Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ព្យាបាល	pyiebaal	1. to take care of, look after 2. to treat (medically)	26/13

Link to overview page
Link to dictionary

Saying “Have a good trip!” — Cultural note

ប្រទេសដែលប្រជាជនខ្មែរឧស្សាហ៍ទៅដើរលេង មានប្រទេសថៃ ចិន ។ល។ ប៉ុន្តែ មិនសូវមានអ្នកទៅលេងប្រទេសជប៉ុនទេ ពីព្រោះថ្លៃធ្វើដំណើរនិងការចាយវាយក្នុងប្រទេសជប៉ុនត្រូវការប្រាក់ច្រើន។ ម្យ៉ាងទៀត ក៏មានអ្នកដែលទៅប្រទេសថៃ ចិន វៀតណាម ជាដើម ដើម្បីព្យាបាលជំងឺ ពីព្រោះនៅប្រទេសកម្ពុជាមិនទាន់មានការរីកចំរើនគ្រប់គ្រាន់ផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ។

Expressing concern for other people's welfare — Cultural note

ប្រេងកូឡាឬក៏ប្រេងខ្យល់គឺជាថ្នាំប្រចាំគ្រួសារនៅប្រទេសកម្ពុជា។ គេលាបវានៅពេលចុកពោះ ឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ មូសខាំ វិលមុខ រួយជើង ហើមពោះជាដើម។ អាការៈមានដូចជា ក្ដៅខ្លួន មានអារម្មណ៍រងា អស់កម្លាំង គឺជាអាការៈគេហៅថា ខ្យល់។ កោសខ្យល់គឺជាវិធីព្យាបាលដោយប្រើសេនកោសលើខ្នងឬក ដែលមានលាបប្រេងកូឡាដើម្បីព្យាបាលអាការៈខ្យល់។

Discouraging someone from pursuing a course of action — Additional dialogue

សុជាតា៖ ពិសី កំពុងមើលអីគេហ្នឹង?
ពិសី៖ កំពុងតែរកទិញថ្នាំនៀក។ គេថាព្យាបាលបានជំងឺមួយរយមុខ។
សុជាតា៖ ឯណា? ... អូ ថ្នាំហ្នឹងអេ៎។ កុំទិញល្អជាង បោកសុទ្ធ។
ពិសី៖ ម៉េចជាតាឯងដឹង?
សុជាតា៖ ថីមិនដឹង? បើខ្ញុំធ្លាប់ទិញឲ្យម៉ាក់ខ្ញុំប្រើអស់កន្លះឆ្នាំដែរ គ្មានឃើញជាអីផង។ ពួកម៉ាកខ្ញុំម្នាក់ទៀតក៏ទិញប្រើដែរ គ្មានឃើញប្រសិទ្ធភាពអីទេ។ ឥឡូវឈប់ប្រើហើយ។ ស្ដាយលុយសឹងអី មិនមែនថោកឯណា។
ពិសី៖ មិនបាច់ទិញល្អជាងអីចឹង។

Cutting One’s Finger (Sakanan) — 06

ចូលមកដល់រូបភាពទី ៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ៦ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីបុរសនោះបានចូលមកដល់បន្ទប់ទឹកហើយ គាត់បានរត់សំដៅមករកឡាបូលាងដៃ អញ្ចឹងគាត់រត់មករកឡាបូលាងដៃ ដោយនៅក្នុងឡាបូលាងដៃនេះ យើងឃើញថានៅខាងលើឡាបូ គឺមានក្បាលរ៉ូប៊ីនេទឹកមួយ គាត់បានបើករ៉ូប៊ីនេទឹកនោះ ដើម្បីឲ្យទឹកហូរចេញមក បាទ គាត់បើកទឹកដើម្បីឲ្យទឹកហូរចេញ ហើយគាត់ដាក់ដៃទៅក្រោមទឹកនោះដើម្បីលាងសម្អាតដៃ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងមានរបួស ហើយធ្វើឲ្យមានការហូរឈាម ឬក៏ដាច់រលាត់ស្បែកផ្សេងៗ យើងត្រូវធ្វើការលាងសម្អាតមុខរបួសនោះឲ្យបានស្អាត ប្រសិនបើយើងមិនលាងសម្អាតនោះទេ មេរោគនឹងអាចជ្រាបចូលក្នុងខ្លួនរបស់យើងតាមរយៈមុខរបួសនោះជាក់ជាមិនខាន ដូច្នេះបុរសនោះ គាត់ត្រូវលាងដៃរបស់គាត់ដែលមានមុខរបួសឲ្យបានស្អាតជាមុនសិន មុននឹងធ្វើការព្យាបាល ធ្វើ[យ៉ាង]នេះគឺមេរោគមិនអាចចូលមកក្នុងខ្លួនតាមរយៈមុខរបួសបានទេ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គាត់លាងដៃរបស់គាត់ ដោយគាត់លាងឈាម ក៏ដូចជាមេរោគនៅក្បែរដៃរបស់គាត់ឲ្យបានស្អាតសិន។

Hospital (Sakanan) — 10

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១០ នៅក្នុងរូបភាពទី ១០ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីបុរសម្នាក់នោះមកដល់មន្ទីរពេទ្យហើយ ក្រុមគ្រូពេទ្យក៏បានសែងបុរសម្នាក់នោះចេញពីឡានពេទ្យ អញ្ចឹងដោយសារតែនៅក្នុងឡានពេទ្យអត់មានឧបករណ៍សង្គ្រោះគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ដូច្នេះគេត្រូវសែងបុរសម្នាក់នោះចេញពីឡានពេទ្យ ដោយដាក់នៅលើគ្រែរុញមួយ អញ្ចឹងគេដាក់គាត់នៅលើគ្រែរុញ ហើយមានអ្នកគ្រូពេទ្យម្នាក់ គាត់រុញគ្រែ រុញគ្រែរបស់បុរសនោះចូលទៅក្នុងបន្ទប់ព្យាបាល អញ្ចឹងយើងឃើញអម្បាញ់មិញនៅពេលដែលទៅជួយសង្គ្រោះនៅកន្លែងកើតហេតុ គ្រូពេទ្យគឺជាមនុស្សប្រុស ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលមកដល់មន្ទីរពេទ្យ យើងឃើញថាមានអ្នកគ្រូពេទ្យស្រី អ្នកគ្រូពេទ្យស្រី ដើម្បីចាំជួយព្យាបាល អញ្ចឹងគាត់បានដាក់ឲ្យបុរសម្នាក់នោះគេងទៅលើគ្រែរុញមួយ សែងបុរសម្នាក់នោះ[គឺ]ឲ្យគេងទៅលើគ្រែរុញ ហើយអ្នកគ្រូពេទ្យស្រីនោះបានរុញបុរសម្នាក់នោះចូលទៅក្នុងបន្ទប់ ដើម្បីជួយសង្គ្រោះ ឬក៏ដើម្បីព្យាបាល អញ្ចឹងដោយសារតែបុរសម្នាក់នោះគាត់ឈឺខ្លាំង ដូច្នេះគាត់អត់អាចដឹងខ្លួនបានទេ គាត់អត់អាចដើរខ្លួនឯងបានទេ ដែលគាត់កំពុងតែឈឺជើងយ៉ាងខ្លាំង និងឈឺខ្លួនគាត់យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែគាត់ដួលម៉ូតូបោកទៅនឹងថ្នល់ ដោយសារតែគាត់ជិះម៉ូតូលឿនពេក។

Cutting One’s Finger (Sakanan) — 05

មកដល់រូបភាពទី ៥ នៅក្នុងរូបភាពទី ៥ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីបុរសនោះបានមុតដៃ ហើយគាត់បានសម្លឹងមើលមុខរបួសគាត់អស់ពេលយ៉ាងយូររួច ហើយនោះ រំពេចនោះ គាត់ក៏បានរត់ចេញពីផ្ទះបាយ អញ្ចឹងអម្បាញ់មិញគាត់ធ្វើម្ហូបនៅក្នុងផ្ទះបាយ បន្ទាប់ពីគាត់មុតដៃ គាត់បានចេញពីក្នុងផ្ទះបាយ ហើយគាត់ចូលមកបន្ទប់ទឹក អញ្ចឹងគាត់រត់ចូលបន្ទប់ទឹកតាមទ្វារបន្ទប់ទឹក បាទ បន្ទប់ទឹករបស់គាត់គឺមានទ្វារមួយ ហើយនៅក្នុងបន្ទប់ទឹកនោះគឺមានបង្អួចមួយ បាទ បង្អួចកញ្ចក់ អញ្ចឹងយើងឃើញថាកញ្ចក់កំពុងតែបើក ដើម្បីឲ្យមានខ្យល់ចេញចូលនិងពន្លឺចេញចូល ហើយនៅក្បែរកញ្ចក់នោះយើងឃើញថាមានទូមួយ ដែលកូនទូមួយនោះ គឺជាទូសម្រាប់ដាក់សម្ភារៈ ដូចជាថ្នាំដុសធ្មេញ ថ្នាំដុសធ្មេញ សាប៊ូកក់សក់ សាប៊ូដុសខ្លួន ថ្នាំ និងបង់បិទដំបៅផ្សេងៗ សម្រាប់ធ្វើការសង្គ្រោះបឋម អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងមានរបួសបន្តិចបន្តួច យើងត្រូវធ្វើការសង្គ្រោះបឋមមុននឹងទៅមន្ទីរពេទ្យ ឬក៏មុននឹងទៅកន្លែងព្យាបាល ព្រោះការសង្គ្រោះបឋមអាចធ្វើឲ្យយើងផុតគ្រោះថ្នាក់បាន ដូច្នេះបុរសម្នាក់នោះ គាត់បានរត់ចូលមកក្នុងបន្ទប់ទឹក ហើយនៅក្នុងបន្ទប់ទឹក នៅក្រោមប្រអប់សង្គ្រោះបឋមនោះ គឺមានឡាបូសម្រាប់លាងដៃមួយ ហើយនៅលើឡាបូនោះគឺមានក្បាលរ៉ូប៊ីនេសម្រាប់បង្ហូរទឹកផងដែរ អញ្ចឹងយើងឃើញថា គាត់រត់បណ្ដើរ ដៃឆ្វេងរបស់គាត់ចាប់កាន់ដៃស្ដាំបណ្ដើរ អញ្ចឹងគាត់ចាប់កាន់ដៃស្ដាំដែលមុតបណ្ដើរ ហើយរត់ចូលក្នុងបន្ទប់ទឹក យើងឃើញថាឈាមកំពុងតែស្រក់ចេញពីម្រាមដៃរបស់គាត់ ឈាមកំពុងតែស្រក់ចេញពីម្រាមដៃរបស់គាត់ផងដែរ។

Hospital (Sakanan) — 09

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៩ នៅក្នុងរូបភាពទី ៩ យើងឃើញថា បន្តិចក្រោយមកឡានពេទ្យក៏បានមកដល់មន្ទីរពេទ្យ អញ្ចឹងបន្ទាប់ពីឡានពេទ្យគាត់បានទៅជួយសង្គ្រោះ និងបានទៅយកអ្នកជំងឺពីកន្លែងកើតហេតុ ឬក៏កន្លែងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ហើយ អញ្ចឹងឡានពេទ្យគាត់បើកត្រលប់មកពេទ្យវិញ ដោយសារតែនៅមន្ទីរពេទ្យគឺមានច្រកពីរ បានន័យថានៅពេលដែលអ្នកមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ឬក៏អ្នកដែលត្រូវសង្គ្រោះបន្ទាន់ គេឲ្យ[ច្រក]ចូលច្រកផ្សេង គឺច្រកសង្គ្រោះបន្ទាន់ ចំណែកឯអ្នកជំងឺធម្មតា គឺចូលទៅក្នុងច្រកអ្នកជំងឺធម្មតា ព្រោះថាអ្នកដែលឈឺធ្ងន់ធ្ងរ គឺត្រូវសង្គ្រោះបន្ទាន់ ដោយសារតែមានការប្រញាប់ ដូច្នេះមានការប្រញាប់ជាងអ្នកជំងឺធម្មតា ប្រសិនបើគាត់ចូលច្រកជំងឺធម្មតា គឺអាចធ្វើឲ្យគាត់មានការព្យាបាលយឺតយ៉ាវ ដូច្នេះអាចធ្វើឲ្យគាត់មានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ឬក៏អាចគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត អញ្ចឹងប្រសិនបើគាត់ធ្ងន់ធ្ងរ គឺគេចូលច្រកអ្នកជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដែលចូលទៅច្រកសង្គ្រោះបន្ទាន់ ដើម្បីឲ្យក្រុមគ្រូពេទ្យធ្វើការជួយសង្គ្រោះពួកគាត់បានទាន់ពេលវេលា ចំណែកឯអ្នកដែលមានជំងឺធម្មតា ឬក៏ជំងឺស្រាល គឺយើងអត់ចាំបាច់ចូលទៅក្នុងច្រកអ្នកជំងឺសង្គ្រោះបន្ទាន់ទេ គឺយើងចូលច្រកធម្មតា ហើយយើងអាចចាប់លេខ ឬក៏ធ្វើទៅតាមនីតិវិធីរបស់ពេទ្យ ដើម្បីព្យាបាលជំងឺធម្មតារបស់យើង ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ គឺគេចូលទៅច្រកអ្នកជំងឺសង្គ្រោះបន្ទាន់ អញ្ចឹងបុរសម្នាក់នេះ គាត់ប្រហែលជាធ្ងន់ធ្ងរដោយសារតែគាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ខ្លាំង ដូច្នេះឡានពេទ្យក៏បានដឹកជញ្ជូនគាត់ចូលទៅក្នុងកន្លែងអ្នកជំងឺដែលត្រូវសង្គ្រោះបន្ទាន់ អញ្ចឹងឡានពេទ្យបានឈប់ទៅនឹងខ្លោងទ្វារ ឈប់ខាងមុខខ្លោងទ្វារមន្ទីរពេទ្យ ដើម្បីដាក់អ្នកជំងឺចុះ ដោយយើងឃើញនៅទីនេះ គឺមានខ្លោងទ្វារចំនួនពីរ ហើយទ្វារគឺជាទ្វារកញ្ចក់ ដែលយើងឃើញនៅសងខាងផ្លូវគឺមានសញ្ញាបូក អញ្ចឹងសញ្ញាបូកគឺជាសញ្ញាពេទ្យ បានន័យថានៅពេលដែលយើងទៅពេទ្យ យើងតែងតែឃើញមានសញ្ញាបូកមួយ ព្រោះសញ្ញាបូកនេះ គឺតំណាងឲ្យសញ្ញាពេទ្យ អញ្ចឹងបុរសម្នាក់នោះត្រូវបានដឹកជញ្ជូនតាមរយៈឡានពេទ្យ មកដល់មន្ទីរពេទ្យ ដើម្បីសង្គ្រោះបន្ទាន់។

Cutting One’s Finger (Sakanan) — 02

ចូលដល់រូបភាពទី ២ នៅក្នុងរូបភាពទី ២ យើងឃើញថាបុរសដដែល គាត់កំពុងតែនៅក្នុងផ្ទះបាយ ហើយចិតបន្លែដូចមុនអញ្ចឹង អញ្ចឹងគាត់ចិតការ៉ុតមួយចំណិតទៅមួយចំណិតតូចៗជាច្រើន ដាក់នៅលើតុ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងរូបភាពទី ២ នេះ យើងឃើញថាបុរសនោះបានបើកភ្នែកធំៗ ហើយញេញធ្មេញរបស់គាត់ចេញធ្មេញសស្ងាចតែម្ដង ព្រោះថាគាត់មានអារម្មណ៍ថា ហាក់ដូចជាឈឺយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះនៅពេលដែលយើងឈឺ យើងនឹងបើកភ្នែកធំៗ ហើយញេញធ្មេញដើម្បីសម្ដែងអំពីការឈឺចាប់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺបុរសនោះ គាត់បានចិតបន្លែ ហើយគាត់ពុំបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅនឹងការងាររបស់គាត់ដែលកំពុងធ្វើនោះទេ បាទ គាត់ពុំបានយកចិត្តទុកដាក់នោះទេ អញ្ចឹងហើយធ្វើឲ្យដៃឆ្វេងរបស់គាត់ដែលកាន់កាំបិតនោះ ចិតត្រូវនឹងដៃរបស់គាត់ អញ្ចឹងធ្វើឲ្យគាត់មុតដៃ បាទ អញ្ចឹងដៃស្ដាំរបស់គាត់ត្រូវបានមុតនឹងកាំបិត ដូច្នេះហើយធ្វើឲ្យគាត់មានការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងកាន់កាំបិត ឬរបស់មុតស្រួចផ្សេងៗ យើងត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាប់ជានិច្ច បាទ ព្រោះថាប្រសិនបើយើងមិនបានប្រុងប្រយ័ត្ននោះទេ កាំបិតឬរបស់មុតស្រួចផ្សេងៗ អាចនឹងមុតយើង[ជាយថាហេតុបាន] ព្រោះរបស់ស្រួចៗ និងកាំបិត គឺងាយនឹងមុតខ្លាំងណាស់ បាទ ងាយនឹងមុតខ្លាំងណាស់ ដូច្នេះយើងត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់បំផុត ដើម្បីឲ្យកុំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ព្រោះប្រសិនបើមុត ឬមានគ្រោះថ្នាក់ យើងអាចនឹងមានការឈឺចាប់ មានឈាមហូរ ក៏ដូចជាខាតពេលវេលានៅក្នុងការទៅមន្ទីរពេទ្យជាដើម ហើយខាតថវិកាក្នុងការព្យាបាលវា ដូច្នេះយើងត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ននៅពេលដែលកាន់របស់ស្រួចឬមុត ដូចជាកាំបិតនិងអំបែងជាដើម ដូចនៅក្នុងរូបភាពនេះ បុរសនេះ គាត់ពុំបានប្រយ័ត្ននៅក្នុងការចិតបន្លែនោះទេ ដូច្នេះហើយ បានធ្វើឲ្យកាំបិតរបស់គាត់មុតដៃស្ដាំរបស់គាត់ ដែលធ្វើឲ្យគាត់មានការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង។

Hospital (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ ដោយសារតែបុរសម្នាក់នោះ គាត់មានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរនៅនឹងជើងរបស់គាត់ ដោយសារតែគាត់ប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែជើងរបស់គាត់ត្រូវប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរ ដូច្នេះក្រុមគ្រូពេទ្យក៏បានព្យួរសេរ៉ូមថ្នាំសន្លប់ឲ្យគាត់។ អញ្ចឹងបុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានសន្លប់នៅពេលដែលគាត់ត្រូវសេរ៉ូមថ្នាំសន្លប់នោះ។ ដូច្នេះហើយក្រុមគ្រូពេទ្យក៏ចាប់ផ្ដើមធ្វើការវះកាត់ជើងរបស់គាត់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ នេះ យើងឃើញបុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានសន្លប់ ក៏ប៉ុន្តែដៃរបស់គាត់នៅតែព្យួរសេរ៉ូមដដែល ព្រោះដើម្បីឲ្យប្រាកដថា ការវះកាត់ជោគជ័យ បុរសម្នាក់នោះនៅមិនទាន់ដឹងខ្លួន ដូច្នេះគឺគេត្រូវដាក់ថ្នាំសេរ៉ូមសន្លប់ឲ្យគាត់នៅពេលដែលគេកំពុងតែវះកាត់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញគ្រូពេទ្យម្នាក់ គាត់កំពុងតែកាន់កាំបិតនិងកន្ត្រៃ ហើយវះកាត់ជើងបុរសម្នាក់នោះកន្លែងដែលមានរបួស អញ្ចឹងមាន ការវះកាត់គឺមានគ្រូពេទ្យចំនួនពីរ ដែលគ្រូពេទ្យមួយទៀតគឺជាជំនួយការ អញ្ចឹងជំនួយការគ្រូពេទ្យតែងតែកាន់ឧបករណ៍នៅក្បែរគ្រូពេទ្យជានិច្ច ដើម្បីយកឧបករណ៍ដែលគ្រូពេទ្យត្រូវការយកមកឲ្យលោកគ្រូពេទ្យធ្វើការវះកាត់ជើង អញ្ចឹងនៅក្នុងនេះ គឺយើងឃើញម៉ូនីទ័រឬក៏អេក្រង់ទូរទស្សន៍នោះ កំពុងតែលោតចង្វាក់បេះដូងរបស់បុរសម្នាក់នោះ ដោយសារតែគេដាក់ថ្នាំសន្លប់ឲ្យគាត់ ដូច្នេះក្រុមគ្រូពេទ្យត្រូវការវាស់ចង្វាក់បេះដូងរបស់បុរសម្នាក់នោះជានិច្ច ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាគាត់អាចនៅដឹងខ្លួននៅឡើយ គាត់មិនទាន់បាត់បង់ជីវិត អញ្ចឹងគាត់ធ្វើការវះកាត់ជើងរបស់បុរសម្នាក់នោះ ដើម្បីយកកម្ទេចកម្ទីចេញ ឬក៏ដើម្បីធ្វើការព្យាបាលឆ្អឹងរបស់គាត់ដែលបានបាក់ បន្ទាប់ពីការវះកាត់ហើយ គឺក្រុមគ្រូពេទ្យត្រូវការដេរផ្ចិតមុខរបួសឡើងវិញ អញ្ចឹងដើម្បីកុំឲ្យបុរសម្នាក់នោះមានការឈឺចាប់ នៅពេលដែល ក្នុងការវះកាត់ក៏ដូចជានៅក្នុងពេលដែលដេរមុខរបួសនោះឲ្យជិតវិញ ដូច្នេះបុរសម្នាក់នោះត្រូវបានគេដាក់ថ្នាំសន្លប់នៅក្នុងសេរ៉ូមរបស់គាត់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺបុរសម្នាក់នោះ គាត់សន្លប់អត់ដឹងខ្លួនទេ បានន័យថាអត់ដឹងថាក្រុមគ្រូពេទ្យកំពុងតែធ្វើការវះកាត់នោះទេ។

Cutting One’s Finger (Sakanan) — 17

នៅក្នុងរូបភាពទី ១៧ បាទ ចូលដល់នៅក្នុងរូបភាពទី ១៧ វិញ បុរសម្នាក់នោះបានជួបជាមួយនឹងអ្នកលក់ បាទ ជួបជាមួយនឹងអ្នកលក់ ឬក៏គ្រូពេទ្យ ឬក៏ម្ចាស់ឱសថស្ថាន អញ្ចឹងគាត់ជួបហើយ គាត់បាននិយាយទៅកាន់ម្ចាស់ឱសថស្ថាននោះថា គាត់ត្រូវការបង់បិទដំបៅមួយប្រអប់ បាទ អញ្ចឹងយើងឃើញនៅ នៅពីលើបុរសនោះ គឺមានបង់បិទដំបៅជាច្រើន អញ្ចឹងបានន័យថាគាត់កំពុងតែនិយាយទៅកាន់ម្ចាស់ឱសថស្ថាន ឬក៏គ្រូពេទ្យថាគាត់ចង់ទិញបង់បិទដំបៅ បាទ ចំណែកម្ចាស់ឱសថស្ថានវិញ យើងឃើញថា គាត់ពាក់អាវសដៃខ្លី ហើយមានចងអៀមពណ៌ទឹកសមុទ្រ អញ្ចឹងគាត់ពាក់អាវសដៃខ្លី ចងអៀមពណ៌ទឹកសមុទ្រ ចំណែកសក់របស់គាត់គឺទំពែក អញ្ចឹងគាត់ទំពែកក្បាល គាត់មានសក់តែខាងក្រោយតែប៉ុណ្ណោះ យើងឃើញនៅក្នុងដៃរបស់ម្ចាស់ឱសថស្ថាន ឬក៏គ្រូពេទ្យនោះ គឺមានកាន់បង់បិទដំបៅមួយប្រអប់ អញ្ចឹងបុរសនោះ គាត់ទិញបង់បិទដំបៅ ដូច្នេះហើយ ទើបម្ចាស់ឱសថស្ថាន គាត់យកបង់បិទដំបៅឲ្យទៅបុរសនោះ អញ្ចឹងពួកគេទាំងពីរនាក់គឺ គឺកំពុងតែធ្វើការទិញ ទិញលក់គ្នានូវបង់បិទដំបៅ ដូច្នេះម្ចាស់ឱសថស្ថានត្រូវប្រគល់បង់បិទដំបៅទៅឲ្យបុរសនោះ ចំណែកបុរសនោះ គាត់ត្រូវប្រគល់លុយថ្លៃបង់បិទដំបៅទៅឲ្យម្ចាស់ឱសថស្ថានវិញ អញ្ចឹងរាល់ការទិញលក់ យើងត្រូវប្រគល់ទំនិញនិងប្រគល់លុយទៅឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ដូចជាការទិញនៅក្នុងឱសថស្ថាននេះអញ្ចឹង ហើយឱសថស្ថានគឺយើងមិនមែនលក់តែបង់បិទដំបៅតែមួយមុខនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែយើងលក់ជាច្រើន ដូចជាថ្នាំ ដូចជាបង់បិទដំបៅ ដូចជាសេរ៉ូម ដូចជាម្ជុលចាក់ថ្នាំជាដើម។ អញ្ចឹងសម្ភារៈរបស់ពេទ្យ ឬក៏សម្ភារៈវេជ្ជសាស្ត្រមានលក់នៅក្នុងឱសថស្ថាន បាទ អញ្ចឹងពេលយើង ពេល នៅពេលដែលយើងចង់ទិញថ្នាំ ឬក៏ចង់ទិញបង់បិទដំបៅផ្សេងៗ យើងត្រូវទៅរកឱសថស្ថាន ដើម្បីឲ្យគេផ្សំថ្នាំឲ្យ បាទ ចំពោះការផ្សំថ្នាំ ទៀតសោតគឺយើងមិនត្រូវផ្សំផ្ដេសផ្ដាសនោះទេ គឺយើងត្រូវផ្សំតាមវេជ្ជបញ្ជារបស់ពេទ្យ អញ្ចឹងការណែនាំរបស់ពេទ្យគេហៅថាវេជ្ជបញ្ជា ដូច្នេះនៅពេលដែលយើងឈឺ យើងត្រូវទៅពេទ្យ បន្ទាប់មកយកវេជ្ជបញ្ជា ដើម្បីមកផ្សំថ្នាំនៅតាមឱសថស្ថានដែលស្របច្បាប់នានា ដើម្បីព្យាបាលជំងឺយើងឲ្យបានជាសះស្បើយ។

Hospital (Sakanan) — 04

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ៤ យើងឃើញថា បុរសម្នាក់នោះ គាត់បានដួលម៉ូតូ បន្ទាប់មកយើងឃើញគាត់ខ្ទាតពីលើម៉ូតូហើយមកដេកទៅនឹងថ្នល់ អញ្ចឹងដោយសារតែគាត់ខ្ទាតចេញពីម៉ូតូ ដូច្នេះខ្លួនរបស់គាត់បានបោកទៅនឹងថ្នល់ អញ្ចឹងធ្វើឲ្យគាត់មានការឈឺចាប់នៅលើខ្លួន នៅលើដៃ នៅលើជើងគាត់យ៉ាងខ្លាំង ក៏ប៉ុន្តែក្បាលរបស់គាត់ ដោយសារតែគាត់ពាក់មួកសុវត្ថិភាពការពារ ដូច្នេះគាត់មិនមានគ្រោះថ្នាក់ក្បាលនោះទេ អញ្ចឹងគាត់គ្រាន់តែឈឺខ្លួន ឈឺគ្រោះថ្នាក់ចំដៃ ចំជើងតែប៉ុណ្ណោះ ក៏ប៉ុន្តែក្បាលរបស់គាត់គឺមានសុវត្ថិភាពដោយសារតែគាត់ពាក់មួកសុវត្ថិភាព អញ្ចឹងប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារតែគាត់ជិះម៉ូតូលឿន ហើយដោយសារតែម៉ូតូគាត់ដួល គាត់ដួលបោកទៅនឹងថ្នល់ ដូច្នេះគាត់អត់អាចងើបរួចនោះទេ ដោយសារតែគាត់មានអារម្មណ៍ថាឈឺចាប់ខ្លាំង ដោយសារតែគាត់បោកទៅនឹងថ្នល់ ព្រោះពេលខ្លះថ្នល់កៅស៊ូ ឬក៏ថ្នល់បេតុង យើងចាក់ស៊ីម៉ងត៍បេតុង អញ្ចឹងធ្វើឲ្យនៅពេលដែលយើងប៉ះទង្គិចខ្លាំង គឺវាធ្វើឲ្យខ្លួនយើងដួលហើយនិងឈឺ ហើយពេលខ្លះវាអាចយើងគ្រាំគ្រា ឬក៏គ្រាំខ្នងបាន ដូច្នេះយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺបុរសម្នាក់នោះ បន្ទាប់ពីគាត់ដួលម៉ូតូ គឺគាត់ងើបអត់រួចនោះទេ គឺគាត់បានដេកនៅនឹងថ្នល់ នៅកន្លែងដែលគាត់ដួលម៉ូតូនោះ នៅកន្លែងដែលគាត់ខ្ទាតចេញពីម៉ូតូ អញ្ចឹងយើងឃើញមានអ្នកដំណើរផ្សេងទៀត ដែលគាត់កំពុងតែដើរនៅតាមផ្លូវ គឺគាត់ភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដែលយើងឃើញនៅក្បែរបុរសម្នាក់នោះ គឺមាននារីម្នាក់ ដែលគាត់ស្លៀកសំពត់ពណ៌ខៀវ ពាក់អាវដៃខ្លីពណ៌ស និងមានពាក់វ៉ែនតាផងដែរ នារីម្នាក់នោះគឺមានសក់ខ្លី ហើយគាត់ភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដែលគាត់កំពុងតែរត់មកមើល ឬក៏រត់មកជួយបុរសម្នាក់នោះ ដែលនៅខាងក្រោយនារីម្នាក់នោះគឺមានមនុស្សប្រុសស្រីផ្សេងទៀត ដែលកំពុងតែរត់មកជួយដែរ បានន័យថានៅពេលដែលយើងឃើញមនុស្សគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ជាទូទៅមនុស្សដែលនៅក្បែរៗនោះ គាត់តែងតែរត់មកជួយ គាត់រត់មកមើលថាតើគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នោះខ្លាំងដែរឬទេ ហើយប្រសិនបើខ្លាំងគឺគាត់នឹងតេហៅឡានពេទ្យ ហើយប្រសិនបើមិនខ្លាំងទេ គឺយើងអាចព្យាបាលខ្លួនឯងបាន អញ្ចឹងពួកគាត់ អ្នកដែលនៅក្បែរកន្លែងកើតហេតុ គាត់តែងតែមកមើលជនរងគ្រោះនិងជួយជនរងគ្រោះទៅតាមលទ្ធភាពរបស់គាត់។

Hospital (Sakanan) — 16

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៦ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីបុរសម្នាក់នោះ គាត់ព្យាបាលបានជាសះស្បើយហើយ គាត់ក៏បានយកវិក្កយបត្រពេទ្យដើម្បីមកមើល អញ្ចឹងជាទូទៅ ពេលខ្លះពេទ្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺប្រសិនបើយើងទៅគេងនៅក្នុងពេទ្យធំៗគឺមានតម្លៃថ្លៃ ចំណែកឯពេទ្យតូចៗគឺមានតម្លៃថោក ហើយសម្រាប់ការព្យាបាលគឺពឹងផ្អែកទៅលើការព្យាបាល អញ្ចឹងប្រសិនបើយើងគេងនៅក្នុងពេទ្យយូរ គឺការព្យាបាលគឺអស់ថ្លៃ ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងគេងពេទ្យត្រឹមតែមួយថ្ងៃឬក៏ពីរថ្ងៃ យើងអាចចំណាយអស់ត្រឹមតែពី ១០០ ដុល្លារទៅ ៣០០ ដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងគេងពេទ្យរយៈពេលយូរ យើងអាចចំណាយអស់ពី ៥០០ ទៅដល់ ១០០០ ដុល្លារ ឬក៏អាចលើសនេះ ព្រោះដោយសារតែតម្លៃទៅតាមពេទ្យ ពេទ្យធំនិងពេទ្យតូច អញ្ចឹងប៉ុន្តែពេលខ្លះគឺយើងអាចប្រើប្រាស់ធានារ៉ាប់រង សេវាធានារ៉ាប់រងរបស់ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន អញ្ចឹងប៉ុន្តែភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប្រជាជនកម្ពុជាគាត់អត់សូវប្រើប្រាស់សេវាធានារ៉ាប់រងនោះទេ អញ្ចឹងនៅពេលដែលគាត់មានជំងឺ ឬក៏នៅពេលដែលគាត់មានគ្រោះថ្នាក់ ហើយទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ គឺគាត់ចេញលុយខ្លួនឯង បានន័យថាគាត់ចំណាយលុយផ្ទាល់ខ្លួន ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកដែលគាត់ប្រើប្រាស់សេវាធានារ៉ាប់រង គឺគាត់អត់ចាំបាច់ចេញលុយ ឬក៏ចំណាយលុយផ្ទាល់ខ្លួននោះទេ គឺក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងនឹងទទួលរ៉ាប់រងនូវការចំណាយព្យាបាលរបស់គាត់ទាំងស្រុង ដោយគាត់គ្រាន់តែបង់សេវាប្រចាំឆ្នាំទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងតែប៉ុណ្ណោះ ហើយក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងគឺយើងអាចធានារ៉ាប់រងនៅពេលដែលយើងមានគ្រោះថ្នាក់ ឬក៏នៅពេលដែលយើងមានជំងឺបាន ដោយការធានារ៉ាប់រងនោះ ពេលខ្លះ ក្រុមហ៊ុនខ្លះ គឺគាត់ធានារ៉ាប់រង ២៤ ម៉ោងគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងមានជំងឺ ឬក៏នៅពេលដែលយើងគ្រោះថ្នាក់ យើងគ្រាន់តែទៅមន្ទីរពេទ្យ នោះក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងនឹងចេញថ្លៃសេវាថ្នាំពេទ្យ ហើយនិងថ្លៃព្យាបាលឲ្យយើងទាំងអស់ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងអត់មានធានារ៉ាប់រងទេ គឺយើងត្រូវចំណាយប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីព្យាបាលជំងឺរបស់យើង ដែលជាក់ស្ដែងបុរសម្នាក់នេះ ប្រហែលជាគាត់អត់មានសេវាធានារ៉ាប់រងទេ បានន័យថាគាត់អត់បានទិញសេវាធានារ៉ាប់រងទេ ដូច្នេះនៅពេលដែលគាត់កាន់វិក្កយបត្រពេទ្យមក គឺគាត់ភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ប្រហែលជាអស់ច្រើន បានន័យថាដោយសារតែគាត់បាក់ជើងនិងនៅពេទ្យយូរ ដូច្នេះការចំណាយរបស់គាត់គឺអស់ច្រើន អញ្ចឹងហើយទើបគាត់មើលទៅក្នុងវិក្កយបត្រពេទ្យបណ្ដើរ គាត់មានអាការៈភ្ញាក់ផ្អើលបណ្ដើរ ដោយសារតែឃើញតម្លៃថ្លៃពេក ដោយសារតែឃើញវិក្កយបត្រនោះគឺមានតម្លៃថ្លៃពេក។

Rainy Season (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ យើងឃើញមានមូសមួយ អញ្ចឹងសត្វមូសគឺជាសត្វមួយ ដែលជាសត្វល្អិតមួយ ដែលមានគ្រោះថ្នាក់ ដោយវាអាចចម្លងជំងឺផ្សេងៗមកដល់មនុស្សបាន ដូចជាមូសយើងឃើញមានពីរប្រភេទ គឺជាមូសខ្លា និងមូសដែកគោល។ អញ្ចឹងមូស ភាគច្រើនដែលមកខាំមនុស្ស គឺជាមូសញី។ អញ្ចឹងមូសខ្លាញី ឬក៏មូសដែកគោលញី ដោយមូសឈ្មោលគឺវាអត់ខាំមនុស្សទេ មូសឈ្មោលគឺវាបឺតលំអងផ្កា ក៏ប៉ុន្តែមូសញី គឺវាខាំមនុស្សបឺតយកឈាម។ អញ្ចឹងជាទូទៅមូសគឺតែងតែបង្កឲ្យមានជំងឺផ្សេងៗ ដូចជាជំងឺគ្រុនឈាម និងជំងឺគ្រុនចាញ់ជាដើម ដោយមូសខ្លា គឺបង្កឲ្យមានជំងឺគ្រុនឈាម ដែលមូសដែកគោល គឺមាន បង្កឲ្យមានជំងឺគ្រុនចាញ់។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ យើងឃើញមានមូសមួយ ដែលមូសនោះគឺយើងឃើញមានជើងវាវែងៗ ជើងវែងៗចំនួនបួន ចំនួនប្រាំបី អញ្ចឹងជើងមូសគឺមានចំនួនប្រាំបី ហើយវែងៗ ហើយនៅលើខ្នងរបស់វាគឺមានស្លាបពីរ អញ្ចឹងវាមានស្លាបចំនួនពីរនៅលើខ្នងសម្រាប់ហោះហើរ ហើយមាត់របស់វាគឺមានចំពុះមួយ ចំពុះ ឬក៏ម្ជុលមួយសម្រាប់បឺតឈាមមនុស្ស នៅពេលដែលវាខាំ។ អញ្ចឹងមូសគឺមានខ្លួនបង្កង់ៗ ហើយមូសខ្លា គឺវាតែងតែខាំមនុស្សនៅពេលថ្ងៃ។ អញ្ចឹងពេលថ្ងៃ ប្រសិនបើយើងគេង នៅកន្លែងណាដែលអត់មានពន្លឺចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ នោះមូសនឹងខាំយើងបាន ដោយនៅពេលដែលយើងគេងនៅកន្លែងអត់មានពន្លឺ ហើយយើងអត់បានពាក់អាវដៃវែង ខោជើងវែងនោះទេ អញ្ចឹងមូសខ្លាអាចខាំយើង ហើយអាចចម្លងជំងឺគ្រុនឈាមបាន។ អញ្ចឹងជំងឺគ្រុនឈាម នៅពេលដែលយើងព្យាបាលអត់ទាន់ វាអាចធ្វើឲ្យយើងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត ដែលយើងអាចស្លាប់បាន ដោយសារតែយើងអត់បានព្យាបាលអត់ទាន់ពេលវេលា។ អញ្ចឹងនៅពេលថ្ងៃយើងត្រូវពាក់អាវដៃវែង ខោជើងវែង ហើយត្រូវនៅកន្លែងដែលមានបន្លឺចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះប្រសិនបើអត់មានពន្លឺទេ មូសខ្លាអាចខាំយើងបាន។ ហើយមូសខ្លា គឺភាគច្រើនគឺខាំតែពេលថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯពេលយប់ គឺមានមូសដែកគោល អញ្ចឹងមូសដែកគោលចូលចិត្តខាំមនុស្សនៅពេលយប់។ ហើយនៅពេលដែលមូសដែកគោលខាំ គឺយើងអាចឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់បាន។ អញ្ចឹងគ្រុនចាញ់វាអាចធ្វើឲ្យយើងរងា និងក្ដៅខ្លួន ហើយអាចធ្វើឲ្យយើងស្លាប់បាន ប្រសិនបើយើងព្យាបាលអត់ទាន់ពេលវេលានោះទេ។ អញ្ចឹងជាទូទៅ ទាំងពេលថ្ងៃនិងពេលយប់ យើងត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ននៅក្នុងខែវស្សា ព្រោះខែវស្សា គឺជាខែដែលមានទឹកដក់ច្រើន អញ្ចឹងនៅពេលដែលមានទឹកដក់ មូសអាចពងនៅក្នុងទឹកដក់នោះ ដែលទៅជាដង្កូវទឹក អញ្ចឹងនៅពេលដែលដង្កូវទឹកនៅក្នុងទឹកបានមួយសប្តាហ៍ ឬក៏រយៈពេល ៧ ថ្ងៃ នោះដង្កូវទឹកនឹងញាស់ទៅជាមូស ដូច្នេះមូសអាចនឹងខាំយើងបានគ្រប់ពេល។ ដូច្នេះនៅក្នុងរដូវវស្សា យើងត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្ន យើងត្រូវពាក់អាវវែង អាវដៃវែង ខោជើងវែង ហើយនៅកន្លែងដែលមានពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីចៀសវាងកុំឲ្យមូសខាំ។