវាអីចឹងហើយ កុសល។ អាយុវាខ្លីជាងមនុស្ស អីចឹងវាត្រូវតែទៅមុនហើយ។ កុំពិបាកចិត្តអី កាត់ចិត្តទៅ។ វាក៏ឆាប់បានទៅចាប់ជាតិថ្មីដែរ។

Saying “A moment, please!” — Additional dialogue

ប្អូនស្រី៖ បង!
បងស្រី៖ អីគេ? ចាំម៉ាភ្លែតណា។ ... អូខេ ម៉េចដែរ?
ប្អូនស្រី៖ បងជួយមើលតែងសេចក្តីខ្ញុំតិចបានអេ? ក្រែងខុសពាក្យអង់គ្លេស។
បងស្រី៖ កុំអាលសិនបានអេ? ឥឡូវបងកំពុងរវល់។ ថ្ងៃណាត្រូវឲ្យគ្រូ?
ប្អូនស្រី៖ ថ្ងៃស្អែក។
បងស្រី៖ ចាំម៉ាភ្លែតសិនណា។ បងធ្វើការហើយ ចាំបងមើល។

Making excuses — Cultural note

មានទម្លាប់អាក្រក់មួយចំនួននៅខ្មែរ។ អ្នកខ្លះអាចនឹងទទួលសន្យាធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនមិនចង់ធ្វើ ប៉ុន្តែតាមពិតមិនចាប់ផ្ដើមធ្វើទាល់តែសោះ ហើយទុកចោលរហូត។ រហូតដល់ពេលទាក់ទងទៅសួរ ឆ្លើយលេសនេះលេសនោះ។ ដូច្នេះ មិនគួរទុកចិត្តលើការសន្យារបស់គេពេកទេ ត្រូវនិយាយគ្នាមុនដោយកំណត់ថ្ងៃឲ្យបានច្បាស់លាស់និងត្រូវទាក់ទងសួរបញ្ជាក់នៅពេលក្រោយ។

Expressing surprise — Dialogue 1

ហៅញ៉ាំការ
នារី៖ កញ្ញា ខែ ១២ ថ្ងៃទី ២៤ ទំនេរអត់?
កញ្ញា៖ មានអី នារី ទំនេរតាស។ ម៉េចដែរ?
នារី៖ ខ្ញុំចង់អញ្ជើញកញ្ញាមកញ៉ាំការខ្ញុំហ្នឹងណា។
កញ្ញា៖ មែនក៏អី? នារីការខែ ១២ ហ្នឹងមែនអ៎?!
នារី៖ មែនតាស! នេះធៀបការ។ ជួយចូលរួមផងណា។
កញ្ញា៖ ភ្ញាក់ផ្អើលមែនទែននៀក! ស្ងាត់ៗស្រាប់តែហៅញ៉ាំការ! អបអរសាទរ នារី!

Expressing anger — Cultural note

នៅខ្មែរ ពេលទៅផ្សារទិញទំនិញនៅពេលព្រឹក គេហាមមិនឲ្យតថ្លៃច្រើនឬសួរតម្លៃហើយមិនទិញ។ បើយើងធ្វើដូចនោះ អ្នកលក់នឹងខឹងហើយអាចស្ដីឲ្យ ព្រោះគេជឿថា ការលក់ដំបូងនៅពេលព្រឹក គឺសំខាន់ណាស់ បើពេលព្រឹកលក់មិនបាន នោះគឺលក់មិនដាច់មួយថ្ងៃពេញតែម្ដង។ គេប្រើពាក្យថា កៅឆាយ ជាពាក្យក្លាយពីចិន មានន័យថា ការទិញឬលក់នៅពេលចាប់ផ្ដើមដំបូង។

Expressing joy at someone’s success — Additional dialogue

មិត្តភក្តិតារា៖ តារាឯងធ្វើម៉េចបានពូកែម្ល៉េះ? ប្រណាំងរត់ជាប់លេខ ១ ដល់ទៅ ៣ ឆ្នាំជាប់គ្នា។
តារា៖ ខំហាត់រាល់ថ្ងៃ។ តែសំខាន់នោះគឺចូលចិត្ត។
មិត្តភក្តិតារា៖ ត្រូវហើយ បើមិនចូលចិត្តពិតជាមិនអាចតស៊ូបានទេ។ តារាឯងហាត់រាល់ថ្ងៃមែន?
តារា៖ ១ អាទិត្យ ៦ ថ្ងៃ ទុកពេលសម្រាកសាច់ដុំមួយថ្ងៃ។
មិត្តភក្តិតារា៖ ត្រូវញ៉ាំប្រូតេអ៊ីនឲ្យបានច្រើនទៀត ត្រូវអត់?
តារា៖ ហ្នឹងហើយ។ តែក៏ញ៉ាំបន្លែច្រើនដែរ។

Introducing oneself to others — Dialogue

អ្នកជាបុគ្គលិកថ្មីនៅក្រុមហ៊ុនមួយ តើអ្នកត្រូវណែនាំខ្លួនឯងយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ?
បញ្ញា៖ ជម្រាបសួរ ខ្ញុំឈ្មោះ បញ្ញា។
វុទ្ធី៖ ជម្រាបសួរ។ រកអ្នកណាគេមែន?
បញ្ញា៖ អត់ទេ ខ្ញុំបុគ្គលិកថ្មី ទើបតែចូលធ្វើការថ្ងៃហ្នឹង។ ខ្ញុំនៅផ្នែកទីផ្សារ។
វុទ្ធី៖ អូ ខ្ញុំឈ្មោះ វុទ្ធី។ ខ្ញុំនៅផ្នែកទីផ្សារដែរទេតើ! នេះ ធារី នៅផ្នែកគណនេយ្យ។
ធារី៖ រីករាយដែលបានស្គាល់។ អង្គុយលេងសិនទៅ។ តិចទៀត បងសុខុម (ប្រធានផ្នែកទីផ្សារ) មកហើយ។
បញ្ញា៖ បាទ អរគុណបង។

Establishing guidelines and deadlines for the completion of actions — Additional dialogue

ដាណែត៖ កណ្ណិកា! មើលអីគេហ្នឹង? ជក់ម៉េះ?
កណ្ណិកា៖ កំពុងតែមើលវិធីដាក់ពាក្យរៀនម៉ាស្ទ័រទៅអូស្ត្រាលី។
ដាណែត៖ ហ្នឹង? លក្ខខណ្ឌម៉េចខ្លះ?
កណ្ណិកា៖ បំពេញដឺម៉ង់ដែលគេឲ្យបំពេញហ្នឹងហើយ សរសេរតែងសេចក្តី ៣ ទំព័រ ដាក់លទ្ធផលប្រឡងថូហ្វល ... ឲ្យបានមុនថ្ងៃទីប្រាំពិល ខែប្រាំពិល ...
ដាណែត៖ ដឺម៉ង់ហ្នឹងយកពីណា?
កណ្ណិកា៖ គេដាក់លីងឲ្យដោនឡូតតាស នៅនេះ! ហើយដល់ពេលរៀបចំហើយ គេឲ្យផ្ញើឲ្យគេតាមអនឡាញ។ តែកន្លះខែទៀតហ្នឹង ធ្វើទាន់អត់ទេនៀក ...

Expressing thanks 1 — Dialogue

ថ្ងៃនេះ ជាថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ពិសិដ្ឋ។ សុភីបានទិញកាដូមួយឲ្យពិសិដ្ឋ។
សុភី៖ រីករាយថ្ងៃកំណើត ពិសិដ្ឋ! នេះកាដូ ខ្ញុំជូន។ សុំទោសណា ខ្ញុំអត់បានទៅជប់លៀងខួបកំណើតល្ងាចនេះទេ ព្រោះខ្ញុំជាប់មានការរវល់បន្តិច។
ពិសិដ្ឋ៖ អូ សុភី! ចាំបាច់ទិញកាដូអីទេ នាំតែអស់លុយ។ ខ្ញុំរអៀសខ្លួនណាស់នៀក! មិនបាច់ទេ! ល្ងាចហ្នឹងគ្រាន់តែទៅញ៉ាំអីជុំគ្នាបន្តិចទេតើ។
សុភី៖ របស់តិចតួចទេ។ យកទៅ! ខំទិញមកហើយ។ មិនដឹងពិសិដ្ឋឯងពេញចិត្តអត់ទេ។
ពិសិដ្ឋ៖ អរគុណច្រើនហើយណាសុភី!

Requesting information — Dialogue 2

អ្នកទទួលភ្ញៀវ៖ ជម្រាបសួរបង មានអីឲ្យខ្ញុំជួយ?
វុទ្ធី៖ សួស្ដី ខ្ញុំចង់កក់សំបុត្រយន្តហោះទៅបាងកក។
អ្នកទទួលភ្ញៀវ៖ ចា៎សបង បងអញ្ជើញទៅថ្ងៃណាដែរ ហើយទៅប៉ុន្មាននាក់?
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំចង់ទៅថ្ងៃសៅរ៍ហ្នឹង។ ជួយឆែកមើល មានសល់កន្លែងអត់?
អ្នកទទួលភ្ញៀវ៖ ចា៎សបង ទៅប៉ុន្មាននាក់ដែរបង?
វុទ្ធី៖ ទៅ ៤ នាក់។
អ្នកទទួលភ្ញៀវ៖ មានកន្លែងសល់តាសបង។ ជនជាតិខ្មែរទាំងអស់មែនបង? ហើយបងចង់ចេញម៉ោងប៉ុន្មានដែរ? មានម៉ោង ៨ ព្រឹក ១១ ព្រឹក ហើយនិងម៉ោង ១០ យប់។
វុទ្ធី៖ យកម៉ោង ៨ ព្រឹក។ ខ្មែរម្នាក់ ថៃ ៣ នាក់។
អ្នកទទួលភ្ញៀវ៖ ចា៎សបង។ អីចឹង ខ្ញុំសុំប៉ាស់ស្ព័រទាំង ៤ នាក់ម៉ងបង ដើម្បីខ្ញុំកក់សំបុត្រជូន។

Establishing guidelines and deadlines for the completion of actions — Dialogue 2

កណ្ណិកា៖ អាឡូ បង! បងឯងនៅក្រៅនៅឡើយអេ៎បង?
ដាលីន៖ ហ្នឹងហើយ បងនៅក្រៅ។ មានការអីអ៎?
កណ្ណិកា៖ ខ្ញុំចង់សួរបងតិច។ ស្រង់មតិហ្នឹងខ្ញុំធ្វើហើយៗ បងត្រូវការឲ្យខ្ញុំបកប្រែខ្មែរអត់បង?
ដាលីន៖ មិនបាច់ក៏បានដែរអូន។ តែឥឡូវអូនឯងមិនសរុបជាចំនួន ត្រូវអេ៎? អូនឯងជួយសរសេរជាភាគរយឲ្យបងផង ហើយបើអូនឯងចេះធ្វើ ជួយធ្វើចេញជាក្រាបឲ្យបងផង បានអេ៎?
កណ្ណិកា៖ ក្រាបហ្នឹងខ្ញុំអត់ចេះផងបង។ បងជួយបង្រៀនខ្ញុំ បានអេ៎? បងម៉ោវិញម៉ោងម៉ាន? ខ្ញុំត្រូវចេញទៅក្រៅម៉ោង ៣ ថ្ងៃ។
ដាលីន៖ ចាំបងទៅវិញឲ្យទាន់មុនម៉ោង ៣។

Expressing thanks 1 — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា កម្រមានការប្រារព្ធពិធីខួបកំណើតណាស់។ ប្រជាជនមួយចំនួនធំមិនទាំងចងចាំថ្ងៃកំណើតរបស់ខ្លួនឯងផង។ ប៉ុន្តែ សម័យបច្ចុប្បន្ន ថ្ងៃខួបកំណើតត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាថ្ងៃពិសេស និងត្រូវបានប្រារព្ធកាន់តែច្រើនឡើងៗ ដូច្នេះ ម្នាក់ៗត្រូវចងចាំនូវថ្ងៃកំណើតរបស់អ្នកដទៃកាន់តែច្រើនឡើង។ ជនជាតិខ្មែរប្រារព្ធពិធីខួបកំណើត ដោយការជួបជុំមិត្តភក្តិញ៉ាំអាហារពេលល្ងាចនិងមាននំខេក អាចមានការជូនកាដូ ឬក៏ចូលលុយគ្នាទិញនំខេករួចធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅកន្លែងធ្វើការ (មិនចាំបាច់មានកាដូទេ)។ យោបល់មួយចំនួនលើកឡើងថា នៅថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ខ្លួន ជាជាងការទទួលយកអំណោយនិងសប្បាយរីករាយជាមួយមិត្តភក្តិ សាមីខ្លួនគួរតែសម្ដែងនូវសេចក្តីដឹងគុណ និងជូនអំណោយដល់មាតាដែលគាត់បានខិតខំបង្កើតរូបខ្លួននៅថ្ងៃនេះកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន។

Rice (Sakanan) — 03

ចូលមកដល់រូបភាពទី ៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ៣ យើងឃើញកសិករ គាត់កំពុងតែចាក់គ្រាប់ពូជ ត្រាំទៅក្នុងទឹក អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ៣ នេះ យើងឃើញមានចានដែកធំមួយ អញ្ចឹងចានដែកធំមួយ ពណ៌រៀងប្រផេះ ហើយមានទឹកនៅក្នុងនោះផងដែរ អញ្ចឹងកសិករ គាត់កំពុងតែចាក់គ្រាប់ស្រូវចេញពីក្នុងថង់មួយ ឬកញ្ចប់មួយ ចាក់ចេញពីក្នុងថង់ ឬក៏ក្នុងកញ្ចប់ ដែលមានពណ៌ផ្កាឈូក ហើយគាត់ចាក់គ្រាប់ស្រូវ ឬក៏គ្រាប់ពូជនោះ ចូលទៅក្នុងចានដែក អញ្ចឹងគ្រាប់ស្រូវដែលប្រើសម្រាប់ដាំដុះនៅក្នុងការធ្វើស្រែ គឺយើងហៅថាគ្រាប់ពូជ អញ្ចឹង កសិករ គាត់ចាក់ចូលទៅក្នុងចានដែក ដើម្បីត្រាំគ្រាប់ពូជ ជាទូទៅគ្រាប់ពូជ គឺយើងត្រូវត្រាំពី ១ ថ្ងៃ ទៅ ២ ថ្ងៃ ដើម្បីឲ្យគ្រាប់ពូជនោះដុះបានល្អ អញ្ចឹងមុននឹងយកទៅធ្វើស្រែ គឺគេត្រូវត្រាំគ្រាប់ពូជនៅក្នុងទឹកជាមុនសិន ដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពទី ៣ នេះ គឺកសិករ គាត់កំពុងតែចាក់គ្រាប់ពូជត្រាំនៅក្នុងទឹក មុននឹងគាត់យកទៅធ្វើស្រែ។